درد صندوق‌های پالایشی درمان می‌شود؟

 معاملات امروز بورس تهران امروز در فضای نسبتا در کم‌رمق دنبال شد و با وجود این‌که سهام شرکت‌های پالایشی افت نسبی را تجربه کردند صندوق‌های پالایشی مسیر صعودی را در پیش گرفتند. عشقی از واگذاری واحدهای ممتاز صندوق‌های پالایشی به بخش خصوصی، امکان اعمال رای از سوی سهامداران غیردولتی و همچنین امکان تغییر ترکیب دارایی‌ها خبر داده است. اما آیا واقعا این تصمیمات اثر واقعی بر قیمت واحد این صندوق‌ها دارد؟

دلیل ارزش بازار کمتر از ارزش ذاتی چیست؟

یک سوال مهم این است که چرا ارزش بازار صندوق‌های دولتی کمتر از ارزش ذاتی این صندوق‌ها هستند؟ مشکل اصلی از آن‌جاست که شاید این صندوق‌ها عنوان ETF به خود گرفته‌اند. این صندوق‌ها از اساس اصلا ETF نیستند و تنها یک صندوق سرمایه‌گذاری مشابه با دیگر صندوق‌های سرمایه‌گذاری در بورس تهران هستند که عمدتا با اختلاف فاحش با خالص ارزش دارایی معامله می‌شوند.

در صندوق‌های ای تی اف در صورتی که ارزش بازار کمتر از ارزش ذاتی باشد مدیر صندوق این امکان را دارد که با فروش سهام زیرمجموعه خود و کاهش ارزش ذاتی تا سطح ارزش بازار سودی برای دارندگان پیشین صندوق شناسایی کنند. به این ترتیب امکان کاهش فاصله ارزش بازار با ارزش ذاتی وجود خواهد داشت. البته این امکان نیز وجود دارد که با مبلغ حاصل از فروش سهام زیرمجموعه امکان بازارگردانی نیز برای مدیر صندوق ای تی اف فراهم می‌شود.

به گزارش اقتصاددان به نقل از بورسان ، در زمان راه‌اندازی این صندوق امکان تغییری در لیست دارایی وجود نداشت؛ اما حالا مجید عشقی خبر داده که قرار است این امکان فراهم شود. اگر این موضوع رخ دهد می‌توان امیدوار بود که ارزش بازار به ارزش ذاتی نزدیک شود. با این حال این نکته باید در نظر گرفته شود که فروش سهام پالایشی توسط صندوق پالایش یکم بر قیمت سهام پالایشی اثر منفی خواهد داشت و این‌که آیا بازار کشش این عرضه‌های احتمالی را دارد یا خیر محل سوال است.

بر این اساس اگر دستورالعمل مدنظر عشقی اجرا شود شاید بتوان به بهبود این رویه امیدوار بود. در عین حال با واگذاری به بخش خصوصی و امکان اعمال رای بخش خصوصی می‌توان امیدوار بود که این رویه به مرحله اجرا برسد. طبیعتا یک مدیر خصوصی با توجه به این‌که سود و منافع شرکت را مورد نظر دارد این امید را ایجاد می‌کند که در تسهیل رویه بازارگردانی و صدور و ابطال واحدهای صندوق صرفا منافع شرکت را در نظر بگیرد.

در شرایط کنونی فاصله ۳۰ درصدی میان ارزش بازار با خالص ارزش دارایی این صندوق‌ها وجود دارد. طبیعتا اگر راه‌کارهای مدنظر رییس سازمان بورس به درستی اجرا شود می‌توان به کاهش این فاصله امیدوار بود؛ اما مسیر دشواری تا رسیدن به این هدف وجود دارد. نکته مهم این‌که حجم دارایی‌های این صندوق نیز بالا بوده و صرفا یک صنعت را در دل خود دارد و این خود مانعی در برابر کاهش این فاصله می‌شود. زیرا امکان نقدشوندگی سهام زیرمجموعه را پایین می‌آورد و در نتیجه مدیر صندوق امکان ایجاد تعادل در فاصله ارزش بازار و ارزش ذاتی را ندارد.