ریشه نااطمینانی‌ها در بورس

دلاری‌های بورس منتظر تعیین‌تکلیف برجام و کف قیمت دلار هستند. گرچه از نگاه کارشناسان کف نرخ دلار فاصله معناداری با سطوح کنونی نرخ نیمایی ندارد اما سقوط ادامه‌دار روزهای اخیر هراس را میان فعالان بازار نگه داشته است. در میان صنایع کالاهای اساسی نیز گرچه به نظر می‌رسد دلار ۴۲۰۰ حذف شده است اما همچنان وضعیت مبهم به نظر می‌رسد. در خصوص صنایع موسوم به برجامی نیز گرچه بعضا تحرکات مثبت مشاهده می‌شود اما همچنان اطمینان کافی نسبت به روند وجود ندارد.

سهام کالایی در انتظار کف گرفتن دلار

به صورت کلی چندین عامل اثرگذار بر بورس تهران در مسیر کوتاه‌مدت قابل رصد است. مهمترین موضوع کف قیمت دلار در مسیر تند نزولی است. در این خصوص بورسان در گزارشی با عنوان « آیا دلار ۲۰ هزار تومانی ممکن است؟ » به این موضوع پرداخت که شدت افت دلار تا چه میزان می‌تواند سنگین باشد؟ درآمد نفت ۱۰۰ دلاری اهمیت قابل‌توجهی برای آینده نرخ دلار (در کوتاه‌مدت) دارد. اجبار دولت به تامین کسری بودجه، عرضه‌های ارز نفتی را به دنبال خواهد داشت و می‌تواند سرکوب نرخ دلار را رقم بزند. وقتی به نوسان نرخ دلار در ده سال گذشته نگاه می‌کنیم ریشه عدم اطمینان به پیش‌بینی قیمت دلار توسط کارشناسان مشخص می‌شود. در چنین شرایطی طبیعی است که سهام مرتبط کالایی تا زمان پایان افت دلار منتظر بمانند. در این میان برجام یکی از متغیرهای اصلی برای آینده نرخ دلار محسوب می‌شود.

ارز ترجیحی؛ زخمی که خوب نمی‌شود

به گزارش اقتصاددان به نقل از بورسان ، درباره ارز ترجیحی نیز نیاز به توضیح اضافی نیست. به نظر می‌رسد این ارز در سال آینده از اقتصاد کشور حذف شود؛ اما تلاش برای فرار از مسئولیت هم در مجلس و هم در دولت دیده می‌شود. با این حال در چند سال گذشته ده‌ها بار موضوع حذف ۴۲۰۰ مطرح شده و با وجود تمام آسیب‌های ناشی از این سیاست برای ۴ سال ارز ترجیحی برای واردات کالای اساسی ادامه پیدا کرد. طبیعی است تا انتشار اخبار نهایی از حذف ۴۲۰۰ همچنان تردید وجود داشته باشد. البته بعید نیست که مجلس همچنان ساز مخالف بزند و بساط رانت ۴۲۰۰ باقی بماند. در این خصوص نیز به اثر منفی ۴۲۰۰ بر متغیرهای کلان اقتصادی در گزارش بورسان اشاره شده است؛

حذف ۴۲۰۰ بر صنایع روغن نباتی، دارو، زراعت اثرگذار خواهد بود. در معاملات امروز سهام شرکت‌های تولیدکننده روغن با تقاضای حداکثری همراه بود. این موضوع نشان می‌دهد انتظار معامله‌گران آن است که دست‌کم ارز ترجیحی برای واردات روغن خام حذف شود و این مساله تا حدودی بدیهی پنداشته‌ می‌شود.

شک و تردید‌ها در گام‌های آخر برجام

درباره برجام نیز اخبار کاملا گویای ابهامات موجود است. کمتر کسی نسبت به احیای برجام تردید دارد، با این حال همچنان تا زمان اعلام قطعی حصول توافق پس از رخدادهای سال‌های گذشته نمی‌توان اظهارنظر قطعی داشت. در خرداد سال جاری نیز همه در انتظار احیای برجام بودند اما حالا ۸ ماه از آن تاریخ می‌گذرد و دوباره همه به توافق جدید در وین امیدوار هستند. صنایع موسوم به برجامی نیز ممکن است همان خاطرات سال ۱۳۹۴ را زنده کنند. این روزها نیز تحرکاتی در این صنایع دیده می‌شود. در زمستان ۹۴ نیز موج تقاضا در سهام خودرویی و بانکی و دیگر صنایع با شدت کمتری شروع شد و بعد از آن بود که این موج در خودرویی‌ها شدت گرفت و سایر صنایع حتی بانک‌ها از موج برجامی جاماندند. حالا نیز دوباره همان فضا را شاهد هستیم و اگر برجام به صورت کامل احیا شود شاید اخبار پیرامون شرکای خارجی خودروسازان بتواند نوسان قیمتی سنگین را برای سهام رقم بزند.

با این حال طولانی شدن زمان سبب شده است تا در روند این گروه‌ها نیز شاهد نوسانات جدی باشیم. به گونه‌ای که امروز بانک‌ها و خودرویی‌ها کار خود را در محدوده منفی به پایان بردند. بعضا این دیدگاه مطرح می‌شود که تنش‌های روسیه و اوکراین ممکن است بر توافق وین اثر منفی داشته باشد. این موضوع نیازمند بررسی‌های تخصصی‌تر است و به راحتی نمی‌توان در مورد آن اظهار نظر کرد.