سقوط صادرات به ۸ شریک مهم تجاری

مجموع واردات و صادرات کشور در سال ۱۴۰۲ با ۲.۶ درصد افزایش به رقم ۱۵۳ میلیارد و ۱۷۰ میلیون دلار رسید. در این مدت ۳۵ میلیارد و ۸۷۰ میلیون دلار نفت، ۳۷۰ میلیون دلار برق و یک میلیارد و ۲۹۳ میلیون دلار خدمات فنی – مهندسی صادر شده است. در ۱۲ ماهه سال ۱۴۰۲ بدون احتساب صادرات نفت خام، خدمات فنی – مهندسی و برق حدود ۱۶.۸۷ میلیارد دلار کسری تجارت خارجی و با احتساب صادرات نفت خام، خدمات فنی – مهندسی و برق شاهد ۲۰.۶ میلیارد دلار با مازاد تجارت خارجی رو به رو بودیم. همچنین طبق اعلام گمرک ایران، تجارت غیرنفتی ایران با ۱۵ کشور همسایه‌ها در سال ۱۴۰۲، به لحاظ وزنی ۲,۴۵ درصد افت کرده بود. در مقابل به لحاظ ارزشی رشدی ۱.۳۵ درصدی را تجربه کرده بود. بررسی آمار تجارت ایران با کشورهای همسایه نشان می‌دهد تجارت ایران با کشورهای امارات متحده عربی، پاکستان، روسیه، عمان و افغانستان افزایش و تجارت با کشورهای ترکیه، عراق، افغانستان، جمهوری آذربایجان، ترکمنستان، ارمنستان، قزاقستان، کویت، بحرین و عربستان در سال ۱۴۰۲ کاهش داشته است.

جزئیات تجارت در سال ۱۴۰۲

  به گزارش اقتصاددان به نقل از تعادل  ،   تجارت خارجی کشور (مجموع واردات و صادرات) در سال ۱۴۰۲ با ۲.۶ درصد افزایش به رقم ۱۵۳ میلیارد و ۱۷۰ میلیون دلار رسید. از این میزان تجارت خارجی کشور، ۸۶ میلیارد و ۸۹۰ میلیون دلار به صادرات با احتساب نفت، برق، خدمات فنی مهندسی و تجارت چمدانی و ۶۶ میلیارد و ۲۸۰ میلیون دلار به واردات اختصاص داشت. محمد رضوانی‌فر رییس کل گمرک ایران، با اعلام جزئیات تجارت خارجی در سال گذشته، در خصوص میزان صادرات بدون احتساب صادرات نفت، برق، خدمات فنی مهندسی و تجارت چمدانی در سال ۱۴۰۲ بیان کرد: در این مدت میزان صادرات بدون احتساب نفت، برق، خدمات فنی مهندسی و تجارت چمدانی، ۱۳۶ میلیون و ۴۰۹ هزار تن کالا به ارزش ۴۹ میلیارد و ۳۳۰ میلیون دلار بوده که به لحاظ ارزش ۸.۸۷ درصد کاهش و از حیث وزن ۹.۸۲ درصد افزایش داشته است. به گفته او، در این مدت ۳۵ میلیارد و ۸۷۰ میلیون دلار نفت، ۳۷۰ میلیون دلار برق و یک میلیارد و ۲۹۳ میلیون دلار خدمات فنی مهندسی صادر شد. در ۱۲ ماهه سال ۱۴۰۲ بدون احتساب صادرات نفت خام، خدمات فنی مهندسی و برق حدود ۱۶.۸۷ میلیارد دلار کسری تجارت خارجی و با احتساب صادرات نفت خام، خدمات فنی- مهندسی و برق شاهد ۲۰.۶ میلیارد دلار با مازاد تجارت خارجی رو به رو بودیم. همچنین در این مدت ۴۸ میلیون و ۸۰۰ هزار تن کالای پتروشیمی به ارزش ۱۹ میلیارد و ۴۰۰ میلیون دلار صادر شده است که به لحاظ وزن و ارزش به ترتیب ۱۱.۳۲ درصد و ۲۸.۵۹ درصد کاهش نشان می‌دهد. رییس گمرک، در خصوص سه قلم عمده کالای صادراتی در سال ۱۴۰۲ افزود: گاز طبیعی مایع شده با ۳ میلیارد و ۹۰ میلیون دلار، پروپان مایع شده ۳ میلیارد و ۶۲ میلیون دلار و قیر نفت با ۲ میلیارد و ۱۹۷ میلیون دلار سه قلم عمده کالای صادراتی در این مدت بودند. بنابر اعلام رضوانی فر، در بین ۱۰ قلم عمده کالای صادراتی بیشترین رشد به لحاظ ارزش به گازهای نفتی و هیدروکربن‌های گازی شکل مایع شده با ۶۲.۶۸ درصد، سنگ آهن با ۶۲.۴۶ درصد و قیر نفت با ۲۱.۸۴ درصد و بیشترین کاهش در ارزش به گازهای طبیعی مایع شده با ۵۹.۱۱ درصد، پروپان مایع شده با ۱۹.۲۶ درصد و بوتان مایع شده با ۵.۸۴ درصد اختصاص یافت. او در خصوص بزرگ‌ترین مقاصد صادراتی ایران در سال ۱۴۰۲ گفت: چین با ۱۳ میلیارد و ۹۱۵ میلیون دلار، عراق با ۹ میلیارد و ۲۱۵ میلیون دلار، امارات متحده عربی با ۶ میلیارد و ۶۱۱ میلیون دلار، ترکیه با ۴ میلیارد و ۱۶۰ میلیون دلار و هند با ۲ میلیارد و ۱۷۳ میلیون دلار ۵ کشور اول مقصد کالای صادراتی ایران بودند که در مجموع ۷۴/۵۳ درصد از وزن و ۷۳.۱۳ درصد از کل ارزش صادرات کشور را به خود اختصاص دادند.

متوسط ارزش گمرکی هر تن کالای صادراتی با ۱۷ درصد کاهش به ۳۶۲ دلار رسیده است.

«ذرت دامی، گوشی تلفن همراه و شمش طلا» در صدر واردات

معاون وزیر اقتصاد در خصوص واردات کالا به کشور در سال ۱۴۰۲ افزود: در این مدت ۳۹ میلیون تن کالا به ارزش ۶۶ میلیارد و ۲۸۰ میلیون دلار وارد کشور شده است که به لحاظ وزن ۴.۳۹ درصد و از حیث ارزش ۹.۷۷ درصد افزایش نشان می‌دهد. رضوانی‌فر با اشاره به اینکه سه قلم عمده کالاهای وارداتی در سال ۱۴۰۲ ذرت دامی، گوشی تلفن همراه و شمش طلا بوده است، اظهار کرد: در این مدت ۳ میلیارد و ۷۸۳ میلیون دلار ذرت دامی، ۲ میلیارد و ۹۰۶ میلیون دلار گوشی تلفن همراه و یک میلیارد ۹۳۶ میلیون دلار شمش طلا وارد کشور شده است. وی در خصوص بیشترین افزایش و کاهش به لحاظ ارزش در بین اقلام عمده کالای وارداتی در سال ۱۴۰۲ افزود: واردات شمش طلا، تراکتور و قطعات منفصله جهت تولید خودرو سواری از بیشترین افزایش به لحاظ ارزش و گندم، برنج و دانه سویا از بیشترین کاهش در ارزش در بین اقلام عمده وارداتی در این مدت برخوردار بودند. به گفته معاون وزیر اقتصاد، امارات متحده عربی با ۲۰ میلیارد و ۷۸۲ میلیون دلار، چین با ۱۸ میلیارد و ۵۴۵ میلیون دلار، ترکیه با ۷ میلیارد و ۵۴۱ میلیون دلار، آلمان با ۲ میلیارد و ۱۵۵ میلیون دلار و هند با یک میلیارد و ۹۱۷ میلیون دلار ۵ کشور عمده طرف معامله واردات در سال ۱۴۰۲ بوده است. همچنین در سال ۱۴۰۲ حدود ۶۵ درصد از وزن و ۷۶ درصد از ارزش کل واردات کشور از ۵ کشور فوق الذکر انجام گرفت. متوسط ارزش گمرکی هر تن کالای وارداتی با ۵.۱۶ افزایش به رقم ۱۶۹۷ دلار رسید.

افت تجارت با همسایگان

داده‌های گمرک ایران نشان می‌دهد، میزان وزنی تجارت غیرنفتی ایران در سال ۱۴۰۲ با ۱۵ کشور همسایه ۹۵ میلیون و ۹۲۴ هزار تن بوده که این رقم نسبت به سال ماقبل ۲.۴۵ درصد کاهش یافته است. البته به لحاظ ارزشی تجارت ایران با ۱۵ کشور همسایه در سال گذشته با ۱.۳۵ درصد افزایش به رقم ۶۰ میلیارد و ۷۷۳ میلیون دلار رسید. جزئیات داده‌های گمرک بیانگر این است که در این مدت ۲۸ میلیارد و ۲۸۸ میلیون دلار کالا به ۱۵ کشور همسایه صادر و ۳۲ میلیارد و ۴۸۵ میلیون دلار وارد کشور شده است که به ترتیب ۹.۵۱ درصد کاهش و ۱۳.۱۷ درصد افزایش داشته است. محمدرضوانی‌فر رییس کل گمرک ایران می‌گوید: در این مدت صادرات ایران به لحاظ ارزش به کشورهای عراق، ترکیه، جمهوری آذربایجان، ترکمنستان، ارمنستان، کویت، قطر و عربستان سعودی با کاهش و به کشورهای امارات متحده عربی، پاکستان، افغانستان، عمان، روسیه، قزاقستان و بحرین با افزایش روبرو بود. او در مورد وضعیت واردات کالا از کشورهای همسایه نیز می‌گوید: در این مدت واردات از کشور پاکستان، قزاقستان، کویت و بحرین به لحاظ ارزش کاهش و از کشورهای امارات متحده عربی، ترکیه، روسیه، عمان، عراق، قطر، جمهوری آذربایجان، ارمنستان، افغانستان، ترکمنستان و بحرین افزایش نشان می‌دهد. همچنین در این مدت از کشور همسایه عربستان وارداتی انجام نگرفته است. بررسی آمار تجارت ایران با کشورهای همسایه نشان می‌دهد تجارت ایران با کشورهای امارات متحده عربی، پاکستان، روسیه، عمان و افغانستان افزایش و تجارت با کشورهای ترکیه، عراق افغانستان، جمهوری آذربایجان، ترکمنستان، ارمنستان، قزاقستان، کویت، بحرین و عربستان در سال ۱۴۰۲ کاهش داشته است.

رییس کل گمرک ایران همچنین درخصوص ۵ کشور اول همسایه که در سال ۱۴۰۲ بیشترین حجم مبادلات تجاری (مجموع صادرات واردات) به لحاظ ارزش با آنها انجام شده است، می‌گوید: در این مدت بیش از ۵۴ میلیارد دلار از تجارت ایران با ۵ کشور همسایه شامل امارات متحده عربی، ترکیه، عراق، پاکستان و فدراسیون روسیه انجام شد.

شرایط سهمیه واردات تجار در ۱۴۰۳ چه تغییری کرد؟

در همین حال، سامانه جامع تجارت با صدور اطلاعیه‌ای برای کاربران تجارت فرامرزی تصمیمات وزارت صمت، بررسی سهمیه واردات در سال ۱۴۰۳ را اعلام کرد. در حوزه‌های تولیدی و بازرگانی سهمیه علی‌الحساب به میزان ۳۰ درصد سهمیه اختصاص داده شده در سال ۱۴۰۲، در حوزه‌های بازرگانی و تولیدی برای فصل بهار ۱۴۰۳ اختصاص پیدا کرده است. اعطای سهمیه سال ۱۴۰۳، به تولیدی‌های فاقد سهمیه در سال ۱۴۰۲، منوط به ثبت برنامه تولید در بخش داخلی سامانه جامع تجارت و تایید ادارات صمت استانی و در چهارچوب دستورالعمل مربوطه است. در حوزه ماشین‌آلات اعطای سهمیه در حوزه «ماشین‌آلات» در سال ۱۴۰۳، منوط به اعلام مقادیر سهمیه‌های فوق توسط وزارت صمت است؛ ولیکن ثبت‌سفارش‌هایی که بخشی از ارز خود را تامین و یا بخشی از ماشین آلات خود را اظهار گمرکی کرده باشد، به شرط عدم افزایش ارزش پرونده، امکان ادامه فرآیند تجاری (بدون کنترل سهمیه) را دارند.

در حوزه CKD و CBU پاسخ‌دهی به درخواست‌های مجوز در حوزه‌های سهمیه «CKD» و «CBU» در سال ۱۴۰۳، منوط به اعلام مقادیر سهمیه‌های فوق توسط وزارت صمت است. از تاریخ ۰۱/۰۱/۱۴۰۳ استفاده از باقی‌مانده سهمیه سال ۱۴۰۲ امکان‌پذیر نخواهد بود. پرونده‌های دارای تامین ارز (به میزان تامین سال قبل) و ترخیص (به میزان ترخیص سال قبل) از بررسی سهمیه در سال ۱۴۰۳ معاف هستند.

تخصیص سهمیه مازاد به کالا‌های خاص (لاستیک، پنبه، ویسکوز و کاغذ) در بهار سال ۱۴۰۳ کمافی‌السابق برقرار است. معافیت ثبت‌سفارش‌های «قرارداد با دستگاه‌های اجرایی» از کنترل سهمیه واردات، در سال ۱۴۰۳ لغو شده است و لازم است واحد‌های تولیدی و بازرگانی تعهدات قراردادی خود را در برنامه اعلام شده در سامانه جامع تجارت درج و بر آن اساس از سهمیه ارزی وفق دستورالعمل مربوطه استفاده نمایند. حالت ثبت سفارش «تا ۵۰۰ هزار دلار» برای کلیه بازرگانانی که قبل از سال ۱۴۰۳ کارت بازرگانی دریافت نموده‌اند، کماکان معاف از بررسی سهمیه بوده و بازرگانانی که از سال ۱۴۰۳ کارت بازرگانی دریافت می‌نمایند مشمول سهمیه ۱۰۰ هزار دلاری با شرایط مندرج در دستورالعمل مربوطه هستند. قواعد ثبت‌سفارش تلفن همراه در بهار سال ۱۴۰۳ طبق روال قبل خواهد بود (تخصیص یک ششم میانگین واردات تلفن همراه بازرگان در سال‌های ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ به عنوان سابقه اولیه) .

پرونده‌های ثبت‌سفارش معتبر سال ۱۴۰۲، به میزانی که تامین ارز یا ترخیص نشده باشند، جزو مصرف از سهمیه سال ۱۴۰۳ محسوب خواهند شد.سایر قواعد کنترل سهمیه در سال ۱۴۰۲، در بهار سال ۱۴۰۳ نیز برقرار است . پاسخ‌دهی به درخواست مجوز‌های «بررسی سیستمی سهمیه واردات»، به صورت سیستمی بوده و نیازی به مراجعه حضوری متقاضیان نیست.

مخاطب گرامی، ارسال نظر پیشنهاد و انتقاد نسبت به خبر فوق در بخش ثبت دیدگاه، موجب امتنان است.

ع