حمایت از خانوارها با نسخه پوپولیستی!

در شرایطی که دولت منابع پایدار و قابل اطمینانی برای اجرای طرح حمایت معیشتی از اقشار نیازمند جامعه ندارد،پیشنهادات جدید نمایندگان مجلس برای ایجاد منبع درآمدی نگرانی های عمیقی را درخصوص آینده اقتصاد ایران ایجاد کرده است؛این نگرانی ها اینطور مطرح میشود که احتمالا بعد از اجرای این طرح مجددا مردم عادی در وضعیت بدتری به لحاظ معیشتی قرار میگیرند.

به گزارش اقتصاددان به نقل از اسکناس،مصوبه مجلس درباره الزام دولت به پرداخت یارانه کالاهای اساسی بدلیل عدم شفافیت در نحوه تأمین منابع مالی، از سوی شورای نگهبان رد شد؛ این مصوبه روز دوشنبه در کمیسیون برنامه و بودجه اصلاح و سه شنبه در صحن علنی به تصویب نمایندگان رسید.در اصلاحیه مصوبه تصریح شده دولت منابع مورد نیاز را از محل فروش باقیمانده سهام خود در بانک ملت، پالایشگاه تهران، شرکت ملی مس، فولاد مبارکه و مخابرات ایران تأمین کند.

خطرات فروش سهام برای پرداخت یارانه کالاهای اساسی

کارشناس بازار سرمایه معتقد است اجرای طرح تأمین کالاهای اساسی با استفاده از فروش سهام دولت در شرکت های صنعتی و بانکی، ریسک بزرگی برای بازار سهام ایجاد می‌کند. در همین خصوص، احسان همتی کارشناس بازار سرمایه در گفت وگو با مهر درباره تأثیرگذاری اجرای طرح تأمین کالاهای اساسی بر وضعیت بازار سرمایه اظهار داشت: این مسأله خیلی روشن است که اگر دولت بخواهد عرضه سنگین در بازار سهام داشته باشد، باید اولاً عرضه را با تدبیر و درایت و حساب شده انجام دهد، ضمن اینکه بعد از عرضه نیز از بازار حمایت کند.وی توضیح داد: روندی که ابتدای امسال طی شد این بود که مردم وقتی دیدند دولت قصد فروش دارایی‌های خود را در بازار سهام دارد و بازدهی سرمایه گذاری در بازار افزایش شدیدی خواهد داشت، به سرمایه گذاری در بورس ترغیب شدند. بخصوص اینکه دولت بارها امنیت سرمایه‌های مردم در این بازار را تضمین و بیمه کرد.وی افزود: حرفه‌ای های بازار می‌دانستند که به هر حال عرضه زیاد یک نکته منفی است و می‌تواند به عاملی برای فشار فروش و نهایتاً تعدیل قیمت‌ها منجر شود. که همینطور هم شد.کارشناس بازار سرمایه با اشاره به تجربه‌ای که از وضعیت بازار در نیمه نخست سال جاری برای اقتصاد کشور به دست آمد، ادامه داد: براین اساس اگر قرار باشد برای اجرای مصوبه پرداخت یارانه کالاهای اساسی چنین حجم بالایی از دارایی‌ها یعنی ۳۰ هزار میلیارد تومان، به فروش برسد، مجدداً همین روال طی می‌شود.وی یادآور شد: اگر دوباره با این رویکرد که به مردم اعلام کنیم قرار است ۳۰ هزار میلیارد تومان سهام شرکت‌های دولتی را در بورس عرضه کنیم و قرار است بازار مجدداً رشد کند، آنها را به سرمایه گذاری در این بازار ترغیب کنیم، می‌تواند اشتباهی را که در نیمه ابتدایی امسال دولت تکرار کرد و پس از ورود نقدینگی سنگین به بازار، ناگهان دولت از حمایت بورس عقب نشینی کرد، تکرار شود؛ از آنجایی که بسیاری از سرمایه گذاران غیر حرفه‌ای بورس هم قدرت تحلیل ندارند و ممکن است مجدداً به وارد کردن نقدینگی‌های خود به بازار سرمایه اقدام کنند، احتمال تکرار این روند وجود دارد و با عقب نشینی مجدد دولت از حمایت بورس، بازار بار دیگر سقوط خواهد کرد که این بار تبعات منفی آن از دفعه نخست بیشتر است.همتی تصریح کرد: در حال حاضر برخی مسئولان و سیاستگذاران بازار سرمایه می‌گویند علت تأخیر در بازگشایی نماد پالایشی یکم، جلوگیری از ریزش قیمتی آن است و سعی می‌کنیم با قیمت مناسبی این نماد را بازگشایی کنیم؛ بر فرض که با جوسازی رسانه‌ای کاری کردیم که این نماد با قیمت بالا بازگشایی شد؛ اما خب پس از آن چه کنیم؟ قطعاً ارزش پالایشی یکم افت خواهد کرد. وقتی دولت سیاست صحیحی برای حمایت از بورس ندارد، دوباره بازار با همین وضعیت روبه رو می‌شود.

طرح یارانه‌ای مجلس ساده‌انگارانه است

عضو اتاق بازرگانی ایران اظهار کرد: این که امروز ما بیاییم و پولی به مردم پرداخت کنیم کار ساده‌ای است که می خواهیم فعلا رضایت مردم را جلب کنیم و جلوی غرغر آنها را بگیریم ساده‌ترین کار این است که بگوییم این پول را پرداخت می‌کنیم تا مردم خوشحال باشند. اما کار با برنامه سخت و دشوار است پخش کردن پول راحت است اما اینکه افراد را وادار به کار کردن و تولید کنیم سخت است. این طرح ها ساده‌انگارانه و دم دستی است و چون برنامه ندارد به هدف نمی‌رسد. مسعود دانشمند در گفت‌وگو با ایلنا اظهار کرد: در شرایط کرونایی در همه جای دنیا یارانه می‌دهند، در جایی مثل آمریکا و کانادا پول به حساب مردم ریخته می‌شود و در جای دیگر کوپن و کالابرگ داده می‌شود اما یارانه دادن بدون برنامه اشتباه است.وی افزود: وقتی قیمت‌ها بالا می‌رود؛ برای جبران اختلاف سطح درآمد و هزینه‌ها، یا باید درآمدها را افزایش و یا قیمت‌ها را کاهش داد. پایین آوردن قیمت‌ها امری نشدنی است، بالابردن درآمدها هم مشکل‌زا است چراکه در یک چرخه باعث افزایش دوباره قیمت‌ها می‌شود، بنابراین تورم‌زا است و راه حل مناسبی نیست. با یارانه می‌توان اختلاف بین دستمزد و قیمت‌ها را تا حدی پوشش داد، مشروط بر اینکه در کنار آن برای توسعه تولید و اشتغال برنامه داشته باشیم. با تولید و اشتغال می‌توان تورم را کنترل کرد و با حداقل افزایش دستمزدها برابری هزینه و درآمد را ایجاد کرد، اگر این برنامه را در کنار یارانه نداشته باشیم اصولا دادن یارانه اشتباه است. دانشمند در مورد کارکرد یارانه ادامه داد: وقتی پای کسی دچار مشکل می‌شود به او عصا می‌دهند تا کمک کند که راه برود، عصا نمی‌دهند که برای همیشه از آن استفاده کند. یارانه هم مانند عصا نوعی توانمندسازی است، قرار نیست همیشه پرداخت شود. باید بدانیم که به چه کسی، چه مقدار و چگونه یارانه بدهیم و از چه زمانی دیگر آن را قطع کنیم. وی با اشاره به طرح جدید مجلس مبنی بر پرداخت یارانه کالاهای اساسی گفت: این طرح مجلس بدون برنامه و هدف است، مشخص نیست بعد از آن قرار است چه اتفاقی بیفتد. به جای این کارها باید برنامه اقتصادی داشته باشیم تا تولید و اشتغال را راه بیندازیم. در کنار آن اختلاف دستمزد و هزینه‌های زندگی خانوارها را به نوعی جبران کنیم، البته می‌توان از طریق کالابرگ برای کالاهای اساسی استفاده کرد ولی پول پرفشار و تورم‌زا وارد بازار نکنیم. رییس سابق اتاق بازرگانی ایران و امارات تصریح کرد: البته می‌توان یارانه‌‌ها را به نوع دیگری تبدیل کنیم، مثلا واحدهای تولیدی و سازمان‌های اداری را وادار کنیم تا برای پرسنل خود مجتمع‌های مسکونی بسازند و آنها را به قیمت بسیار ارزان به آنها بدهند تا بخشی از بار هزینه آنها کم شود.

ع