بلایی که فیلترینگ به مسیریاب‌ها نازل کرده است

مدتی است رانندگان، موتوری‌ها و مسافران بسیاری از موقعیت‌یابی نادرست اپلیکیشن‌های مسیریابی صحبت می‌کنند، کاربران هرروز با افزایش خیابان‌ها و کوچه‌هایی که GPS به‌طور کامل قطع می‌شود، مواجه هستند و عمده کاربران اپلیکیشن‌های مسیریاب را مقصر می‌دانند. اما کارشناسان معتقدند فیلترینگ، اختلال در شبکه و جعل جی‌پی‌اس، از عوامل مهم این اختلال است و اپلیکیشن‌ها متهم اصلی این پرونده نیستند. استفاده از انواع فیلترشکن‌ها از پاییز سال گذشته افزایش یافته است و آمارها از اثرات این افزایش بر امنیت شبکه حکایت دارد. «عیسی زارع‌پور» وزیر ارتباطات نیز چندی پیش با اشاره به اثرات امنیتی فیلترشکن‌ها گفت: «توصیه ما به مردم این است که حتی المقدور از فیلترشکن استفاده نکنند، چون امنیت سیستمشان را به مخاطره می‌اندازد. به تازگی دیدید که اطلاعات چند ۱۰ میلیون کاربر یک فیلترشکن رایگان منتشر شده است.» در این میان اما مدتی است که بسیاری از کاربران، رانندگان و پیک‌های موتوری از به‌روزرسانی نشدن مسیرها و افزایش خیابان‌هایی که در آن GPS ندارند، گلایه می‌کنند. مسافران، رانندگان تاکسی‌های اینترنتی و به‌طور کل لجستیک آنلاین گروه مهمی هستند که از این چالش لطمه خورده‌اند و حالا در روزهای پایانی سال و ترافیک سنگین اسفند ماه این مشکلات کاربران زیادی را کلافه کرده است. جواد عامل در این باره به پیوست می‌گوید: «اختلال مربوط به دو یا سه هفته قبل نیست؛ بلکه چند سال است که سرویس‌های مکان‌مبنا از جمله مسیریاب‌ها در ایران با این معضل مواجه هستند و کاربران در مسیریابی‌هایشان از اختلال در GPS یا اسپوفینگ رنج می‌برند.» اسپوفینگ یا جعل موقعیت مکانی در بیشتر مواقع به دلایل امنیتی اتفاق می‌افتد و ارگان یا نهاد خاصی در این زمینه پاسخگو نیست.

مشکل همیشگی است فقط فرکانس اختلال کم و زیاد می‌شود

  به گزارش اقتصاددان به نقل از تعادل  ، جواد عامل مدیرعامل نقشه‌یاب ایرانی درباره اسپوفینگ به پیوست توضیح می‌دهد: «یکی از مشکلات عمده‌ای که کاربران با آن مواجه هستند، مساله جعل موقعیت مکانی یا Spoofing GPS است. به این صورت که کاربر مثلا در نقطه‌ای در مرکز تهران است، اما بر اساس سیگنال‌های غیر واقعی، موقعیت مکانی GPS، دستگاه او را روی باند فرودگاه مهرآباد نمایش می‌دهد. این موضوع در تمام سرویس‌های نقشه‌محور مشکلات زیادی ایجاد می‌کند، اما برای مسیریاب‌ها، یک چالش جدی و بحران است.» او ادامه می‌دهد: «نکته مهم اینجاست که گاهی اوقات کاربرانی که دانش فنی کمتری دارند، مشکل را از چشم نرم‌افزار می‌بینند و نمی‌دانند این مشکل از اپلیکیشن ایجاد نشده است. با اینکه برخی استارت‌آپ‌ها در زمینه اختلال‌های GPS اطلاع‌رسانی نمی‌کنند، اما ما بارها در این زمینه اطلاع‌رسانی کرده‌ایم و از مشکلاتی که این نوع اختلال‌ها به مسیریاب‌ها تحمیل می‌کند، صحبت کرده‌ایم. در تمام جهان در برخی مواقع مثل جنگ یا مسائل امنیتی با این مشکل مواجه می‌شوند، اما در ایران این مشکل اکثر اوقات وجود داشته و صرفا فرکانس اختلال کم و زیاد می‌شود.»

از رنجی که می‌بریم

او در رابطه با علت افزایش اختلال در GPS هم توضیح می‌دهد: «نکته اصلی اینجاست که دقیقا منبع و علت این جریان و این باگ‌ها مشخص نیست. جعل جی‌پی‌اس و اختلالی که در شبکه اتفاق میفتد را کسی گردن نمی‌گیرد و چون مسیر فیلترینگ به صورت مستقیم به GPS مرتبط نیست، نمی‌توانیم حتی دقیقا مشخص کنیم که فیلترینگ چگونه و به چه میزان عملکرد مسیریاب‌ها را با مشکل مواجه می‌کند. اما در نهایت آنچه قابل مشاهده است اختلالی است که همه از آن رنج می‌بریم. متاسفانه حتی زمان دقیقی نیز برای رفع آننمی‌توان تعیین کرد و فقط در بازه‌های زمانی مختلف با افزایش این اختلال مواجهیم. اینکه کاربر در میدان ولیعصر باشد اما لوکیشن وسط اقیانوس هند را نشان بدهد، علاوه بر اینکه برای کاربران آزاردهنده است، در معیشت بسیاری از رانندگان تاکسی‌های اینترنتی و پیک‌های موتوری هم تاثیر می‌گذارد و در روند کار آنها اختلال ایجاد می‌کند.» او ادامه می‌دهد: «در حقیقت تمام این مشکلات از سمت اپلیکیشن‌های مسیریاب نیست، بلکه مشکلات از اختلالی است که در شبکه ایجاد شده است. البته در حالت عادی عواملی مثل آب‌وهوا یا ساعت اوج ترافیک و مصرف در افزایش اختلال GPS به شکل محدودی نقش دارند، اما آنچه که عامل اصلی این مشکل است همان موضوع جعل GPS است. اما یکی از مشکلات دیگری که به تازگی بیش از قبل در مورد آنها می‌شنویم این است که رانندگان می‌گویند تعداد خیابان‌هایی که گاه کاملا جی‌پی‌اس خود را از دست می‌دهند، بیشتر شده است که این موضوع در بیشتر مواقع به دلایل امنیتی اتفاق می‌افتد.» عامل در زمینه فیلتر شدن مسیریاب‌هایی مثل Waze می‌گوید: «هرگز از فیلتر شدن هیچ اپلیکیشن خارجی خوشحال نبوده و نیستیم، حذف رقیب به معنی قدرتمند شدن کسب‌وکارها نیست و دقیقا همین نقطه جلوی پیشرفت یک کسب‌وکار را می‌گیرد. درست است که ویز فیلتر شد، اما رقیب قدرتمند ما یعنی گوگل مپ همچنان در دسترس کاربران ایرانیست و کاربران می‌توانند با مقایسه دو اپلیکیشن و بر اساس ویژگی‌ها و خدماتی که ارایه می‌شود، مسیریاب مدنظر خود را انتخاب کنند.در واقع رشد در دنیای رقابت معنا پیدا می‌کند. هر جا که کسب‌وکاری فیلتر شود، گویا یک خودروساز ایرانی دیگر در حال رشد است.»

استفاده از اینترنت بدون فیلترشکن ممکن نیست

همه این مشکلات در حالی است که چندی پیش انجمن الکترونیک ایران در گزارش خود اعلام کرده بود که اما اینترنت ایران در وضعیت خطرناکی قرار دارد؛ خطرناک به این معنی که همچنان استفاده از اینترنت برای ایرانی‌ها، بدون فیلترشکن ممکن نیست و منطق استفاده از فیلترشکن، علاوه بر تحمیل هزینه ماهانه چند هزار میلیاردی از سبد معیشتی کل خانواده‌های ایرانی، موجب افزایش آسیب‌پذیری بر روی تجهیزات دیجیتال کاربرها، نفوذ و نشت اطلاعات کسب‌وکارها و افزایش آزارهای دیجیتال (Cyberbullying) شده است. طبق این گزارش، اینترنت در ایـران، پراختلال، محدود و کند است. بر اساس داده‌های شاخص کیفیت‌ اینترنت، وضعیت اینترنت ایران بیشترین شباهت را با کشورهای فقیر و توسعه نیافته دارد، اما تفاوت اصلی در خودخواسته بودن این شرایط برای ایران است. خودخواسته به این معنی که بخش قابل توجهی از مشکلات اینترنت کشور از فیلترینگ و محدودیت‌های آن تا سرعت و اختلالات گسترده نه به دلیل مشکل در توسعه زیرساخت‌ها که به سیاست‌گذاری‌ها، اقدامات مدیریتی و اعمال قوانین به وجود آمده است. در نهایت گلاویز شدن شهروندان و کسب‌وکارهای ایرانی با یکی از ناامن‌‌ترین و بی‌کیفیت‌ترین اینترنت‌های دنیا، مرگ تدریجی رویای توسعه اقتصاد دیجیتال و یونیکورن‌های دانش‌بنیان را رقم می‌زند.

مخاطب گرامی، ارسال نظر پیشنهاد و انتقاد نسبت به خبر فوق در بخش ثبت دیدگاه، موجب امتنان است.

ع