چرا گروه ۷ اتهام «مازاد ظرفیت انرژی جدید» علیه چین را مطرح کرد؟

«نشست وزرای دارایی و روسای بانک‌های مرکزی گروه ۷» اخیرا در شهر «استرسا» در شمال ایتالیا با صدور بیانیه‌ای به کار خود پایان داد و همچنان به بزرگنمایی به اصطلاح «مازاد ظرفیت» چین در زمینه انرژی جدید و تأثیر بالقوه آن پرداخته و همچنین بررسی اتخاذ اقدام مطابق با اصول «سازمان تجارت جهانی» (WTO) را مطرح کرد.

واژه به اصطلاح «مازاد ظرفیت» به زبان ساده یعنی یک کشور تولید بسیار زیادی انجام دهد که بسیار فراتر از تقاضای بازارهای داخلی و بین‌المللی باشد. این اقدام باعث می‌شود قیمت محصولات مشابه در بازارهای جهانی افت پیدا کند و بر تولیدکنندگان در دیگر کشورها تاثیر منفی بگذارد.

در هر صورت، چه از منظر استفاده از ظرفیت نگاه کنیم یا بازار، اتهامات گروه ۷ به چین در خصوص مازاد ظرفیت، توجیه ناپذیر است و با واقعیات و منطق صنعتی مطابقت ندارد.

توسعه سریع صنعت انرژی جدید چین به دلیل توانایی فوق العاده این کشور برای سازگار شدن با بازار رقابت است. «پارک سئونگ-چان» اقتصاددان مشهور کره‌ای تاکید می‌کند که خودروهای برقی چین بخاطر اقتصادی بودن، نوآوری فناورانه و کیفیت تولید مورد استقبال بازار جهانی قرار گرفته‌اند.

میزان استفاده از ظرفیت ۱۰ گروه شرکتی برتر در فروش خودرو در چین طی سال‌های اخیر، بسیار بالاتر از میانگین این صنعت بوده است. داده‌های اندیشکده آمریکایی «شورای آتلانتیک» نشان می‌دهد در سال گذشته میلادی میزان استفاده از ظرفیت خودروسازان برتر مثل «گروه BYD چین»، کارخانه «تسلای شانگهای» و «گروه SAIC» نزدیک به ۸۰ درصد یا حتی بالاتر بوده است. براساس تحلیل بر اساس تحلیل «جاست اتو» وب‌سایت خبری صنعت بریتانیا، در مقام مقایسه، میزان استفاده از ظرفیت «هیوندای موتور» کره جنوبی فقط ۲۳ درصد است و میزان استفاده از ظرفیت «کیا موتورز» فقط ۲۵ درصد است.

تقاضای جهانی برای محصولات انرژی جدید بسیار بالاست. بر اساس پیش بینی «آژانس بین‌المللی انرژی»، تقاضای جهانی برای صفحات خورشیدی و خودروهای برقی طی چند سال آتی شدیدا افزایش خواهد یافت و ظرفت تولید کنونی در واقع بسیار کمتر از تقاضای بازار است.

«حسن بوگان» نویسنده ترکیه‌ای تاریخ مدرن می‌گوید سهم کنونی چین از بازار خودروهای برقی جهانی فقط ۸ درصد فروش جهانی است که بسیار کمتر از آن است که بتواند به تقاضای بازار جهانی پاسخ دهد چه رسد به تولید مازاد.

از همه مهمتر، توسعه صنعت خودروی انرژی جدید چین از اهمیت فراوانی برای تحقق اهداف آب و هوایی و تحول انرژی جهانی برخوردار است. چین به برجسته‌ترین تولید کننده خودروهای برقی جهان تبدیل شده که تاثیری مثبت بر کاهش گازهای آلاینده گلخانه‌ای و کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی دارد.

«ایمی ذوالهضمی» اقتصاددان مالزیایی تاکید می‌کند که خودروهای برقی آلاینده های کربن جهانی را کاهش می‌دهد و توسعه انرژی سبز را ارتقاء می‌بخشد؛ بیشتر کشورها در جنوب شرق آسیا واردکنندگان نفت هستند و از خودروهای انرژی جدید استقبال می‌کنند.

△تصویر«ایمی ذوالهضمی» اقتصاددان مالزیایی

«پاتریس انتاویگه» پژوهشگر رواندایی گفت که ظرفیت تولید سبز چین گزینه خوب و ارزانی را در اختیار آفریقا قرار می‌دهد و سهمی مهم در واکنش آفریقا به تغییرات آب و هوایی داشته دارد.

△تصویر «پاتریس انتاویگه» پژوهشگر رواندایی

از این نقطه نظر، «نظریه مازاد ظرفیت چین» یک فرضیه اشتباه است اما برخی سیاستمداران در کشورهای غربی مثل ایالات متحده به بزرگنمایی و ایجاد هیاهوی این موضوع ادامه می‌دهند. محمد شوری، استاد دانشگاه و تحلیلگر سیاسی ایران در تفسیری نوشت که «نظریه مازاد ظرفیت چین» توسط سیاستمداران غربی به رهبری آمریکا ساخته شده که نشان دهنده اضطراب و نگرانی ناشی از از دست دادن هژمونی است.

«گولر» ستون نویس روزنامه «جمهوریت» ترکیه نیز تاکید کرد این افراد نگرانند که نتوانند از چین «سبقت» بگیرند بنا بر این اتهام «مازاد ظرفیت» علیه چین را مطرح می‌کنند و تلاش دارند روابط اقتصادی چین با جهان را مختل و بی اعتبار و جایگاه انحصاری خود را در زنجیره صنعتی و زنجیره تامین جهانی، حفظ کنند. در واقع این اقدام بهانه جویی برای از بین بردن اصل بازار عادلانه و توجیه سیاست‌های اقتصادی حمایتگرایانه است. این اجبار اقتصادی آشکار و قلدری تجاری است.

△محمد شوری، استاد دانشگاه و تحلیلگر سیاسی ایران

△تصویر «گولر» ستون نویس ترکیه‌ای

این اقدامات به توسعه پایدار تجارت و زنجیره‌های صنعتی جهانی منجر نمی‌شود و از سوی دیگر هدف مشترک جهان برای پاسخ به تغییرات آب و هوایی و ارتقاء توسعه انرژی سبز را نقض می‌کند. بنا بر این، ایالات متحده و دیگر کشورهای غربی باید هیاهوی سیاسی درباره صنعت انرژی جدید چین را متوقف سازند و به مسیر رقابت منصفانه و همکاری برد-برد بازگردند.

ز