فرصت بازسازی کسب و کارهای مولد

بازار ارز ایران پس از چند مرحله بی ثباتی مطلق،اکنون در وضعیت نسبتا باثباتی قرار گرفته به نحوی که دیگر نوسانات شدید در این بازار وجود ندارد و اصولا سفته بازان نمیتوانند نقش آفرینی قابل ملاحظه ای داشته باشند.آرامش در بازار ارز از این منظر یک فرصت به حساب می آید که بسیاری از صاحبان کسب و کارهای مولد با تمرکز بیشتر بر روی شغل اصلی خود متمرکز میشوند و با سودهای کلان بازار طلا و ارز دیگر وسوسه نمیشوند؛بنابراین از این لحاظ میتوان انتظار داشت اگر ثبات بازار ارز دوام داشته باشد،انگیزه برای رونق دادن به کسب و کارهای مولد بیشتر شود.

فرصت تقویت فعالیتهای مولد اقتصادی

به گزارش اقتصاددان به نقل از اسکناس  ،   استاد اقتصاد دانشگاه تهران اظهار داشت: چشم انداز منفی بازار ارز سرمایه‌گذار مولد را در بخش حقیقی پابرجا و کمک می‌کند تا اتفاق انتقال سرمایه به بخش نامولد کمینه شود. حسین درودیان در گفت‌وگو با ایلنا در مورد روند نرخ ارز و تاثیر آن بر انتقال نقدینگی به سمت تولید اظهار داشت: به نظرم چشم انداز بازار ارز کاهشی است، منتها کسانی که در این بازار ارز خرید و فروش می‌کنند سرمایه گذران مالی هستند نه سرمایه گذارن مولد. طبقه سرمایه گذار مالی به دنبال سود دارایی است بنابراین زیاد نمی‌توان تصور کرد، تحت شرایطی مانند سودآوری یک بازار باعث تبدیل سرمایه گذار مالی به سرمایه گذار مولد و صنعتی شود.وی ادامه داد: این موضوع تابع عوامل زیاد است بنابراین جذب نقدینگی به سمت تولید موضوعی است که زیاد نمی‌توان روی آن حساب باز کرد.استاد دانشگاه تهران خاطرنشان کرد: اما جنبه مثبت این است که؛ سرمایه گذاران مولد سود خود را با بازدهی سایر بازارها مقایسه می‌کنند و از این حیث خوب است که این طبقه را روی کسب و کار خود پابرجا می‌کند.درودیان تصریح کرد: این چشم انداز منفی بازار ارز سرمایه‌گذار مولد را در بخش حقیقی پابرجا و کمک می‌کند تا اتفاق انتقال سرمایه به بخش نامولد کمینه شود اما اینکه نقدینگی به سمت تولید انتقال یابد اتفاق بزرگ، سختی و تابع عوامل ساختاری است که چشم انداز منفی بازار ارز کمکی زیادی به آن نمی‌کند.

چرا فعالیت های مولد بازنده بوده اند؟

«مهدی اشعری» دانشجوی دکتری اقتصاد دانشگاه تهران نیز در این خصوص، معتقد است:اتفاقی که باعث می‌شود تولید در کشور رونق نداشته باشد این است که وقتی بازدهی بازارهای مختلف را با هم مقایسه می‌کنیم، می ببینیم بازارهای مولد در برابر بازارهای دیگر شانسی برای رقابت ندارند. در چند سال اخیر در ایران بازارهای مولد همیشه بازنده بوده‌اند. سرمایه گذار یا کسی که پول دارد و با انگیزه‌های اقتصادی می‌خواهد تصمیم بگیرد پول خود را به چه سمتی ببرد که بیشترین عایدی را برای او داشته باشد در مرحله او باید بین بازارهای مختلف انتخاب کند. ما بازارهای مختلفی داریم. یک بازار به نام بازار تولید داریم که به طور کلی از آن تحت عنوان بازار مولد نام می بریم. در مقابل این بازار، بازارهای غیر مولد داریم که به عنوان مثال می‌توان از بازار سپرده‌های بانکی، بازارهای مالی سفته بازان مثل طلا، مسکن، ارز نام برد. البته موارد دیگری هم می‌تواند شامل این بازارها بشود؛ مثل خودرو، اما به طور معمول بازارهای غیر مولد در ایران این بازارها هستند. سرمایه گذار در بین این بازارها، بازار تولید را انتخاب نمی‌کند.متأسفانه بررسی‌ها نشان می‌دهد که در دوره‌های مختلف سود تولید، کمتر از بازارهای رقیب خود بوده است. چرا؟ چون در دوره‌هایی که نرخ سود بانکی بالا نبوده دوره‌هایی بوده که اقتصاد دچار بیماری نرخ تورم بالا بوده است و عایدی که از بازار طلا، ارز و سکه نصیب می شده خیلی بالا بوده است. یکی از مثال‌های خوب در این زمینه شرایط سال‌های ۹۰ ،۹۱ تا ابتدای دولت اول آقای روحانی است که نرخ سود بانکی بالا نبوده، اما چون تورم نرخ بالایی را تجربه می‌کرد این پایین بودن سود را خنثی کرد و نگذاشت اثر مثبتی در تولید کشور داشته باشد.وی بیان میکند:فضای بعدی که تجربه کردیم این شرایط را داشت که نرخ‌های بهره بانکی خیلی بالا، اما نرخ تورم پایین بود. به همین خاطر بازار طلا، ارز و سکه بازار جذابی نبودند. منتها چون نرخ بهره‌های بانکی بالا بود بازار سود بانکی رقابت را از بازار تولید برده است. در واقع سرمایه گذار ما ترجیح می‌داد پول خود را به جای اینکه در فرایند تولید وارد کند، در بانک بگذارد و سود بگیرد.این کارشناس اقتصادی تصریح میکند:یکی از بحث‌های ریسک تولید، بحث‌های قیمتی است. ریسک‌های مختلفی مثل ریسک ساختاری، سیاسی و… وجود دارد، اما یکی از منشأ های ریسک هم نوسانات قیمتی است. در مقایسه بازارهای مولد و غیر مولد، بازارهای غیر مولد نوعاً بازارهای کوتاه مدت هستند. یعنی در این بازارها امروز می‌توانید محصول را بخرید، فردا بفروشید. چون قرار نیست فرایند تولیدی اتفاق بیفتد. در این بازارها اتفاقاً نوسانات زیاد قیمت جایی است که می‌تواند فرد از آن پول دربیاورد. ولی در بازارهای تولیدی شما باید وضعیت را بتوانید پیش بینی کنید و شرایط دارای ثبات باشد. به عنوان مثال قرار داد تولید محصولی را می‌بندید، تولید این محصول حداقل چهار ماه طول می‌کشد، اگر در کشور ندانیم بعد از چهار ماه چه اتفاقاتی خواهد افتاد تولید کننده ضرر خواهد کرد. اگر چهار ماه بعد قیمت بالا رفته باشد یک طرف معامله ضرر می‌کند و اگر قیمت پایین آمده باشد طرف دیگر معامله ضرر می‌کند. در نهایت این عدم ثبات منجر به قرار داد نبستن با شرکت‌های تولیدی می‌شود. این وضعیت باعث می‌شود در داخل کشور شریک‌های تجاری شرکت‌ها به سمت واردات سوق پیدا کنند و شرکای خارج از کشور هم به سراغ کشورهای دیگر می‌روند.بعضی فکر می‌کنند اگر قیمت‌ها بالا برود تولید کننده سود می‌کند. چون محصول خود را گران‌تر می‌فروشد. در حالی که این طوری نیست؛ چرا که در فضاهای ابهام آلود اصولاً قراردادی منعقد نمی‌شود که حالا تولید کننده از قبل بالا رفتن مبلغ آن سود کند

ع