طرح ساماندهی فضای مجازی متوقف می‌شود؟

اگرچه طولی نکشید تقی‌پور گفته‌های خود را تکذیب کرد اما ظاهرا همزمانی با انتخابات در این تکذیبیه چندان بی‌اثر نبود. حالا که انتخابات تمام شده دوباره زمزمه بررسی طرح «صیانت از حقوق کاربران در فضای مجازی و ساماندهی پیام‌رسان‌های اجتماعی» در مجلس شروع شد.

از تبصره‌هایی که در این طرح بسیار خبرساز شده احراز هویت کاربران، استفاده از پیام‌رسان‌های خارجی و فیلترشکن است. بر این اساس فعالیت پیام‌رسان‌های خارجی و داخلی اثرگذار مشروط به تأیید هیأت ساماندهی و نظارت است. در غیر این صورت فعالیت آنها در کشور غیرقانونی است و مسدود می‌شوند.

همچنین بر اساس این طرح، هر شخصی که اقدام به تولید، تکثیر، توزیع،‌ معامله و انتشار یا در دسترس قرار دادن غیرمجاز هر نوع نرم‌افزار یا ابزار رایانه‌ای الکترونیکی (مانندفیلترشکن) که امکان دسترسی به پایگاه‌های اینترنتی و پیام رسان‌های غیرقانونی مسدود شده را به طور مستقیم یا غیرمستقیم فراهم کند به حبس یا جزای نقدی درجه ۶ محکوم می‌گردد.

این طرح و تبصره‌های آن موجب نگرانی بسیاری از مردم شده است که می‌گویند این طرح هم مانعی است برای دسترسی آزاد به اطلاعات و هم کسب‌وکار آنها را مختل می‌کند.

طرح ساماندهی فضای مجازی چقدر اجرایی است؟

میلاد نوری، کارشناس فناوری اطلاعات درباره اجرایی شدن این طرح می‌گوید: «برای شناسایی کاربرانی که از پیام‌رسان‌های خارجی که مسدود شده استفاده می‌کنند، باید تمام کاربران اینترنت ایران احراز هویت شده باشد. اما این کار شدنی نیست. هر کاربری در شبکه اینترنت یک IP  دارد. این IP  وقتی کاربران به آن وصل می‌شوند، برای بسیاری از سرویس‌دهندگان اینترنت و اپراتورهای همراه به صورت تصادفی عوض می‌شود. افراد دارای IP  ثابت نیستند.»

او ادامه می‌دهد: «بنابراین اولین قدم برای این طرح دادن IP  ثابت به کاربران است که فعلا شدنی نیست و شکست می‌خورند. اگر هم بخواهند این کار را انجام دهند بسیار هزینه‌بر و زمان‌بر است.»

نکته دیگر اینکه در طرح آمده که پیام‌رسان‌های خارجی برای ادامه فعالیت در کشور باید قوانین ایران را بپذیرند. اما نوری در این مورد می‌گوید: «برای پیام‌رسان‌ها سخت است که خود را با قوانین کشورهای مختلف وفق دهند و معمولا این کار را نمی‌کنند. بنابراین اگر روزی این طرح اجرایی شود واتس اپ هم باید فیلتر شود چون واتس اپ هم متعلق به شرکت فیسبوک است. به نظر می‌آید کسانی که این طرح را در مجلس پیشنهاد داده‌اند به چگونگی اجرای آن فکر نکرده‌اند.»

در یکی دیگر از تبصره‌های این طرح آمده که صدور مجوز واردات و فعال‌سازی تلفن همراه با تشخیص هیأت ساماندهی و نظارت، منوط به نصب پیام‌رسان‌های مؤثر داخلی به صورت پیشفرض است.

نوری در توضیح این تبصره می‌گوید: «به این معنا که برنامه مورد نظر ایران روی گوشی‌های وارداتی نصب شود. معمولا هم سازندگان موبایل با این موارد توافق می‌کنند.»