لزوم تغییر نگرش دولت به اقتصاد دیجیتال

در چند ماه اخیر استخراج بیت‌کوین جنجال‌های زیادی به پا کرده است. از طرفی نبود قانون مشخص برای برخورد با فعالان این حوزه که از سوی بانک مرکزی فعالیت‌شان غیرقانونی اعلام شده، در مقابل آن دسته‌ای که استفاده از ارز دیجیتالی را راهی برای دور زدن تحریم‌ها و ارزآوری می‌دانند و از طرف دیگر واکنش مسوولان وزارت نیرو که افزایش مصرف برق را در فصل گرما به گردن استخراج‌کنندگان انداخته و هر روز یک مزرعه استخراج را با این ادعا شناسایی می‌کنند. پیش از این ابوالحسن فیروزآبادی دبیر شورای فضای مجازی با بیان اینکه ارزهای دیجیتال بحث مفصلی دارد، گفته بود که ارز دیجیتال به‌عنوان ابزار مبادله یک موضوع است و اینکه به عنوان ثروت‌اندوزی و سرمایه‌گذاری به آن نگاه کنیم، یک موضوع دیگر است. فعلا در کشور ما تولید و استخراج رمزارزهای جهان‌روا به‌عنوان یک فرآیند مثبت در حال ساماندهی است. در حوزه مبادله هم مقداری که به دور زدن تحریم‌ها کمک ‌کند، باید مورد حمایت قرار گیرد. از سوی دیگر کارشناسان معتقدند در شرایط تحریمی که نمی‌توانیم صادرات و واردات داشته باشیم، می‌توانیم‌ از این امکان استفاده کنیم؛ انرژی را به بیت‌کوین تبدیل کرده و با آن بیت‌کوین کالا و خدمات وارد کنیم، یا خدماتی که داخل ایران تولید می‌شود مثل نرم‌افزارهای تولیدی که می‌توانیم به صورت مجازی ارائه کنیم را صادر کنیم و رمزارز دریافت کنیم. با وجود این، در ماه‌های پایانی سال ۱۴۰۰ هم از سوی کارگروه استخراج انجمن بلاکچین ایران این‌طور عنوان شد که در حال حاضر، تکلیف صنعت استخراج در کشور همچنان مشخص نیست و باید دید در سال جدید، چه تصمیمی برای صنعت استخراج گرفته می‌شود.
هیات‌مدیره انجمن فن‌آوران زنجیر بلوک با تاکید بر جلوگیری از خروج کسب‌وکارها و نیروی انسانی متخصص از کشور و عدم نگه‌داشت دارایی‌های دیجیتال ایرانی‌ها در کسب‌وکارهای خارجی اعلام کرد، تعیین نرخ غیرکارشناسی برای حامل‌های انرژی به‌‌گونه‌ای که قیمت تمام‌شده برق را بالاتر از چهار سنت برای این صنعت فراهم کند، چیزی جز عقب‌ماندگی و ادامه ماینینگ زیرزمینی ندارد. در این راستا هیات مدیره انجمن فن‌آوران زنجیر بلوک به‌تازگی در بیانیه‌ای عنوان کرد: بیش از پنج سال است که موضوع بلاکچین و دارایی‌های دیجیتال در کشور بررسی می‌شود و احساس خطر ناشی از اشتباه، اجمال یا تعارض در فرآیند غیرشفاف قانونگذاری ما را به آن داشت تا حسب وظیفه ذاتی خود و در چارچوب اساسنامه انجمن، هشدارهای لازم جهت تکرار نشدن اشتباهات و خسارت‌های ناشی از آن ارائه شود. کشور ما تا به امروز آسیب‌های زیادی را از محل عدم تولید میلیاردها دلار دارایی دیجیتال، رشد کسب‌وکارهای ناسالم این حوزه، استخراج زیرزمینی و کوچ نیروی انسانی متخصص ایرانی متحمل شده است و تنها مردم و کسب‌وکارهای سالم مظلومانه چوب این کم‌کاری‌ها و ترک فعل‌ها را خورده‌اند.این حوزه تنظیم‌پذیر و قانون‌پذیر است، اما دستورپذیر نیست. ماهیت غیرمتمرکز این حوزه باعث ایجاد دو ویژگی خاص برای تجارت داخلی و خارجی کشور می‌شود و راهکارهای متناسب جهت حفظ حقوق همزمان مردم، کسب‌وکارها و حاکمیت، بارها توسط انجمن فناوران زنجیره بلوک ارائه شده است. سه سال است که تعیین تعرفه استخراج رمزارزها معادل ۷۰ درصد میانگین صادراتی برای گاز و نرخ صادراتی برای برق، منجر به عدم سرمایه‌گذاری بخش خصوصی (در عین اعلام آمادگی کامل) در زیرساخت تبدیل انرژی کشور شده و تنها باعث قانون‌گریزی فعالان و عدم توسعه کشور در ابعاد اقتصاد انرژی و اقتصاد دیجیتال شده است که همچنان شاهد وجود همین دیدگاه با توسل به دلایل کاملا نادرست و توجیهات قابل جرح هستیم. چه کسی پاسخگوی از دست رفتن درآمد ۲٠ هزار میلیارد تومانی برای وزارت‌خانه‌های نفت و نیرو از محل فروش انرژی به این صنعت و عدم خلق ثروت در کشور از درآمد سالانه ۱۵ میلیارد دلاری استخراج خواهد بود؟ چگونه است که متن احکام تنظیم‌گری این حوزه تا این حد از روح سند تحول دولت سیزدهم و نامگذاری سال ۱۴۰۱ و اهمیت اقتصاد دیجیتال برای کشور دور افتاده است؟ متاسفانه همین رویکرد درباره حوزه تبادل دارایی‌های دیجیتال نیز حاکم است و رنگ‌وبوی تمرکزگرایی و مجوزدهی و تصدی‌گری تکراری بانک مرکزی که بارها نتایج آن را در سال‌های گذشته دیده‌ایم به چشم می‌خورد. هرگونه تمرکز در این موضوع منجر به رانت و فساد می‌شود یا از لحاظ امنیتی دارایی‌ها و داده‌های مردم را در مخاطره می‌اندازد. پیشنهاد می‌کنیم جهت جلوگیری از خروج کسب‌وکارها و نیروی انسانی متخصص از کشور و عدم نگه‌داشت دارایی‌های دیجیتال ایرانی‌ها در کسب‌وکارهای خارجی، قوانین به‌گونه‌ای تنظیم شود تا تسهیل‌گر نگاه توسعه‌ای داشته باشد، تاکید می‌کنیم تعیین نرخ غیرکارشناسی برای حامل‌های انرژی به‌گونه‌ای که قیمت تمام‌شده برق را بالاتر از چهار سنت برای این صنعت فراهم کند، چیزی جز عقب‌ماندگی و ادامه ماینینگ زیرزمینی برای کشور نخواهد داشت.
به گزارش اقتصاددان به نقل از روزنامه جهان صنعت  ،   در پایان این بیانیه نیز آمده است: هشدار می‌دهیم کشورهای همسایه به‌سرعت در حال جذب نیروی نخبه و جوان و سرمایه‌های کشور برای راه‌اندازی کسب‌وکارهایی هستند که فقط با تغییر نگاه دولتمردان می‌تواند در این خاک بنا نهاده شود. ما در رقابت استخراج (قدرت شبکه بیت‌کوین) در مقابل کشورهای تازه‌واردی همچون آمریکا و کانادا روزبه‌روز در حال باختن قافیه هستیم. در صورتی که می‌توانستیم قطب منطقه و پیشرو در این صنعت باشیم و قدرت پردازشی را داشته باشیم که تامین‌کننده قدرت استراتژیک فردای ما باشد. دولتمردان، تصمیم‌گیران و تصمیم‌سازان، امروز در این بزنگاه تاریخی در اقتصاد دیجیتال کشور رویکرد شما سرنوشت‌ساز خواهد بود، پس به‌گونه‌ای عمل کنید که فردا شرمنده خدا، کشور و مردم نباشید و بجای حسرت، آینده‌ای سربلند و باافتخار نصیبتان شود.

نگرش دولت به اقتصاد دیجیتال باید تغییر کند

در همین خصوص امید علوی رییس هیات‌مدیره انجمن بلاکچین در رابطه با عدم قانونگذاری شفاف در این صنعت گفت: پریشانی تصمیم‌گیری در این حوزه و همچنین وجود بدنه مدیریتی دولت گذشته که همچنان در دولت جدید مستقر هستند باعث شده تا در دولت جدید روند قانونگذاری کُند و ناامیدکننده باشد. همچنین اخباری که از روند قانونگذاری وجود دارد، ادامه روند در دولت گذشته و حتی بدتر از آن است. از سویی دیگر به سخنان بخش خصوصی در سال‌های ۹۷ و ۹۸ گوش داده نشد و همه فکر می‌کردند که بخش خصوصی به فکر منافع خودش است.
این عدم توجه به بحث‌های کارشناسی و تخصصی بخش خصوصی تبدیل به دو هزار مگاوات ماینینگ زیرزمینی شد. همچنین باعث شد تا بیش از ۵ تا ۱۰ میلیون کاربر صرافی‌هایی که هیچ‌گونه نظارت و مجوزی ندارند در حال فعالیت باشند و سرمایه‌های مردم ایمن نباشد. همه این مشکلات نتیجه تفکر اشتباه دولت گذشته بود که متاسفانه چون بدنه کارشناسی و مدیریتی دولت گذشته هنوز سر جای خود قرار دارد این تفکر ادامه دارد.امید علوی در ادامه افزود: کشور ما به خام‌فروشی عادت کرده و به تولید و بحث‌های دانش‌بنیان اهمیتی نمی‌دهد. با توجه به اینکه رهبری هر سال شعار و هدفگذاری جدیدی انتخاب می‌کند ولی مدیران و دولتمردان تمام تلاش خود را می‌کنند تا این هدفگذاری محقق نشود. امسال هم بحث دانش‌بنیان و اقتصاد دیجیتال در شرایطی مطرح شده که شاهد خروج بیشتر استعدادها، کسب‌و‌کارها و سرمایه‌ها هستیم. اقتصاد دیجیتال زمانی رشد پیدا می‌کند که نگرش دولت به اقتصاد تغییر پیدا کند. وگرنه مطمئنا شعار امسال هم همانند شعار سال‌های گذشته محقق نخواهد شد و امیدوارم که دولت جدید از منافع این حوزه استفاده کند.وی در پایان گفت: در سند تحولی که در این حوزه مد نظر گرفته شده، دیدگاه‌های مناسبی وجود دارد. اگر این صنعت مطابق همین سند تحول مسیر خود را ادامه دهد و احکام و دستورالعمل‌های لازم را ایجاد کند در حوزه‌های مختلف پیشرفت می‌کند. اما اگر بحث احکام سند تحول درست تبیین نشود بدون شک وضعیتی بدتر از دولت قبل به وجود می‌آید.

مخاطب گرامی، ارسال نظر پیشنهاد و انتقاد نسبت به خبر فوق در بخش ثبت دیدگاه، موجب امتنان است.

ع