افت سنگین درآمدهای گازی ایران

براساس جدیدترین آمارهای منتشر شده از سوی سازمان توسعه تجارت،قطع صادرات گاز ایران به ترکیه باعث شد ایران در سالجاری درآمد ۲ میلیارددلاری صادرات گاز را از دست بدهد.

این در حالی است که تیرماه امسال،سخنگوی شرکت ملی گاز ایران از آغاز مجدد صادرات گاز ایران به ترکیه از خبر داد. محمد عسگری تیرماه امسال در گفت و گو با ایرنا از آغاز دوباره صادرات گاز ایران به ترکیه خبر داد و گفت: با اتمام تعمیرات خط لوله صادرات گاز در خاک ترکیه، ‌صادرات از سرگرفته شد.

به گزارش اقتصاددان به نقل از  اسکناس ،  عسگری ادامه داد:‌ صادرات گاز ایران به ترکیه مانند روال گذشته در جریان است.براساس این گزارش، ‌صادرات گاز ایران به ترکیه از ۱۲ فروردین سال جاری به دنبال انفجار خط لوله گاز صادراتی در نزدیکی مرز ایران متوقف شد.شرکت ملی گاز ایران با ترکیه یک قرارداد صادرات گاز بلندمدت دارد که از سال ۲۰۰۱ آغاز شده و مدت آن ۲۵ سال است. بر اساس این قرارداد، ترکیه باید هر سال حداقل حدود ۸.۵ میلیارد مترمکعب گاز برداشت کند. بر اساس قراردادی که با کشور ترکیه در این زمینه منعقد شده می بایست در طول یک سال میزان مشخصی برداشت صورت گیرد و هزینه آن به طور کامل پرداخت شود حتی اگر برداشت نیز صورت نگیرد این کشور موظف به پرداخت هزینه کامل است مگر اینکه شرایط ویژه باشد. با این حال اگر کشور ترکیه دلایل قابل قبولی برای تعلل در تعمیر داشته باشد از پرداخت هزینه معاف خواهد شد اما اگر دلایل کافی نباشد باید کل هزینه را پرداخت و سال آینده می توانند همان میزان گاز را دریافت کند.

کاهش ۲ میلیارد دلاری درآمدهای صادراتی بخاطر توقف صادرات گاز به ترکیه

در همین خصوص،حمید زادبوم رئیس سازمان توسعه تجارت با اشاره به کاهش ۱۴ درصدی تجارت بین الملل گفت: به علت شرایط کرونا در جهان، کشور‌هایی که بیشتر درگیر کرونا شدند و مرز‌های زمینی آن‌ها بسته شد با کاهش صادرات بیشتری روبه رو شدند.وی با بیان اینکه این پدیده مربوط به ایران نیز است تاکید کرد: در این مدت ۲۰ مرز مشترک ما با کشور‌هایی که پیش از این به آن‌ها صادرات داشتیم بسته و ضربه بزرگی به اقتصاد ما وارد شد.رئیس سازمان توسعه تجارت با اشاره به افزایش صادرات به روسیه و قزاقستان در دوران کرونا بیان داشت: با بازگشایی مرز‌های زمینی با کشور‌های همسایه، کاهش صادرات از ۵۰ درصد در فروردین به ۳۴ درصد در پایان ۶ ماه اول امسال رسید.وی سپس در تشریح دلایل اختلاف زیاد کاهش صادرات و واردات گفت: یکی از دلایل آن نبود صادرات گاز به کشور ترکیه است.زادبوم افزود: در ۵ ماه اول امسال صادرات ما به ترکیه ۵۱۳ میلیون دلار بوده در حالی که در ۵ ماه اول سال گذشته صادرات ما به این کشور ۲ میلیارد و ۴۷۰ میلیون دلار بوده است و این اختلاف ۲ میلیارد دلاری به علت صادر نشدن گاز طبیعی به این کشور است.

ترکیه به دنبال جایگزینی برای ایران در جهت واردات گاز ؟

براساس برخی گزارش ها،دولت و وزارت نفت به جای ایجاد جذابیت در حوزه گاز برای ترک‌ها، در انتظار پایان یافتن قرارداد گازی بودند تا مجدداً وارد مذاکره شوند. این در حالی است که ترکیه در حوزه بازار گاز به دنبال آن است تا یک نقش هاب انتقال گاز برای اروپا را ایفا کند.حسینی کارشناس حوزه گاز گفت: ترک‌ها قصد دارند با استفاده از گاز ایران و آذربایجان نقش هاب انتقال گاز برای خود در اروپا به ویژه اروپای جنوب شرقی ایجاد کنند. مشابه نقشی که آلمان برای گاز روسیه در اروپا ایفا می‌کند. در این میان ایران می‌تواند از این بلندپروازی ترکیه استفاده کرده و نقش خود در بازار گازی ترکیه را پررنگ کند و به جای نگاه رقابتی یک نگاه هم پیمان ژئوپلیتیکی داشته باشد.ترک‌ها نیز با اقدامی مشابه در توسعه میدان‌های گازی جمهوری آذربایجان و شمال عراق سرمایه‌گذاری کرده‌اند. این سرمایه‌گذاری مشارکتی حتی در بخش انتقال گاز و خطوط انتقالی نیز دیده می‌شود و به این ترتیب آذربایجان، ترکیه را در سود بلندمدت خود سهیم کرده است. از سویی دیگر ترکیه نیز برطرف کردن نیاز خود به گاز آذربایجان را در بلند مدت تضمین کرده است.

ع