دانشمندان چرا از کرونا «امیکرون» می‌ترسند؟

 بین ۱۵ تا ۲۵ نوامبر تعداد موارد جدید کووید در آفریقای جنوبی از کمتر از ۴۰۰ مورد در روز به بیش از ۲۰۰۰ مبتلا افزایش یافت. بررسی‌ها نشان داد که تعداد زیادی از این موارد مربوط به گونه‌ای است که در ابتدا با نام B.1.1.529 شناخته می‌شد و بعدا امیکرون نامگذاری شد. از نظر ژنتیکی، امیکرون با هر سویه دیگری که تا به امروز دیده شده بسیار متفاوت است.

در فضای تئوریک، سویه جدید ممکن است اولا در ورود به سلول‌های انسانی بهتر از دیگر سویه‌ها باشد. ثانیا ممکن است به نحوی از چشم آنتی‌بادی‌های ناشی از واکسیناسیون یا ابتلای قبلی پنهان بماند! به گفته نوبار آفیان، یکی از بنیانگذاران مدرنا، ویروس‌شناسان مدت‌ها فکر می‌کردند که گونه‌ای که این دو مزیت را با هم ترکیب می‌کند «یک چیز بسیار خطرناک خواهد بود». هرچند اوایل فرض می‌شد چنین اتفاقی بعید است، اما آقای آفیان می‌گوید: «امیکرون دقیقاً همین است».

بر این اساس، در ۲۶ نوامبر، سازمان بهداشت جهانی امیکرون را یک “سویه نگران‌کننده” نامید، پنجمین سویه‌ای از ویروس که به این شکل معرفی شده است. بازارهای سهام در سراسر جهان با انتشار این خبر به شدت سقوط کردند. شرکت‌های حساس به محدودیت‌های کووید، مانند خطوط هوایی و هتل‌های زنجیره‌ای، به شدت آسیب دیدند. دلار، به عنوان سرمایه‌گذاری امن، تقویت شده است.

آیا همه سویه‌های جدید در جهان گسترده شده‌اند؟

با این حال، هنوز گسترش اشاعه این ویروس فقط در آفریقای جنوبی دیده شده و ممکن است اوضاع به همین منوال باقی بماند. این احتمال وجود دارد که عوامل شیوع‌دهنده این ویروس در آفریقای جنوبی در جاهای دیگر وجود نداشته باشد.

مورد مشابه این وضعیت وجود دارد. آفریقای جنوبی در پایان سال ۲۰۲۰ با موجی از نوع بتا مواجه شد، اما هرگز در جای دیگری تثبیت نشد. سویه آلفا سراسر اروپا را فرا گرفت اما هرگز در جنوب آفریقا مستقر نشد. دلایلی که یک نوع در یک مکان منتشر می‌شود و نه در مکان دیگر، مانند بسیاری از سایر مراحل تکامل، عمدتا محیطی است. برای sars-cov-2 (ورژن اصلی ویروس موسوم به کرونا) بخش مهمی از محیط رشد و جهش، سیستم ایمنی است و سیستم ایمنی در سراسر جهان متفاوت است.

اما همه انواع محلی باقی نمی‌مانند. سویه دلتا اولین بار تقریبا یک سال پیش در هند شناسایی شد، اما سطحی از قابلیت انتقال را نشان داد که تقریبا در همه جا از سویه‌های دیگر پیشی گرفت و خود را به عنوان سویه غالب معرفی و امواج جدیدی از بیماری را ایجاد کرد.

چرا امیکرون با سرعتی وحشتناک به دیگران منتقل می‌شود؟

به گزارش اقتصاددان به نقل از بورسان  ، نگران‌کننده‌ترین جهش امیکرون در ژنی است که پروتئین اسپایک را توصیف می‌کند. این ابزاری است که ویروس برای اتصال به سلول‌ها بدن فرد مبتلا و ورود به آنها استفاده می‌کند. دلتا احتمالا قابلیت انتقال بیشتر خود را تا حدی مدیون این واقعیت است که بهتر به سلول‌ها می‌چسبد. جهش‌های دلتا باعث ایجاد اسپایک‌هایی می‌شود که در آن ۹ آمینو اسید از مجموع زنجیره طولانی ۱۲۷۳ اسید آمینه متفاوت هستند. در یک نوع اخیر به نام C.1.2 که یکی از جهش‌یافته‌ترین اسپایک‌ها است، ۱۴ اسید آمینه متفاوت دارد. اما در جهش امیکرون ۳۵ مورد از جهش‌ها تا به امروز در هیچ یک از سویه‌های دیگر دیده نشده است!

تقریباً نیمی از ۳۵ تغییر مربوط به حوزه اتصال به سلول‌ها و آن چیزی است که آنتی‌بادی‌ها هدف‌گذاری می‌کنند. بنابراین، پروتئین جهش‌یافته امیکرون نه تنها می‌تواند سریع‌تر به سلول‌ها ورود کند، بلکه به سادگی توسط آنتی‌بادی‌هایی که علیه سویه‌های قبلی ساخته شده‌اند شناسایی نمی‌شود.

امیکرون کجا جهش یافته است؟

در سطح ژنتیکی، امیکرون با ویروس اصلی ووهان چین در بیش از ۵۰ قسمت متفاوت است. اما حتی با سویه‌های اخیر ویروس نیز تفاوت چشم‌گیری دارد (نمودار زیر). سه توضیح برای این میزان جهش‌یافتگی و تفاوت با سویه‌های قبلی وجود دارد.

اول اینکه جد امیکرون (ورژن اولیه سویه) تقریبا یک سال بدون اینکه توسط متخصصان ژنومی شناسایی شود در گردش بوده که بسیار بعید به نظر می‌رسد. احتمال دوم این است که جد امیکرون در یک سال گذشته به داخل و خارج یک جمعیت حیوانی پریده و تعداد زیادی جهش را در آنجا پیدا کرده است. بسیاری از جهش‌ها کاملا جدید هستند و قبلا در هیچ گونه‌ای دیده نشده‌اند و تا حدی به این فرضیه اعتبار می‌دهند.

اما این سناریوی سوم است که محتمل‌ترین حالت به نظر می‌رسد. بر این اساس، امیکرون برای اجدادی است که فردی را با سیستم ایمنی ضعیف آلوده کرده است. از آنجایی که چنین افرادی نمی‌توانند از شر آن خلاص شوند، ویروس می‌تواند ماه‌ها درون بدن آنها تکامل یابد. بدن آنها چیزی را فراهم می‌کند که شارون پیکوک از دانشگاه کمبریج آن را “سالن ورزشی تکاملی” می‌نامد که در آن سویه‌های مختلف می‌توانند قدرت خود را افزایش دهند و ترفندهای جدیدی بیاموزند.

امیکرون در کدام نقاط جهان پیدا شده است؟

بسیاری از کشورها سفر از جنوب آفریقا را ممنوع یا محدود کرده‌اند. حتی برخی مانند اسرائیل و ژاپن، ورود همه خارجی‌ها را ممنوع کرده‌اند. با وجود این، تا دوم دسامبر بیش از ۲۲ کشور وجود نوع امیکرون را در داخل مرزهای خود گزارش کرده بودند (نقشه زیر). به نظر می‌رسد که گربه در حال حاضر از کیسه فرار کرده است. اگر امیکرون توانایی شیوع دلتا را داشته باشد، احتمالا اکنون در موقعیتی قرار دارد که سویه غالب ویروس کرونا در جهان شود.

واکسن‌ها چقدر به سویه جدید مقاومند؟

اوگور شاهین، رئیس BioNTech، یکی از دو شرکت (فایزر-بیونتک) که واکسن‌های mrna را علیه ویروس تولید کرده‌اند، می‌پذیرد که چون واکسن‌ها سلول‌هایی را می‌سازد که پروتئین‌های اسپایک مربوط به اولین سویه‌ها مهار کند، اثر خنثی‌کننده آنتی‌بادی‌های ایجادشده توسط واکسن برای امیکرون کمتر خواهد بود. اما او می‌افزاید که مشخص نیست این کاهش چقدر زیاد خواهد بود و خاطرنشان می‌کند که ایمنی تنها توسط آنتی‌بادی‌ها تامین نمی‌شود.

واکسن‌ها سلول‌های T سیستم ایمنی را نیز درگیر می‌کنند. اینها لنفوسیت‌هایی هستند که نه تنها به پروتئین‌ها واکنش می‌دهند (مشابه آنتی‌بادی‌ها)، بلکه اجزای پروتئین را شناسایی می‌کنند. دکتر شاهین می‌گوید از آنجایی که ۹۷ درصد توالی‌های امیکرون با ویروس اصلی یافت شده در ووهان یکسان هستند، بنابراین، واکنش‌های سلول T همچنان باید کار کنند. او انتظار دارد که اکثر افرادی که به طور کامل واکسینه شده‌اند و دز تقویتی را نیز دریافت کرده‌اند، در بدترین حالت در صورت ابتلا به امیکرون کمی ناخوش شوند.

سازندگان واکسن‌هایی که از روش‌های دیگری برای تجارت خود استفاده می‌کنند، در حال بررسی امکان انجام کاری ویژه امیکرون هستند. اما کار با فناوری mrna طبیعتا سریعتر است. لازم به یادآوری است برای ایرانیان که عمدتا واکسن آسترازنکا، سینوفارم و اسپوتنیک زده‌اند، تکنولوژی مورد استفاده به ترتیب وکتورویروسی، ویروس غیرفعال و وکتورویروسی بوده است.

اقتصاد چقدر از ویروس آفریقایی می‌ترسد؟

عمده پیش‌بینی‌ها برای رشد اقتصاد جهانی فقط چند دهم درصد کاهش یافته است و هیچ‌یک از آنها بر خلاف مارس ۲۰۲۰ مجبور به منفی کردن برآوردهای رشد اقتصادی نشدند. بر اساس یک نظرسنجی که توسط دویچه بانک انجام شد. در ۲۹ نوامبر، تنها ۱۰ درصد از شرکت‌کنندگان در بازارهای مالی فکر می‌کنند سویه جدید “بزرگترین موضوع بازارهای مالی در پایان سال ۲۰۲۱” است.

این به این دلیل است که اقتصاد سطحی از مقاومت نسبت به بیماری را ارتقا داده است. تجزیه و تحلیل بانک گلدمن ساکس، داده‌های مربوط به اقدامات اجباری فاصله‌گذاری اجتماعی و میزان پایبندی آنها را در یک «شاخص قرنطینه مؤثر» ترکیب می‌کند. دو نوع مهم قبلی، آلفا و دلتا، باعث تشدید قرنطینه شدند، اما به میزان قابل توجهی کمتر از اوایل سال ۲۰۲۰ (نگاه کنید به نمودار زیر).

داروها و درمان‌های بهتر مانند قرص‌های ضد ویروس جدید مرک و فایزر نیز می‌توانند امیدبخش باشند. دولت‌های توسعه‌یافته همچنین دریافته‌اند برخی از اقدامات، از جمله مقررات منع رفت و آمد و تعطیلی مدارس، مزایای کمی را با هزینه‌های بالا به همراه دارد. در آمریکا بسیاری از فرمانداران ایالتی قول داده‌اند که دیگر هرگز قرنطینه را اجرا نکنند. در ۳۰ نوامبر، دولت بریتانیا با پیشنهادات مشاوران پزشکی خود مبنی بر اینکه مردم باید ارتباطات اجتماعی را محدود کنند، مخالفت کرد.

تبعیت عمومی از محدودیت‌ها نیز کم‌رنگ شده است. مردم کمتر از این ویروس می‌ترسند یا شاید بیشتر به سرنوشت خود تسلیم می‌شوند. هلند و اتریش از نظر قانونی در قرنطینه هستند، اما بر اساس تجزیه و تحلیل داده‌های تحرک گوگل در بازدید از سایت‌های خرده‌فروشی و تفریحی، محل‌های کار و ایستگاه‌های حمل‌ونقل عمومی، مردم حدودا دو برابر بیشتر از ابتدای سال ۲۰۲۱ در فعالیت و حرکت هستند.

فاصله‌گذاری اجتماعی همچنان ادامه دارد؛ چه به دلیل قوانین و چه به دلیل انتخاب. رویکردی که هزینه اقتصادی کمتری نسبت به گذشته دارد. مردم می‌توانند کارآمدتر از خانه کار کنند، زیرا روی فناوری‌هایی سرمایه‌گذاری کرده‌اند که به آنها امکان می‌دهد دفتر مجازی خود را بهبود بخشند. کسب و کارها بهتر می‌توانند با قرنطینه کنار بیایند. خرده‌فروش‌ها خدمات آنلاین خود را بهتر کرده‌اند و حتی رستوران‌ها و بارها نیز با ارسال غذای آماده سطح مناسبی از فعالیت خود را حفظ کرده‌اند.

در روزها و هفته‌های آینده امیکرون رنگ واقعی خود را نشان خواهد داد. می‌تواند به شدت خطرناک باشد. اما در دو سالی که مردم با ویروس برخاسته از ووهان دست و پنجه نرم کردند، چیزهای زیادی در مورد سارس-کوو-۲، نحوه درمان آن و نحوه زندگی با آن آموخته‌اند. این، حداقل، باید کمی آرامش‌بخش باشد.