خانه تکانی در سازمان بورس

طبق قانون مدت اعتبار رییس هیات‌مدیره سازمان بورس ۳۰ ماهه است اما عضویت در هیات‌مدیره به مدت ۵ سال اعتبار دارد. مجید عشقی رییس سازمان بورس ۲۱ مهرماه ۱۴۰۰ با حکم شورای عالی بورس، رییس هیات‌مدیره سازمان بورس و رییس سازمان انتخاب شد تا سکان بالاترین مقام اجرایی بازار سرمایه را برعهده بگیرد اما دوره ۳۰ ماهه عشقی یکشنبه هفته آینده تمام می‌شود و شورای عالی بورس باید درباره رییس هیات‌مدیره سازمان بورس تصمیم‌گیری کند. بر اساس تصویب ماده ۹ لایحه بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران رییس هیات‌مدیره سازمان از بین اعضای هیات‌مدیره به پیشنهاد اعضا و تصویب شورا برای مدت ۳۰ ماه تعیین خواهد شد. همچنین بر اساس تصویب ماده ۸ لایحه بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران، مدت عضویت هر یک از اعضای هیات‌مدیره پنج سال است و انتخاب مجدد آنان برای یک دوره دیگر بلامانع است. حال باید دید نهاد ناظر بازار سرمایه در سرآغاز سال نو و شروع چرخه تجاری جدید در بازار سهام آیا با خانه تکانی مواجه می‌شود یا خیر؟

شایعه خداحافظی عشقی با بورس

  به گزارش اقتصاددان به نقل از تعادل  ، مجید عشقی در مدت ریاست خود حاشیه‌های بسیار زیادی داشت و چندین بار شاهد اخبار مختلف درخصوص استعفای رییس سازمان بورس بودیم؛ اما عشقی هربار تاکید داشت که خبری از استعفا نیست و قرار است به فعالیت خود ادامه دهد ولی این‌بار عشقی با زور از سازمان بورس می‌رود.مجید عشقی ۲۱ مهر ماه سال ۱۴۰۰ سکانداری سازمان بورس را از دهقان دهنوی گرفت و در این مدت بارها شایعاتی مبنی بر برکناری او به گوش رسید. خبر استعفای عشقی در ۳۰ آبان ماه سال گذشته را می‌توان یکی از جدی‌ترین این موقعیت‌ها دانست که حتی شنیده شد وزیر اقتصاد با این استعفا موافقت کرده و از محمد رضوانی‌فر به عنوان رییس جدید سازمان بورس نام برده شد. در آن زمان به نظر می‌رسید مجموعه‌ای از عوامل از جمله فشار برخی نمایندگان مجلس از جمله رییس کمیسیون اقتصادی، عملکرد کلی سازمان بورس در دوره مدیریت عشقی و بلاتکلیف ماندن موضوعاتی مثل آزادسازی سهام عدالت، تاخیر در ارایه بسته حمایت از بورس و بعد از افزایش گسترده اعتراض‌ها در میان اهالی بازار سرمایه، کاهش فشارها روی وزیر اقتصاد در شرایط فعلی نامطلوب اقتصادی کشور از جمله دلایل برکناری یا استعفای مجید عشقی از مدیران نزدیک به احسان خاندوزی باشد. با این حال در نهایت اخبار تکذیب و مجید عشقی از صندلی ریاست بلند نشد. بعد از اتفاقات اردیبهشت سال ۱۴۰۲ و نامه معروف دولت درخصوص نرخ خوراک پتروشیمی‌ها که زمینه ریزش تاریخی شاخص کل بورس را فراهم کرد و واکنش منفعل سازمان بورس به این اتفاقات، دوباره زمزمه برکناری عشقی به گوش رسید اما خبر رسمی منتشر نشد. تداوم شرایط بحرانی بازار سرمایه در آن روزها ناراحتی فعالان بازار از عملکرد عشقی را بیشتر و بیشتر می‌کرد تا اینکه در تیرماه سال جاری نامه درخواست برکناری رییس سازمان بورس و تغییر تیم مدیریتی این سازمان خطاب به وزیر اقتصاد و دارایی به عنوان رییس شورای عالی بورس نوشته شد و توانست بیش از ۱۹ هزار امضا جمع‌آوری کند. نویسندگان این نامه ذیل در توضیح مصادیق سوءمدیریت مجید عشقی و همکارانش، این دوره را یکی از بی‌ثبات‌ترین و پرنوسان‌ترین دوره‌های بورس خوانده‌اند و نوشته‌اند: بارها ریزش‌های شارپ و بدون هیچ دلیل منطقی و بنیادی را شاهد بودیم. یکی از نمونه‌های بارز این بی‌ثباتی، اظهارنظر خود جناب آقای دکتر مجید عشقی در خصوص رشد شارپی بازار بود که در مقام متولی نظارت و رگولاتوری بازار سرمایه هیچ جایگاه قانونی و سازمانی ندارد و این اظهارنظر ناشیانه ایشان منجر به ریزش شدید و تاریخی بازار و افت شدید ارزش معاملات تا به امروز گردیده و موجبات تکرار وقایع تلخ سال ۱۳۹۹ و فرار سرمایه از بازار را فراهم آورده است. در این نامه همچنین آمده که با دستکاری در بازار، شاخص کل خاصیت خود را از دست داده و نمی‌تواند نشانه روشنی از وضعیت بازار باشد. بنابراین در دوره‌های صعودی، سهامداران خرد با رشد کم ارزش سبد دارایی خود مواجه می‌شوند و در دوره‌های نزولی، بیش از افت شاخص کل، زیان می‌بینند. البته این نامه و اعتراض سهامداران نیز نتوانست رییس سازمان بورس را از منصب خود دور کند. مرداد ماه شایعه بعدی برکناری عشقی به گوش رسید و این‌بار از محمد فطانت به عنوان جایگزین او نام برده شد. البته از فطانت در شرایطی نام برده شد که او حتی در ایران هم نبود. و همین مساله خیلی زود به شایعه برکناری عشقی پایان دادو روز ۳ آبان ماه ۱۴۰۲ بار دیگر شایعه برکناری مجید عشقی به گوش می‌رسد. این در حالی است که در هفته‌های اخیر بازار سرمایه با ریزش‌های هیجانی همراه بود و شاخص بورس در حوالی مقاومت ۲ میلیون واحد قرار گرفته است. ابوذر سروش از مدیران بانک مرکزی نامی است که این‌بار به عنوان جایگزین عشقی معرفی می‌شود. با این اوصاف باید دید، این‌بار هم شایعه استعفا یا برکناری عشقی تکذیب شد و بالاخره رییس سازمان بورس قرار است چند روز دیگر از با ساختمان سازمان بورس خداحافظی کند.

سابقه مدیریت در سازمان بورس

پیش از تأسیس سازمان بورس و اوراق بهادار در سال ۱۳۸۴، «سازمان کارگزاران بورس اوراق بهادار تهران (سابق) »، هم‌زمان، عهده‌دار نظارت و عملیات بازار اوراق بهادار ایران بود؛ ولی، با تصویب قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران توسط مجلس شورای اسلامی (۱ آذر ۱۳۸۴) عملیات اجرایی بورس‌ها به بورس اوراق بهادار تهران، فرابورس ایران، بورس کالای ایران و بورس انرژی ایران در قالب شرکت سهامی عام و مسوولیت نظارت بر این بورس‌ها، نهادهای مالی و اوراق بهادار به شورای عالی بورس و اوراق بهادار و سازمان بورس و اوراق بهادار واگذار شد. ریاست سازمان بورس و اوراق بهادار از ابتدای تأسیس بر عهده علی صالح‌آبادی بود و در ۲۵ آذر ۱۳۹۳، محمد فطانت‌فرد عهده‌دار این وظیفه شد. پس از استعفای محمد فطانت‌فرد، در تاریخ ۵ مرداد ۱۳۹۵ شاپور محمدی ریاست این سازمان را بر عهده گرفت. پس از استعفای شاپور محمدی، حسن قالیباف اصل رییس سازمان بورس و اوراق بهادار ایران از ۲۳ فروردین ۱۳۹۹ تا ۳۰ دی ۱۳۹۹ بود که از سمت خود استعفا کرد. ساختمان جدید سازمان بورس اوراق بهادار با هزینه بیش از ۲ هزار میلیارد در سال ۱۳۹۸ پس از ۱۰ سال بهره‌برداری شد. بعد از استعفای قالیباف اصل محمدعلی دهقان دهنوی از ۷ بهمن ۱۳۹۹ تا ۲۱ مهر ۱۴۰۰ رییس این سازمان بود. پس از اتمام دوره ۵ ساله اعضای هیات‌مدیره سازمان بورس و انتخاب اعضای جدید آن، در تاریخ ۲۱ مهر ۱۴۰۰ مجید عشقی به عنوان رییس این سازمان انتخاب شد و روز یکشنبه هفته آتی مهلت ۳۰ ماهه برای ریاست سازمان بورس عشقی تمام می‌شود و باید در انتظار مدیریت جدید بود. هر بار که شایعه برکناری مجید عشقی به گوش می‌رسید افراد جایگزین نیز مشخص می‌شد مانند محمد فطانت، ابوذر سروش، محمدرضوانی فر. حتی برخی شایعه‌ها در برخی کانال‌ها و سایت‌ها نیز میثم فدایی، عبده تبریزی به عنوان جایگزین مجید عشقی نام برده شده است. باید صبر کرد و دید در پایان مهلت ریاست مجید عشقی چه کسی جایگزین خواهد شد و سکاندار بازار سرمایه می‌شود.

افت دوباره شاخص

در روزهای پایانی عشقی هر روز شاهد افت و نزول بیشتر بازار سرمایه هستیم. طی معاملات روز اخیر شاخص کل بورس تهران ۶ هزار و ۴۹۰ واحد نسبت به روز کاری گذشته پایین‌تر ایستاد و به سطح ۲ میلیون و ۱۶۵ هزار و ۷۳۸ واحد رسید. شاخص کل هم‌وزن بورس نیز با ریزش هزار و ۱۱۴ واحدی در رقم ۷۳۸ هزار و ۶۴۰ واحدی ایستاد. شاخص کل فرابورس با افت ۴۲ واحدی به رقم ۲۵ هزار و ۱۴۵ واحد رسید. همچنین شاخص هم وزن فرابورس با کاهش ۴۰۱ واحد به سطح ۱۳۵ هزار و ۵۷۲ واحد رسید. روز چهارشنبه ارزش معاملات کل بازار سهام به ۴۹ هزار و ۷۲۱ میلیارد تومان رسید. ارزش معاملات اوراق بدهی در بازار ثانویه ۳۹ هزار و ۸۸۱ میلیارد تومان بود که ۸۰ درصد از ارزش کل معاملات بازار را در این روز تشکیل می‌دهد. ارزش معاملات خرد نیز با کاهش ۲۹ درصدی به نسبت روز معاملاتی قبل به رقم ۴ هزار و ۶۶۵ میلیارد تومان رسید. در معاملات چهارشنبه، ۶۷ نماد صف خرید داشتند و ۴۵ نماد با صف‌ فروش مواجه بودند. مجموع ارزش صف‌های خرید با رشد ۱۰۷ درصدی نسبت به روز کاری قبل به ۱۸۰ میلیارد تومان افزایش یافت و مجموع ارزش صف‌های فروش نیز با کاهش ۷۹ درصدی به ۲۳۰ میلیارد تومان رسید.

مخاطب گرامی، ارسال نظر پیشنهاد و انتقاد نسبت به خبر فوق در بخش ثبت دیدگاه، موجب امتنان است.

ع