ایران بین اوکراین و روسیه میانجیگری میکند؟
«مناقشه روسیه و اوکراین»، «تاخیر در انجام مذاکرات ایران و عربستان»، «خروج نیروهای آمریکا از منطقه» و تاثیر تحولات منطقه بر مذاکرات وین و موقعیت ایران در خاورمیانه از مهمترین مسائلی است که علی اکبر صالحی وزیر پیشین امور خارجه و رئیس سابق سازمان انرژی هستهای مورد تحلیل و بررسی قرار داده است. در ادامه
«مناقشه روسیه و اوکراین»، «تاخیر در انجام مذاکرات ایران و عربستان»، «خروج نیروهای آمریکا از منطقه» و تاثیر تحولات منطقه بر مذاکرات وین و موقعیت ایران در خاورمیانه از مهمترین مسائلی است که علی اکبر صالحی وزیر پیشین امور خارجه و رئیس سابق سازمان انرژی هستهای مورد تحلیل و بررسی قرار داده است.
در ادامه متن گفتوگو با علی اکبر صالحی که هم اکنون قائم مقام و معاون پژوهشی فرهنگستان علوم است را میخوانید:
چهارده روز از جنگ بین اوکراین و روسیه میگذرد که خیلی از مسائل را تحت شعاع خود قرار داده است، بسیاری بر این باور هستند این جنگ به غیر از اینکه بر روی قیمت نفت تاثیر گذاشته است مذاکرت وین را هم تحت شعاع قرار داده است. این را چگونه تحلیل میکنید؟
درحالحاضر دنیا به یک دهکده جهانی تبدیل شده است. بنابراین، اگر در یک دهکده اتفاقی بیفتد همه ساکنان آن را متأثّر میکند و تحولات در دنیا اینگونه نیست که تاثیرگذاری روی دیگران نداشته باشد. اگر در یک منطقه و کشوری که دور از ما باشد و یک اتفاقی بیفتد که فکر کنیم تاثیری روی ما ندارد میتوان گفت این تحلیل اشتباه است. ممکن است شدت تاثیر کم و زیاد باشد اما تحولات از هم متاثر هستند. اتفاق اوکراین قطعا تاثیرات خودش را چه در ابعاد سیاسی و چه در ابعاد اقتصادی و چه در ابعاد حقوق بینالمللی روی ما دارد و اینکه این تاثیرات در این حوزههای مختلف به چه صورت است یک بحث دیگر قلمداد میشود اما تاثیر خود را دارد. پس اینکه بگوییم اتفاقاتی که در اوکراین رخ میدهد روی ما تاثیر ندارد قطعا یک حرف اشتباهی بشمار میآید. اما اینکه چقدر تاثیر دارد و در کجاها تاثیر بیشتری دارد و اینکه نوع تاثیر آن سلبی یا ایجابی است یک بحث جداگانه است که احتیاج به تجزیه و تحلیل و یکسری آمارها دارد. بعنوان مثال، اگر بخواهید در مورد تاثیرات اقتصادی آن صحبت کنید بدون آمار امکانپذیر نیست. تحولاتی که در اوکراین رخ داده میتوان گفت اتفاق ناگواری است و هیچ انسانی علاقه مند نیست که شاهد جنگ باشد. هیچ عاقلی نمیخواهد شاهد جنگ در هیچ جای دنیا باشد و این یک احساس عمومی جهانی بشمار میآید. مسائل در دنیا در هم تنیده شده است.
استدلالی که روسیه داشت برای جنگ با اوکراین چیست؟
روسیه بر این باور بود که اوکراین به غرب تمایل پیدا کرده و میخواست در مدار سیاسی غرب قرار گیرد و عضو ناتو شود که روسها این را به عنوان یک تهدید برای خودشان تلقی کردند. سال ۱۹۹۱ وقتی که اتحاد جماهیر شوروی فرو پاشید ۱۵ کشور جدید مستقل شکل گرفتند، تعدادی از این کشورهایی که از روسیه جدا شدند کشورهای بالتیک بودند مثل استونی و لیتوانی و لاتویا که سریع عضو ناتو شدند که در همین راستا روسها اعتراض کردند ولی به دلیل اینکه روسیه آن زمان دچار آشفتگی داخلی بود اعتراضی که انجام داد راه به جایی نبرد. در مرحله دوم، تعدادی دیگری از کشورها عضو ناتو شدند یا آنهایی که کشورهای اقماری اتحاد جماهیر شوروی بودند مثل لهستان و چک و..، یک شرایط خاصی پیدا کردند و جزء اتحادیه اروپا هم شدند که روسها احساس کردند که تهدید در حال افزایش است ولی باز این مسئله را هضم کردند تا اینکه سال ۲۰۰۸ ناتو کنفرانسی در بخارست در خصوص گسترش ناتو به سمت شرق برگزار کرد که این بار با اعتراض جدی روسها روبهرو شد.
وضع داخلی روسیه از سال ۱۹۹۱ تا ۲۰۰۸ تاحدودی بهبود یافت و از گرفتاریهای داخلی نجات پیدا کرد و برای همین در مقابل آن کنفرانس محکم ایستاد. از سال ۲۰۰۸ به بعد غربیها خیلی با تامل نسبت به گسترش ناتو جلو میرفتند و سعی میکردند با برنامهریزی دقیق تر عمل کنند. روسها هم روز به روز قویتر میشدند و شگردهای غرب هم روز به روز پیچیدهتر میشد تا به جایی رسید که در مقابل همدیگر قرار گرفتند. ناتو در اوکراین دفتر داشت و قبل از اینکه بحران اوکراین حادث شود ناتو دفتر خود را به بروکسل منتقل کرد. حالا اینکه آیا روسها واقعا با ورود به اوکراین کار درستی را انجام دادند یا خیر یک بحث جداگانهای است اما روسها حداقل از سال ۲۰۰۸ به صورت جدی به غرب هشدار داده بودند که نباید ناتو را به طرف شرق گسترش دهید و از این طریق ما را تهدید کنید. بعنوان مثال گرجستان میخواست عضو ناتو شود که روسها آمدند و آن دو ایالتی که در گرجستان بود مثل آبخازیا را جدا کردند ولی درحالحاضر روسها با این اقدامی که کردند آیا پیشبینی دقیق میکردند که آثار و عواقب این هجوم به اوکراین چه خواهد بود؟ احتمالا این کار را کردهاند چون شوخی نیست که وارد یک کشور بزرگ و مهمی بشوید و بعد انتظار داشته باشد عواقبی به همراه نداشته باشد.
به هر حال رسانههای بزرگ دست غرب هستند و افکار عمومی را آنها میسازند و بحث اوکراین در صدر اخبار آنها دیده میشود و آنها دارند خبر را به گونهای مدیریت میکنند که طبیعتاً در جهت منافع روسیه نیست و این فشار روی روسیه دارد روز به روز بیشتر میشود. در منشور سازمان ملل متحدد براساس تفسیر موسع از بند ۵۱ آن اگر کشوری احساس خطر کند که امنیتش به دلایل مختلف به خطر افتاده، میتواند اقداماتی پیش دستانه انجام دهد. به هر حالای کاش این اتفاق نمیافتاد، اوکراین یک کشور بزرگی است که از نظر صنعتی به طور نسبی پیشرفته است و با روسها هم نژاد هستند. به نظر من، خود روسها هم نمیخواستند چنین اتفاقی بیفتد. اینجا روسها باید یک مقدار تامل و محاسبات بیشتری میکردند. درحالحاضر روسیه میخواهد چکار کند؟ چگونه میخواهد از این بحران خارج شود؟ اگر به این شکل بخواهد بیروناید که برای او شکست سیاسی بزرگی محسوب میشود و اگر بخواهد جنگ و خونریزی را ادامه بدهد عواقب آن معلوم و مشخص نیست به کجا خواهد رسید. با این پازلها این درگیری پیچیدگیهای خاص خود را دارد. من شخصا مسئله را بغرنج میبینم و تحریمهای شدیدی که الان علیه روسیه آغاز شده کم نظیر و یا بینظیر است. بعنوان مثال ورزشی که غربیها به ما ایراد میگرفتند که چرا سیاست را به ورزش ربط میدهید، حالا یک حسنی که دارد این اتفاقات در دنیا دست نفاق را رو می¬کند یعنی خودشان سیاست یک بام و دو هوا پیش گرفتهاند که خودشان بد و خوب را تعیین کنند و یک روز آدم بد را می¬گویند خوب است و یک روز آدم خوب را میگویند بد است.
به نظر شما تاثیر جنگ مسکو و کییف در منطقه چگونه خواهد بود؟
به هر حال تاثیر آن در منطقه قطعا قابل توجه است. بعنوان مثال روسیه بیش از ۶ الی ۷ میلیون بشکه نفت صادر میکرد (۱۰ میلیون بشکه تولید میکند اما ۳ الی ۴ میلیون بشکه مصرف داخلی خودش است)، حالا این ۶ الی ۷ میلیون در معرض خطر قرار گرفته است، چگونه غرب میخواهد آن را جبران کند؟ اینگونه نیست که کشورهای نفت خیز بتوانند ۶ الی ۷ میلیون بشکه را سریعاً جبران کنند. پس اثر میگذارد.
اثری که برروی ایران دارد چگونه است؟
درحالحاضر برای جمهوری اسلامی یک فرصت استثنایی پیش آمده که اگر برجام منجر به احیا شود فرصتی برای صدور قابل توجه نفت ایران است که الان تقاضا هم برای آن وجود دارد. پس بنابراین، روی ما و عربستان و کل منطقه خاورمیانه اثر میگذارد. حدود ۳۰ الی ۴۰ درصد نیازهای گاز اروپا را روسیه تامین میکند. قطر یکی از عمدهترین تامینکنندگان گاز LNG در دنیا است و میتواند ۶۰ الی ۷۰ میلیون تن LNG تولید کند و گفته میشود میخواهد این مقدار را به ۱۳۰ میلیون تن برساند و این به دلیل همین اتفاقاتی هست که پیش آمده است، پس اثر میگذارد. از طرف دیگر اوکراین یک کشور تولیدکننده عمده مواد غذایی بشمار میآید و الان با این شرایط دارد از گردونه خارج میشود و این اثر خودش را روی مواد غذایی مثل روغن، جو، گندم و … میگذارد. همانطور که گفتم الان دنیا یک دهکده جهانی شده و هر اتفاقی که میافتد اثرات آن جهانی است. بسته به اینکه شما چقدر نسبت به کانون بحران نزدیک یا دور هستید شدت و ضعف آن اثرات متفاوت است.
آیا ایران میتواند نقش میانجی گیری بین اوکراین و روسیه داشته باشد؟
شما زمانی میتوانید نقش آفرین باشید که اولا دو طرف دعوا بپذیرند و ثانیا شما یک ابزاری برای نقش آفرینیتان داشته باشید، در این ارتباط ابزار اصلی ما صداقت و سیاست اصولی ما است.
یعنی نمیتوانید امتیازی دهید.
بله؛ نمیتوانیم امتیازی خاص دهیم و نه اقدام خاصی انجام دهیم. ولی کشوری مثل ترکیه میتواند اقداماتی انجام بدهد. به دلیل اینکه در تنگه بسفر، دریای سیاه و مدیترانه یک موقعیت چشمگیری دارد که هم برای اوکراین و هم برای روسیه حساس است. همچنین ترکیه عضو ناتو هم هست و در ضمن روابط خوبی هم با روسیه و اوکراین دارد. لذا ترکیه میتواند یک ابزار مانوری برای واسطه گری باشد چون این دو کشور به ترکیه نزدیک هستند و هر دو به دریای سیاه دسترسی دارند. به نظر من، کشوری که میخواهد واسطه گری کند باید یک وزنی برای گذاشتن در ترازوی واسطه گری داشته باشد که اگر این ترازو یک وقت یک قسمتش مقداری سنگینتر شد بتواند با وزنی که دارد تعادل را در ترازو برقرار کند. ایران از باب حسن نیت میتواند واسطه باشد ولی دو طرف باید بخواهند. حسنی که ایران دارد، صداقت سیاسیآن است. ما در سیاست به یک اصولی پایبند هستیم و این را جامعه جهانی میداند، برخی از کشورها سیاستهایی دارند که دائما در حال تغییر است. ترکیه تا ۵ الی ۶ ماه پیش، قبل از اینکه لیر دچار مشکل شود، با اسرائیل رابطه سردی داشت ولی زمانی که مشکلات اقتصادی پیدا کرد فکر کرد که اگر به اسرائیلیها نزدیک شود شاید بتواند از نفوذ اسرائیل در دنیای غرب استفاده کند و آن بحران اقتصادی که بهوجود آمده را مدیریت کند. این کشورها از سیاست خاصی پیروی نمیکنند و تنها اصول آن این است که فعلا تشخیص دادهاند چه چیزی به نفعشان است. ما هم البته به دنبال این هستیم که منافع ملیمان را حداکثری کنیم اما پیرو یک اصولی هم هستیم و دنیا هم این را فهمیده است. این نقطه قوت ما بشمار میآید.
تحلیل شما در مورد شرایطی که روسیه برای اوکراین در خصوص اتمام جنگ گذاشته است چیست؟ و اینکه آیا اوکراین تن به خواستههای روسیه میدهد؟
شرطهای روسیه متغیر است ولی به نظر شرط اصلی گرفتن ضمانت است مبنی بر اینکه اوکراین در آینده عضوی از ناتو نباشد، ضمن اینکه نسبت به کریمه، دونتسک و لوهانسک هم شرایط ویژه خود را دارد. به هر حال باید منتظر ماند و دید که محدودیتهای اعمال شده علیه روسیه چقدر منجر به نرم شدن مواضعاش خواهد شد.
دیدار روز پنجشنبه وزرای امور خارجه اوکراین و روسیه در آنتالیا را چطور تحلیل میکنید؟
بعید به نظر میرسد که منجر به برونرفتی شود چون هر روز که از این بحران میگذرد جراحتهای طرفین عمیقتر و عقب نشینی از مواضع اعلام شده قبلی مشکل تر میشود. یک عامل تعیین کننده، تاب آوری مردم در هر دو کشور روسیه و اوکراین است که با توجه به هجمه سنگین ماشین تبلیغات غرب ممکن است مردم به آستانه عصیان برسند که امر بسیار خطرناکی محسوب میشود. روسیه باید از اشغال افغانستان و فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی درس گرفته باشد و تا قبل از اینکه با یک بن بست جدی روبهرو شود مسئله را حل و فصل کند.
آیا روسیه در قبال تحریمهای غرب دوام میآورد با توجه به اینکه روسیه تهدید کرده اگر تحریم شود گاز آلمان را قطع خواهد کرد؟
البته به نظر میرسد که روسیه تا حدودی پیشبینیهای لازم را کرده باشد مانند فروش اوراق قرضهای که در آمریکا داشت و یا انباشت قابل توجه ذخایر طلا ولی خوب بنده فکر میکنم که ابعاد تحریمهای اعمال شده علیه روسیه خارج از انتظار آن بوده و روز به روز بر فشارهای تحریمی افزوده میشود و اینجاست که باید نسبت به تاب آوری مردم توجه داشت که از کنترل خارج نشود.
فاصله بگیرم از بحث اوکراین و روسیه، خروج نیروهای امریکایی از منطقه را چطور میبینید و اینکه اگر امریکاییها از منطقه خارج شوند، تحولات منطقه را چطور تحلیل میکنید و فکر می¬کنید به چه سمتی قرار است برود؟
من نشنیدم امریکا خودش بگوید میخواهد از منطقه خارج شود ولی تحلیل برخی اندیشکدهها و مراجع سیاسی اینگونه است که نیروهای آمریکایی می¬خواهند از منطقه خارج شوند. امریکا یک پایگاه قوی دریایی در بحرین دارد، یک پایگاه قوی هوایی در قطر دارد، در عربستان پایگاه دارد و کل اسرائیل پایگاه امریکا است. من بعید میدانم که اینها بخواهند به این راحتی از این پایگاهها چشم پوشی کنند و بروند. خروج از منطقه یعنی چی؟ یعنی پایگاه نیروی هواییاش را در قطر حفظ نکند، نیروی دریاییاش را در بحرین حفظ نکند، نیروی زمینیاش را در کویت حفظ نکند، پایگاه خود را در عربستان از دست بدهد، یا اینکه از ترکیه خارج شود، شما فکر میکنید این امکانات را رها میکند؟!. من بعید میدانم منطقهای مثل خاورمیانه که منبع تامین انرژی برای دنیا است، آمریکا به این راحتی بتواند از آن دست بر دارد زیرا که تا ۲۰ یا ۳۰ سال آینده از انرژیهای فسیلی نفت و گاز نمیتوان چشم پوشی کرد، حداقل در یک افق ۳۰ ساله این قابل چشم پوشی نیست. منطقهای که تا ۳۰ سال میتواند از طریق منابع انرژی خود دنیا را دچار آشفتگی یا آرامش کند و انرژی یک عنصری است که میشود با آن دنیا را مدیریت کرد، آیا امریکا با این نفوذی که در این کشورها دارد، به راحتی رها میکند و میرود و از این اهرم انرژی منطقه چشم پوشی میکند؟ بعید است. درحالحاضر کشورهای بزرگ نیاز به انرژی منطقه دارند. بعنوان مثال، چین بخش عمدهای از انرژی خود را از عربستان، کویت و قطر و … تامین میکند. اگر امریکا بخواهد مقابل چین بایستد میتواند به عربستان و قطر فشار بیاورد که به چین نفت و گاز ندهند و این یک اهرم فشار روی چین خواهد بود. با توجه به چنین چیدمانی که در خاورمیانه وجود دارد بعید میدانم امریکا از منطقه خارج شود. ممکن است به شدت سابق حضورش پر رنگ نباشد اما اینکه بگوییم امریکا از منطقه خارج می¬شود به نظر من تا حدودی خوش خیالی است.
آیا بودن امریکا با همان استراتژی و تاکتیکهایی است که قبلا بوده است؟
خیر. ممکن است این استراتژی را عوض کند یعنی دیگر خیلی خودش را درگیر منطقه نکند ولی انقدر هیمنه در منطقه داشته باشد که بتواند از اهرم انرژی منطقه در شرایطی که تشخیص می¬دهد استفاده کند.
اگر براین باور باشیم که تاکتیک آمریکا در منطقه تغییر خواهد کرد، ایران باید چه راهبردی را پیش بگیرد؟
ایران یک کشور مستقل بین کشورهای در حال توسعه است. ما کشوری به مستقلی ایران در بین کشورهای در حال توسعه نداریم و ایران باید این استقلال سیاسیاش را حفظ کند و به هیچ طرفی متمایل نشود. همان چیزی که حضرت امام برای سیاست خارجی ایران تعیین کردند. ما باید در مدار سیاسی خودمان بچرخیم البته به نحوی که منافع ملی را حداکثر کنیم و حاکمیتمان به خطر نیفتد.
مذاکرات ایران و عربستان مدتی متوقف شده است. این را چگونه تحلیل میکنید؟
زمانی که من به عنوان سرپرست وزارت امور خارجه منصوب شدم، نخستین صحبتی که کردم این بود که دو کشور برای ما در منطقه مهم است، بالاخره باید در سیاست و کلا در زندگی همیشه اولویت بندی کنید. کار وزارت خارجه این است که روابط بینالملل را تقویت کند، از منافع ملی کشورمان در دنیا صیانت کند، از طریق بسترسازی روابط مناسبی در شان جمهوری اسلامی با کشوریهای دیگر برقرار کند، اینها وظایف وزارت خارجه است. ما ۲۰۰ کشور در دنیا داریم، آیا همه آنها به یک اندازه برای ما مهم هستند؟ خیر، برای همین باید اولویت بندی کنیم. به نظر من، یکی از اولویتهای مهم در منطقه برای ایران دو کشور هستند، منظورم این نیست که کشورهای دیگر مهم نیستند، چون همه کشورهای همسایه ما مهم هستند اما درجه اهمیتها فرق می¬کند. دو کشور برای ما اولویت بالا دارند که یکی از آنها عربستان سعودی با عنوان قبلهگاه مسلمین است زیرا که مکه مکرمه هم در عربستان است و این یک جایگاه معنوی در افکار و اذهان مسلمانان دنیا ایجاد میکند و دیگری ترکیه که یک کشور بسیار مهم در منطقه است که نباید به راحتی از این دو کشور عبور کرد.
عربستان به دلیل جایگاه خاصی که دارد امُّ القُرای اسلام است و از نظر اقتصادی هم کشوری مقتدر و با نفوذی در جهان عرب بشمار میآید. پس عناصر قدرت در عربستان کم نیست. نفوذ آن در جهان عرب، امکانات مالی عظیمی که از آن برخوردار است، میتواند کشور مهمی برای ما باشد. ترکیه هم به دلیل جایگاه جغرافیایی که دارد کشوری نیمه صنعتی است یعنی به طور نسبی از لحاظ صنعتی پیشرفته است و میتواند خیلی از نیازهای تجاری و صنعتی ما را برآورده کند و راه ترانزیت خوبی برای ما محسوب میشود. همچنین ما تقارب فرهنگی زیادی با ترکها داریم. یک بخش قابل توجهی از جامعه ایرانی ترک زبان هستند و غیر از زبان، تقارب فرهنگی نیز با هم داریم.
ما باید روابطمان را با این دو کشور، روابط عمیق تر و درهم تنیده کنیم به گونه¬ایی که هیچکس نتواند در روابط ما خللی ایجاد کند. ما می¬توانیم نظرات مختلف سیاسی نسبت به مسائل بینالمللی داشته باشیم کما اینکه اروپا وامریکا که رابطه استراتژیک با هم دارند در برخی از مسائل با هم اختلاف دارند و این هیچ اشکالی ندارد. ما نباید بگوییم اگر میخواهیم رابطه با ترکیه یا عربستان داشته باشیم آنها حتما باید مثل ما فکر کنند، ما باید روی مشترکاتمان سرمایهگذاری کنیم.
ولیعهد عربستان گفته ما باید منتظر نتیجه مذاکرات باشیم. مگر عربستان میخواهد چه امتیازی از مذاکرات بگیرد که انقدر صبر کرده تا ببیند مذاکرات چه میشود و اگر مذاکرات احیا شد با ایران ارتباط بگیرد؟
من نمیخواهم از طرف عربستان صحبت کنم. ما باید هر دو کار یعنی «مذاکرات» و «از سرگیری رابطه با عربستان» را پیش ببریم. باید رابطه با عربستان را جدی بگیریم چون این رابطه سرد بین ما و عربستان به نفع منطقه نیست. ما عربستان را در مورد یمن مورد نقد قرار میدهیم ولی اگر رابطه ما با عربستان خوب بود شاید میتوانستیم قضیه یمن را به گونهای مدیریت کنیم که انقدر فشار برروی مردم مسلمان و مظلوم یمن نباشد. درست است که آنها قهرمانانه ایستادهاند ولی چرا باید این همه فشار روی این مردم بیگناه باشد؟ ما در مسائل زیادی با عربستان اختلاف داریم.
به نظر شما این اختلافاتی که بین تهران و ریاض هست حل میشود؟
بله. اگر طرفین بپذیرند که هرکسی مختار است که نظر خودش را در مسائل بینالمللی داشته باشد و روی مشترکاتی که دارند سرمایه-گذاری کنند و روی اختلافات با هم کلنجار نروند مسئله حل میشود. ما باید نقاط اشتراک را تعیین کنیم. ما به عربستان همین را میگوییم که بیایید روی مشترکات به وحدت برسیم و حل مشکلات موجود را به دیگران واگذار نکنیم چون نفعی برای ما ندارد. ولیعهد عربستان حرف خوبی زده است او میگوید ما بالاخره تا ابد با هم همسایه هستیم، نه ما میتوانیم ایران را نادیده بگیریم و نه ایران میتواند ما را نادیده بگیرد و این واقعا حرف درستی است. ما باید با ترکیه هم طوری عمل کنیم که خیلی بیشتر از این در تعامل داشته باشیم، ایران و عربستان و ترکیه باید در این منطقه در هم تنیده شوند تا منطقه روی آرامش و پیشرفت را ببینید.
اگر ایران و عربستان با هم ارتباط بگیرند ایا این احتمال وجود دارد آمریکا و اسرائیل بخواهند سنگ اندازی کنند اگر چنین اتفاقی افتاد باید ایران چه راهبردی را پیش بگیرد؟
قطعا رژیم صهیونیستی از تقارب کشورمان با همسایگانش بهخصوص عربستان خشنود نخواهد شد و تا آنجا که برایشان مقدور باشد با توسل به انواع حیلههای سیاسی مانع تراشی خواهند کرد.
مخاطب گرامی، ارسال نظر پیشنهاد و انتقاد نسبت به خبر فوق در بخش ثبت دیدگاه، موجب امتنان است.
ع
برچسب ها :تحریم ، جنگ روسیه و اوکراین ، روسیه ، عربستان
- نظرات ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط مدیران سایت منتشر خواهد شد.
- نظراتی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
- نظراتی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نخواهد شد.
ارسال نظر شما
مجموع نظرات : 0 در انتظار بررسی : 0 انتشار یافته : ۰