حقوق انتخابات

عبارت ” حقوق انتخابات ” را می توان بر هر دو فرایند ” انتخاب شدن برای تصدی پست های سیاسی و اجرایی” و ” انتخاب نمودن برای مناصب مذکور” به کار برد.
هر دوی این فرایند از جمله حقوق مسلم ملت است.

در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، اصولی از این قانون به انتخابات و مسائل مربوط به آن تخصیص یافته است.
انتخابات برجسته ترین ابزار نیروی شهروندان جامعه و بهترین شیوه ی نمایش مردم سالاری است.
گر چه بخشی از پست های کلیدی در نظام سیاسی ما، بر پایه ی انتصابات است. لیکن سنگینی ترازو برای به دست گرفتن مقام ها و پست ها به سوی و سود شیوه ی انتخابات است.
همانطور که اشاره شد، راهبردهای بنیادین انتخابات در ایران، از سوی قانون اساسی نمایانده شده است.
با تدقیق در اصول مربوطه در قانون اساسی، مشخص است که انتخابات در نظام حقوقی ما سه ویژگی در پی دارد :
۱. مشروعیت یابی.
۲. اعتبار بخشی.
۳.حق بخشی.
مشروعیت یابی از آن جهت که سبب مشروعیت یافتن مقام ها می‌شود و تصدی و داشتن مقام لازم را موجه و بر حق می نماید.
اعتبار بخشی نیز سبب داشتن پشتوانه ی مردمی و لذا معتبر بودن آن می گردد.
حق بخشی هم سبب می گردد که علاوه بر مقام منتخب که به وسیله ی رای، حق داشتن آن مقام را یافته باشد، انتخاب کنندگان هم از با استفاده از حق خود، اقدام نموده باشند.
بنابراین صرف انجام انتخابات ” رعایت حق ملت” و در زمره ی حقوق است که به درعین حال به حق بخشی ملت و هم حقانیت یافتن فرد منتخب می انجامد.
حقوق انتخابات را می توان به طور خلاصه در این بیان کرد که هر کس با داشتن توان و شرایط اولیه حق نامزد شدن دارد و نیز هر کس از آحاد ملت با داشتن شرایط رای دادن، حق انتخاب کردن دارد.
حقوق انتخابات از جمله حقوق مهم و بایسته ای است که در نظام های حقوقی مترقی مورد توجه قرار گرفته است.