الگوی ۹۴ تکرار می شود؟

 احیای برجام می تواند یکی از اثرگذارترین رویدادها در سال ۱۴۰۱ برای بازار سرمایه باشد، اتفاقی که اگر رخ دهد، برخی صنایع را حداقل در کوتاه مدت برای سرمایه گذاران بسیار جذاب می کند.

دغدغه اصلی سرمایه گذاران بازار سرمایه

برنامه جامع اقدام مشترک یا همان برجام، مدت هاست تبدیل به دغدغه اصلی سرمایه گذاران در بازار سرمایه ایران شده است. احیای برجام تاثیر فراوان در عملیات سودسازی و به طور کلی در صورت های مالی شرکت های بورسی دارد و به همین دلیل سرمایه گذاران در محاسبات خود برای خرید و فروش سهام، وزن زیادی برای آن قائل هستند.

اما درصورت احیای برجام، کدام صنایع بیشتر تحت تاثیر قرار می گیرند و وضعیت آن ها بیشتر متحول می شود؟ بورس تهران یک بار در سال ۹۴ اثرگذاری برجام بر صنایع مختلف را تجربه کرده و مرور واکنش بورس به امضای برجام در سال ۹۴، می تواند دید مناسبی به فعالان بازار سهام درصورت احیای برجام بدهد.

افت شاخص بورس از فردای توافق هسته ای!

در تاریخ ۲۳ تیرماه ۱۳۹۴ و پس از ۲۲ ماه مذاکره، ایران و گروه ۵+۱ بر سر برنامه هسته ای ایران به یک توافق جامع رسیدند. بورس که معمولا رویدادهای مثبت را پیش خور می کند، از تاریخ ۱۹ خرداد ۱۳۹۴ به استقبال امضای برجام رفت و از شاخص ۶۲۳۱۷ واحدی به قله ۶۹۴۴۳ واحدی رسید. این رشد ۱۱٫۵ درصدی دقیقا در روز توافق ایران و غرب به پایان رسید و از فردای آن، شاخص بورس شروع به افت کرد.

افت بورس به اندازه ای زیاد شد که شاخص به عدد ۶۱۱۶۳ واحد رسید و حتی بیشتر از آن ۱۱٫۵ درصدی که رشد کرده بود، عقب نشینی کرد.

دلیل افت بازار این بود که هنوز اطمینان کامل نسبت به اجرای برجام وجود نداشت و هنوز قوانین مربوط به تحریم های آمریکا و اتحادیه اروپا رفع نشده بود. اما در دور پایانی جلسات ایران و ۵+۱ که نتیجه آن وارد شدن برجام به مرحله اجرایی بود، ورق برگشت.

رشد ۳۲ درصدی بورس، نتیجه رسیدن برجام به فاز اجرا

به گزارش اقتصاددان به نقل از اقتصادنیوز،    در تاریخ ۲۶ دی ماه ۱۳۹۴ برجام وارد مرحله اجرایی شد که این بار ماجرا با دفعه قبل تفاوت داشت و بورس علاوه بر اینکه بخشی از خبرهای خوش را پیش خور کرده بود، به رشد خود نیز ادامه داد.

از تاریخ هفتم دی ماه ۱۳۹۴ که شاخص کل بورس در ارتفاع ۶۱۴۶۹ واحد قرار داشت، بورس وارد فاز پیش خور کردن خبرها شد و تا تاریخ ۲۶ دی ماه به ارتفاع ۶۴۸۶۰ واحد رسید. رشد بورس این بار پس از پایان جلسات ایران و غرب، به دلیل اجرایی شدن برجام ادامه پیدا کرد و تا تاریخ ۱۴ فروردین ۱۳۹۵ شاخص بورس به عدد ۸۱۵۳۶ واحد رسید.

با این حساب شاخص بورس طی مدت زمان حدود سه ماه، رشد ۳۲ درصدی داشت و با اینکه دوباره شاخص از اواسط فروردین ۹۵ وارد یک دوره نزولی شد، اما هیچ گاه تا اندازه ای که قبل از اجرایی شدن برجام در آن قرار داشت، پایین نرفت. شاخص بورس پس از اجرایی شدن برجام، در تاریخ ۳۱ خرداد ۹۵ تا ارتفاع ۷۲۶۱۵ واحد پایین رفت و به عبارتی کمتر از نصف رشدی که کرده بود را عقب نشینی کرد.

پس از آن شاخص کل بورس حدود یک سال درجا زد و تغییرات زیادی نداشت تا اینکه در نهایت از تیرماه ۱۳۹۶ روند صعودی جدید خود را آغاز کرد.

رشد و سقوط بانک ها

یکی از صنایعی که بیشترین اثر را از برجام می گرفت، صنعت بانکداری بود. به همین دلیل با اجرایی شدن برجام، نمادهای بانکی با تقاضای بسیار زیاد مواجه شدند و رشد خوبی کردند.

شاخص صنعت بانکداری از ۶۱۳ واحد به ۷۹۴ واحد رسید و رشد ۲۹٫۵ درصدی را ثبت کرد. اما پس از آن روند نزولی شاخص این صنعت آغاز شد و حتی به ۴۷۷ واحد هم رسید. به عبارتی شاخص بانک ها نه تنها رشدی که در اثر اجرای برجام داشت را پس گرفت، بلکه حتی بیشتر از آن هم عقب نشینی کرد.

دلیل رشد و سقوط شاخص بانک ها پس از اجرای برجام این بود که برخلاف آنچه گفته می شد، بانک های ایرانی به سوئیفت متصل نشدند و حتی برجام هم نتوانست دسترسی نظام بانکی ایران به سوئیف را دوباره برقرار کند.

خودرویی ها پرواز کردند

اجرای برجام بیش از هر صنعتی، صنعت خودرو را تحت تاثیر قرار داد. حداقل در تابلو بورس که اینگونه بود! با ورود برجام به فاز اجرایی، شاخص صنعت خودرو در اثر رشد چند صد درصدی نمادهای خودرویی به پرواز درآمد. شاخص این صنعت از ۸۵۶۷ واحد تا ارتفاع ۲۷۵۸۲ واحد بالا رفت و رشد ۲۲۰ درصدی داشت.

برخلاف شاخص بانک ها، شاخص خودرو پس از آن رشد چشمگیری که داشت، به پایین تر از عدد قبلی خودش نرسید. گرچه این شاخص حدود ۲٫۵ سال نزولی بود، اما هیچ گاه به عددی که قبل از اجرای برجام در آن قرار داشت نرسید و در کل می توان گفت که اجرای برجام باعث رشد شاخص صنعت خودرو شد.