علت خواب کالاها در گمرکات

هنوز زمان انتظار کالاها در گمرکات کشور با استانداردهای جهانی فاصله زیادی دارد. یکی از مهم‌ترین عوامل خاک خوردن کالا در گمرکات ایران بی‌توجهی دستگاه‌های اجرایی به استعلامات گمرک می‌توان نام برد که به گفته رییس گمرک، که از عوامل موثر در رسوب کالا است. بنابر آماری که این مقام مسوول ارایه کرده، در سال جاری پاسخ به استعلامات گمرکی نسبت به قبل هم به نصف کاهش یافت. این درحالی که پاسخگویی به استعلامات گمرکی از سوی سازمان‌های مرتبط در تسریع انجام تشریفات و تسهیل تجارت نقش موثری دارد.

بی‌توجهی دستگاه‌ها  به استعلامات گمرکی

در بخش چهارم قانون امور گمرکی که مربوط به «نگهداری کالا در اماکن گمرکی» است قانون گذار در ماده ۲۳، تاکید می‌کند « مدت مجاز نگهداری کالا در انبارهای گمرکی از تاریخ تحویل کالا به این اماکن سه ماه است.» این قانون می‌افزاید: «مهلت توقف مرسولات پستی غیرتجاری تابع مقررات پست است.» ماده ۲۹ این قانون می‌گوید: «تعیین مهلت توقف کالا در مناطق آزاد و مناطق ویژه اقتصادی بر اساس ضوابط قانونی مناطق مذکور در اختیار سازمان‌های مسوول این مناطق است.» طبق اظهارات بخش خصوصی این مواد قانون در بسیاری موارد اجرا نمی‌شود. در واقع در بسیاری موارد زمان مجاز نگهداری کالا بیش از زمان قانونی است و رسوب کالا رقم می‌خورد. اما دلایل این رسوب می‌تواند به صدور بخشنامه‌های مخل و غیر ضروری از سوی دستگاه‌های اجرای یا خود گمرک برگردد. از طرفی می‌تواند به دلیل تعلل دستگاه‌های اجرایی در جریان استعلام‌گیری گمرک بر گردد.

  به گزارش اقتصاددان به نقل از تعادل   ،  البته در برخی موارد عدول از زمان قانونی ماندگاری کالا در گمرک به دلیل تعلل صاحب کالا در جریان ترخیص است. حال، محمد رضوانی‌فر رییس کل گمرک ایران در جدیدترین اظهاراتش درباره بی‌توجهی دستگاه‌های اجرایی به استعلامات گمرک که یکی از عوامل موثر در رسوب کالا می‌پردازد و می‌گوید: در سال جاری پاسخ به استعلامات گمرکی نسبت به قبل هم به نصف کاهش یافت. این درحالی که پاسخگویی به استعلامات گمرکی از سوی سازمان‌های مرتبط در تسریع انجام تشریفات و تسهیل تجارت نقش موثری دارد. یکی از مهم‌ترین برنامه‌های گمرک تسهیل فعالیت فعالان حوزه تجارت خارجی و بازرگانی کشور است و کاهش صدور بخشنامه‌ها به این امر کمک می‌کند. رضوانی فر می‌افزاید: با توجه به لزوم پیش بینی‌پذیری مقررات، ثبات و امنیت اقتصادی کشور صدور و ابلاغ بخشنامه‌ها از ابتدای سال ۱۴۰۲ تحت نظارت و پایش مستمر قرار گرفت و همین نظارت به مرور باعث کاهش چشمگیر در صدور بخشنامه‌های اثرگذار بر حوزه تجارت خارجی شده است.او تاکید می‌کند که از ابتدای سال تاکنون (آذر ۱۴۰۲) تعداد بخشنامه‌های موثر صادره در حوزه تجارت خارجی ۵۶ درصد نسبت به سال گذشته (۱۴۰۱) کاهش یافته است.

روند ترخیص در کشورهای منتخب

در حال‌حاضر بسیاری از کشورهای جهان با استفاده از تکنولوژی‌های روز، بوروکراسی واردات را کاهش داده و سرعت ترخیص‌کالاها در گمرک را افزایش داده‌اند. در کشورهای توسعه‌یافته مدت زمان لازم برای اخذ مجوزهای واردات به چند ساعت کاهش‌یافته و تنها در کمتر از یک روز قبل از ترخیص، لازم است کالا اظهار شود. واردکنندگان برای انجام واردات در امریکا، باید مدارک ورودی از جمله مانیفست بارنامه و یک اظهارنامه الکترونیکی را از طریق محیط تجاری خودکار به اداره حفظ مرزها و گمرکات ایالات‌متحده ارسال کنند.«محیط تجاری خودکار»، سیستم پردازش تجاری است که توسط گمرک و حفاظت مرزی ایالات‌متحده برای تسهیل تجارت و در عین‌حال تقویت امنیت مرزی توسعه‌یافته است.در امریکا ۳۲ دسته از کالاها در مارس ۲۰۲۲، مشمول ممنوعیت‌ها یا محدودیت‌هایی بوده‌‌‌‌اند. طبق مقررات گمرک ایالات‌متحده، کلیه کالاهایی که به این کشور وارد می‌شوند یا از طریق ایالات‌متحده به کشور ثالث ترانزیت می‌شوند باید ۲۴ ساعت قبل از ارسال، به گمرک ایالات‌متحده اظهار شوند. داده‌های سامانه اظهارنامه خودکار، با استفاده از سیستم تعیین‌شده توسط گمرک ایالات‌متحده مستقیما به پایگاه داده گمرک ارسال شده و سیستم گمرک ایالات‌متحده به‌طور خودکار آن را بررسی کرده و پاسخ می‌دهد. این فرآیند ۵ تا۱۰ دقیقه پس از ارسال اطلاعات خاتمه می‌‌‌‌یابد، به‌عبارتی این سامانه اظهار کالا و پردازش اطلاعات را سرعت بخشیده و کاغذبازی و تشریفات اداری را کاهش داده است. ذی‌نفعان با استفاده از این سامانه اطلاعات رهگیری دقیق‌تری دریافت خواهند کرد و اداره گمرک امریکا نیز به‌صورت کارآمدتری به واردکنندگان خدمات ارایه می‌دهد. یا در نمونه دیگری که اخیرا اتاق تهران در گزارشی روند ترخیص‌کالا در گمرک کشورهای مختلف را موردتحلیل قرار داده‌، نشان از این دارد که رویه در گمرک‌‌‌‌های اتحادیه اروپا تا حد زیادی مشابه ایالات‌متحده است. واردکنندگان باید بین ۲ تا ۲۴ ساعت قبل از ورود کالا (بسته به نوع ترانزیت)، آن را اظهار کنند. در اتحادیه اروپا، محدودیت زمانی برای ارسال خلاصه ورود کالا برای محموله‌های کانتینری دریایی ۲۴ ساعت قبل از بارگیری در بندر مبدا و برای پروازهای کوتاه‌مدت و بلندمدت به ترتیب در زمان پرواز و ۴ ساعت قبل از ورود به گمرک تعیین‌شده است. همچنین برای کالاهای حمل شده از طریق راه‌آهن و جاده، ۲ و یک ساعت قبل از ورود، ارسال خلاصه ورود کالا الزامی است. کالاهایی که به قلمروی گمرکی اتحادیه اروپا وارد می‌شوند، از زمان ورود، تا زمان انجام تشریفات گمرکی، تحت‌نظارت گمرک قرار دارند. برخی از کالاها به دلیل قوانین مختلف هنگام واردات به اتحادیه اروپا مشمول ممنوعیت بوده یا با محدودیت مواجه هستند.

مخاطب گرامی، ارسال نظر پیشنهاد و انتقاد نسبت به خبر فوق در بخش ثبت دیدگاه، موجب امتنان است.

ع