زور وزارت ارتباطات به استارلینک رسید

اقتصاددان : در حالی که در ماه‌های گذشته اخباری از حضور ماهواره‌های اینترنتی استارلینک در ایران منتشر می‌شد و وزارت ارتباطات هم گفته بود که این شرکت درصورت همکاری با این وزارتخانه و رعایت قوانین می‌تواند به کاربران ایرانی خدمات ارایه دهد، حالا وزارت ارتباطات اعلام کرده که اتحادیه بین‌المللی مخابرات، استارلیک را برای ارایه خدمات اینترنت ماهواره‌ای در ایران، مکلف به همکاری با دولت کرده است.

در خبری که سایت وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات منتشر کرده آمده است که در آخرین جلسه «هیات مقررات رادیویی اتحادیه بین‌المللی مخابرات» یا همان ‌RRB، شرکت اسپیس ایکس مکلف به همکاری با جمهوری اسلامی ایران برای ارایه خدمات اینترنت ماهواره‌ای خود شد. در این جلسه که عصر روز جمعه (۶ آبان ۱۴۰۲) پایان یافت، مدارک و مستندات تکمیلی ایران در خصوص فعالیت بدون مجوز منظومه ماهواره‌ای استارلینک در ایران مورد بررسی قرار گرفت و جلسه به اتفاق آرا خدمات اینترنت ماهواره‌ای ارایه‌شده توسط این شرکت را خلاف مقررات بین‌المللی شناخت و از شرکت اسپیس ایکس (مالک اینترنت ماهواره‌ای استارلینک) و کشورهای مسوول خواست که به قید فوریت اقدامات خود را منطبق بر قواعد سرزمینی ایران کند و برای اخذ مجوز فعالیت خود در ایران از طریق رگولاتوری این کشور اقدام کند.

 پای رگولاتورهای بین‌المللی در میان است

این در حالی است که دیجیاتو در گزارش خود اشاره کرده رگولاتورهای بین‌المللی از ایالات‌متحده و نروژ خواسته‌اند برای غیرفعال‌کردن پایانه‌های استارلینک که در داخل خاک ایران فعالیت می‌کنند، اقدام فوری انجام دهند. این شرکت‌ها استدلال کرده‌اند که ارایه خدمات توسط استارلینک نقض آشکار مقررات بین‌المللی است. چندی پیش، اتحادیه جهانی مخابرات اعلام کرده بود که استارلینک باید برای فعالیت در ایران مجوز داشته باشد. این رگولاتورها از ایالات‌متحده و نروژ خواسته‌اند تا فعالانه اقداماتی را برای توقف فعالیت پایانه‌های استارلینک در داخل ایران انجام دهند.

درحالی که سرویس استارلینک ممکن است راه‌حل‌های ارتباطی مناسبی را در برخی مناطق محروم ارایه دهد، مقامات نظارتی بین‌المللی باور دارند که ارایه چنین خدماتی بدون مجوز مناسب، قوانین جهانی را نقض می‌کند. این تقاضا موضوع مهمی در آینده فعالیت استارلینک در کشور ایران خواهد بود، چرا که ITU مسوول تخصیص و هماهنگی طیف رادیویی جهانی و مدارهای ماهواره‌ای است و اختیارات قابل‌توجهی در موضوعات مرتبط با مخابرات بین‌المللی دارد. شایان ذکر است که ایالات‌متحده و نروژ، به عنوان سهامداران کلیدی، مسوولیت نظارت بر فعالیت‌های استارلینک در راستای مقررات بین‌المللی را بر عهده دارند. بااین‌حال، رگولاتورها نسبت به اقدامات انجام‌شده تاکنون متقاعد نشده‌اند و خواهان اقدامات فوری برای غیرفعال‌کردن پایانه‌های فعال استارلینک در ایران هستند.

    حرف وزارت ارتباطات به کرسی نشست

در این میان وزارت ارتباطات نیز با بازنشر این خبر اعلام کرد که این موضوع باعث می‌شود «گام مهمی برای قانونمندکردن فعالیت استارلینک در کشورمان برداشته شود تا امکان بهره‌برداری قانونی هموطنان از این سرویس فراهم شود.» وزارت ارتباطات بارها اعلام کرده است که از فعالیت قانونی استارلینک در ایران استقبال می‌کند. وزیر ارتباطات در این مورد گفته بود: «به‌دنبال فعالیت قانونی استارلینک در ایران هستم، نه قطع‌کردن آن.» وزیر ارتباطات به دیجیاتو گفته بود به‌دنبال فعالیت استارلینک در ایران به شکل قانونی است و زمینه‌های لازم را فراهم می‌کند؛ اگرچه به باور زارع‌پور، استارلینک با سرعت ۳۰۰ مگابیتی قابل مقایسه با سرویس‌های فیبر نوری داخل کشور با سرعت نزدیک به ۱۰۰۰ مگابیتی نیست. ناگفته نماند آماری از استارلینک‌های فعال در ایران وجود ندارد اما برخی مقامات خبر از فعال‌بودن ۸۰۰ دستگاه در ایران می‌دهند. همچنین باید گفت صحبت‌هایی درباره ایجاد منظومه ماهواره‌ای بومی نیز مطرح شده است؛ البته این پروژه از سوی نهادهای دولتی، پروژه درازمدتی عنوان شده که دست‌کم تا ده سال آینده خبری از نخواهد بود.

 فعالیت به شرط رعایت قوانین دولتی

اینترنت ماهواره‌ای و شناخته‌شده‌ترین آنها که استارلینک است، برای دریافت در داخل ایران پیش‌نیازهایی دارد؛ از واردات و خرید تجهیزات تا تمدید اشتراک و البته اجازه رسمی استفاده از چنین اینترنتی که به نظر نمی‌رسد در شرایط فعلی به‌سادگی صادر شود، مشکلاتی هستند که بر سر راه اینترنت ماهواره‌ای قرار دارند. وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات پیش از این درباره امکان فعالیت استارلینک در کشور گفته بود که از فعال شدن اپراتور‌هایی که اینترنت ماهوره‌ای ارایه می‌دهند در روستاهای کشور استقبال می‌کند. البته به گفته او طبق قواعد بین‌المللی، هر اپراتور اینترنت ماهواره‌ای که بخواهد در قلمرو کشوری دیگر خدمات‌رسانی کند، باید قواعد و قوانین مربوط به آن کشور را رعایت کند.

زارع‌پور گفته بود قوانین کشور به همه اپراتورهای ماهواره‌ای از جمله استارلینک ابلاغ شده است. همان زمان وزارت ارتباطات همچنین نامه‌ای به استارلینک ارسال کرده و موافقت خود را با خدمات‌رسانی این شرکت در روستاهای دورافتاده کشور به شرط رعایت مقررات کشورمان اعلام کرده است. ایلان ماسک نیز در مصاحبه‌ای به این نامه اشاره کرده و گفت نامه‌ای بسیار مودبانه از وزارت ارتباطات ایران دریافت کرده است. از سویی دیگر اتحادیه جهانی مخابرات (ITU) اعلام کرد ارایه خدمات از سوی استارلینک در مرز‌های جمهوری اسلامی ایران به دلیل عدم رعایت قوانین سرزمینی، غیرمجاز است. پس از آن بود که ایلان ماسک برای ارایه خدمات اینترنت ماهواره‌ای، دولت امریکا با درخواست معافیت از تحریم‌های مرتبط با ایران با هدف ارایه اینترنت ماهواره‌ای استارلینک موافقت کرد و وزارت خزانه‌داری ایالات متحده امریکا نیز اعلام کرد صادرات برخی تجهیزات اینترنت ماهواره‌ای به ایران امکان‌پذیر است.

این بیانیه، در واقع به چراغ سبز دولت ایالات متحده برای ارایه خدمات اینترنت ماهواره‌ای در ایران تعبیر شد. مدتی بعد در اواخر دسامبر سال گذشته ایلان ماسک از وجود حدود ۱۰۰ دستگاه فعال استارلینک در ایران خبر داد. با وجود این، رقم دقیق دستگاه‌های فعال استارلینک در ایران مورد بحث بود و وال‌استریت‌ژورنال این تعداد را ۲۰۰ دستگاه برآورد کرد و یک هفته پس از توییت ایلان ماسک، رییس اتحادیه دستگاه‌های مخابراتی ارتباطی نیز اعلام کرد تعداد ۸۰۰ دستگاه فعال استارلینک قاچاق در ایران وجود دارد. حالا به نظر می‌رسد که رگولاتورهای بین‌المللی به اسپیس‌ایکس فشار آورده‌اند که فعالیت اینترنت ماهواره‌ای را در ایران متوقف کند.

مخاطب گرامی، ارسال نظر پیشنهاد و انتقاد نسبت به خبر فوق در بخش ثبت دیدگاه، موجب امتنان است.

ع