۱۲آیین کشور داری منتسب به انوشیروان پادشاه ساسانی

« از یکی از مهم ترین منابع عربی دربارهٔ تاریخ ساسانیان، یعنی «مروج الذهب»
نوشتهٔ مسعودی، (سدهٔ چهارم هجری) آگاهی هایی دربارهٔ اصول هنر کشورداری
به دست می آوریم که شاید بتوان گفت که قسمت اصلیِ برنامهٔ درسیِ پادشاه
در آموزشگاهِ درباری همین بوده است.
روزی خسرو انوشیروان دانایان را فراخواند و نظر آنان را دربارهٔ آیینِ کشورداری
خواستار شد، آیینی که نیکبختیِ پادشاه را به همان اندازه تأمین کند
که نیکبختیِ افراد را.
بوذرجمهر دوازده دستور یاد کرد به این شرح:
نخست: ترس از خدا تا از آن راه از خواست های نفسانی در امان باشد.
دوم: راست گویی و وفاداری در وعده و پیمان.
سوم: شنیدنِ پندِ دانایان.
چهارم: گرامی داشتنِ دانشمندان و افسران و نویسندگان و کارمندان به اندازهٔ پایگاهِ ایشان.
پنجم: نگهبانیِ داوران و پژوهش کارکنان محاسبات از روی دادگری و پاداش نیکوکاران و
نیکوکاری های آنان و مجازات بدکاران به بدی های ایشان.
ششم: رسیدگی به وضعِ زندانیان.
هفتم: اندیشیدن دربارهٔ امنیتِ راه ها و بازارها و نرخ ها و بازرگانیِ مردم.
هشتم: کیفر دادنِ گناهکاران به اندازهٔ گناه شان و نگاه داشتنِ ملّت در وظیفه اش.
نهم: آماده کردن افزارهای جنگ و تمامِ وسایلِ جنگی.
دهم: بزرگ داشتنِ خانواده و فرزند و خویشان و رسیدگی به آن چه کار ایشان را نیکو کند.
یازدهم: برقراریِ امنیت در مرزهای کشور از راه اقداماتِ احتیاطی به هنگام.
دوازدهم: دل جویی از وزیران و کارکنان و برکنار کردنِ نادرستان و ناتوانان.
پادشاه فرمان داد که این سخنان به زر نوشته شود، و گفت
در این سخنان همهٔ سیاست های پادشاهان گنجانده شده است.»

برداشت از کتابِ:
« آرمانِ شهریاری ایرانِ باستان» از کسنفون تا فردوسی،
به قلمِ: ولفگانگ کناوت wolfgang Knauth،
ترجمه: سیف الدین نجم آبادی، صفخاتِ ۱۴۵-۱۴۴