سفرنامه ماوراء النهر ( قسمت هشتم ، ستاره ای مثل ماه)

‍
بعد از صبحانه با یک تاکسی به کاخ تابستانی امیر بخارا رفتیم.
این کاخ به خاطر یکی از همسران امیر به اسم ستاره بانو به نام سرای sitori mohi khosa به معنی” ستاره ای مثل ماه” مشهور شده است.
این کاخ در آخرین سال های حکومت امیر در محل یک کاخ قدیمی تر ساخته شده و به دلیل حمله ارتش سرخ و فرار امیر عالم خان به افغانستان در سال ۱۹۲۰ ، مدت زیادی از آن استفاده نشده است.
آخرین امیر بخارا همسران متعدد و بیش از پانصد فرزند داشت که امروزه در شهرهای مختلف دنیا ( از جمله در مشهد با نام خانوادگی بخارایی) زندگی می کنند.
کاخ شامل سه بخش به نام های کاخ سفید (برای دیدار رسمی) ، هشتی خانه ( یا خان خانه برای مهمان ) و حرم سرا است و در وسط باغی پر از طاووس و با تلفیقی از معماری روسی و ایرانی ساخته شده است.
در بخشی از باغ، درختی با میوه ای عجیب دیدم که مکلورا نام داشت. از شیره آن دارویی ساخته و به نام داروی ابن سینا در همان جا می فروختند.
بعد از دیدن کاخ به مرکز شیعیان بخارا به نام مسجد حاجی میرعلی رفتیم.
در قرن شانزدهم، جنگ های خونینی بین سلاطین صفوی و خان های ازبک با دستاویز قراردادن اختلافات شیعه و سنی در گرفت. طرفین همدیگر را کافر می دانستند و اسرای جنگی را به عنوان برده خرید و فروش می کردند. بسیاری از آثار تاریخی بخارا به دست همان بردگان ایرانی ساخته شده است.
در دوره ای مشهد و کل خراسان به دست شیبک خان ازبک افتاد.
نقل است که شاه اسماعیل صفوی بعد از کشتن شیبک خان و بیرون راندن ازبک ها از خراسان، جسد او را تکه پاره کرد و برای پادشاهان رقیب فرستاد و از جمجمه سر او به عنوان جام شراب استفاده می کرد.
با چنین سوابق تاریخی، نباید انتظار داشت که شیعیان زیادی در ازبکستان وجود داشته باشند.
امروزه شیعیان فقط یک تا دو درصد از جمعیت ازبکستان را تشکیل می دهند و عمدتا در دو شهر بخارا و سمرقند زندگی می کنند.
نماز گزاران مسجد با روی باز از ما استقبال کردند و جاهای مختلف آن را به ما نشان دادند و درباره برگزاری برنامه های ماه محرم و صفر توضیح دادند.
مدرسه چهارمنار مقصد آخر ما در بخارا بود که دویست سال پیش ساخته شده است و با طرح سایر بناهای بخارا متفاوت است.
چهار مناره آن چهار کاشی کاری متفاوت دارد و بعضی آن را نماد چهار مذهب اسلام، مسیحیت، بودایی و زرتشتی می دانند.
بعد از ناهار، با بخارا زادگاه ابوعلی سینا، امام بخاری و بهاءالدین نقشبندی خداحافظی کردیم و بعد از دو ساعت قطار سواری به سمرقند رسیدیم.

سفرنامه را به صورت تصویری هم می توانید در هایلایت ازبکستان در اینستاگرام من دنبال کنید.
https://instagram.com/shafiei_motahar