یادآوری نقش منحصربفرد”تعاونی ها”در توسعه بخش تعاون ایران

“روز تعاون”را به همه مدیران و اعضای کسب و کارهای تعاونی و مروجان فرهنگ تعاون و کارآفرینی جمعی تبریک و شادباش عرض مینمایم.

اقتصاددان: مطالعه جایگاه و نقش تعاونی ها در توسعه اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی بیش از ۳۵ کشور جهان حاکی از آن است که…

راه توسعه بخش تعاون از میان”تعاونی ها”میگذرد

به بیان دیگر،توانمندی و مطلوبیت”تعاونی ها”ست که سرمایه های انسانی و فیزیکی را به بخش تعاون هدایت مینماید.
“حرفه ای شدن نظام مدیریت تعاونی ها”،”خوشه ای و شبکه ای شدن تعاونی ها”،”دانش بنیان شدن تعاونی ها”،”تخصصی و موضوعی شدن تعاونی ها”،”خلاق و نوآور بودن تعاونی ها”،”ساختارمندشدن روابط کسب و کاری تعاونی ها با یکدیگر”،”برقراری پیوندهای همه جانبه میان تعاونی ها و سایر کسب و کارهای پیشتاز و پیشگام و دارای برند معتبر”،”ایجاد دپارتمان های تخصصی در درون تعاونی ها برای پاسخگویی مبتنی بر نیازهای روز به مشتریان”،”روزآمدی و بهنگامی و پویایی فناورانه تعاونی ها”،”آینده کاوی و پیشتازی تعاونی ها در حوزه های گوناگون”،”عملیاتی سازی نظام تامین مالی جمعی توسط تعاونی ها”،”ایجاد نظام حکمیت قضایی در درون تعاونی ها”،”چانه زنی قدرتمندانه تعاونی ها برای حضور کارآمد در پروژه های توسعه ای کشور”،”پایبندی متعهدانه تعاونی ها به مسوولیت های اجتماعی و نقش آفرینی مثبت آنها در توسعه پایدار”،”ایجاد زنجیره های تامین و زنجیره های ارزش قدرتمند توسط تعاونی ها”،”راهبری و مدیریت مشاغل خرد و خانگی و تحت برند قراردادن آنها توسط تعاونی ها”،”ایجاد هلدینگ های مادرتخصصی توسط تعاونی ها”،”بهره وری تعاونی ها در یکپارچه سازی اراضی کشاورزی و ایجاد تعاونی های زراعی بزرگ”،”صنعتی سازی و سبزسازی و هوشمند سازی صنعت ساختمان توسط تعاونی ها”،”طراحی و استقرار شبکه های ملی و بین المللی توزیع سریع و ارزان کالاها و خدمات توسط تعاونی ها”،”توانمندسازی اقشار آسیب پذیر و گروه های در معرض آسیب و سازماندهی و ساماندهی و متشکل سازی آنها در قالب تعاونی ها”،”متشکل سازی مشاغل غیررسمی و هدایت آنها به سمت رسمی شدن توسط تعاونی ها”،”ایجاد نظام بانکی و نظام بیمه ای اختصاصی توسط تعاونی ها” و “تعاملات تجاری منطقه ای و بین المللی توسط تعاونی ها” نمونه هایی از ویژگی های برجسته کسب و کارهای تعاونی موفق است.

نکته قابل توجه آن است که
عدم وابستگی تعاونی ها به نهاد دولت و خوداتکایی آنان
از مهمترین خصیصه های تعاونی های موفق در اغلب کشورهای جهان است.
جالب است بدانیم که
بین توسعه یافتگی بخش تعاون و عدم وجود حاکمیت های دولتی بر آنان رابطه ای مثبت و معنی دار وجود دارد.به عبارت دیگر در کشورهایی نظیر هندوستان و اسپانیا و ژاپن و کره جنوبی،نیوزلند و انگلستان و آمریکا که از بخش تعاونی قدرتمندی برخوردارهستند،نقش و جایگاه نهادهای حکمرانی سیاسی دولتی مرتبط با تعاونی ها،بسیار کمرنگ است و تعاونی ها در این کشورها از طریق سندیکاها و انجمن ها و شوراهای تعاونی هدایت و مدیریت میشوند۰
این در حالی است که تعاونی ها هم پیش و هم پس از انقلاب توسط نهاد دولت در ایران پایه گذاری شده اند و همواره نوعی از حاکمیت و مداخله گری آشکار و پنهان دولت ها در امور داخلی تعاونی ها وجود داشته است و به همین دلیل است که تعاونی ها در ایران به نوعی از وابستگی ساختاری به نهاد دولت مبتلا شده اند و شاید به همین دلیل است که با وجود”تصویب قانون بخش تعاونی”و”وجود وزارت تعاون”،”بانک توسعه تعاون”،”صندوق ضمانت سرمایه گذاری تعاون”و.‌‌‌.‌‌.هنوز هم سهم تعاونی ها از GDPکمتر از پنج درصد برآورد میشود.
این در حالی است تعاونی ها در اصول۴۳ و ۴۴ قانون اساس به عنوان”راه سوم توسعه اقتصادی”قلمداد شده و با استناد به برنامه های پنجساله توسعه کشور باید سهم۲۵ درصدی در توسعه اقتصادی کشور ایفا نمایند.
“انتصاب مدیران سیاسی در بخش دولتی مرتبط با تعاونی ها در دولت های گوناگون”،”وجود نگاه ابزاری به تعاونی ها”و”وجود رقابت های مخرب و غیرسازنده بین نهادهای دولتی و نهادهای غیر دولتی مرتبط با حکمرانی تعاونی ها”و”عدم اعتمادبنفس سازمانی مدیدان تعاونی ها” و “ناآشنایی دانشگاهیان و فارغ التحصیلان دانشگاهی با تعاونی ها”و”وجود اشکالات بنیادین در قانون توسعه بخش تعاونی و روزآمدنبودن این قانون”و”عدم به رسمیت شناخته شدن بخش تعاونی از سوی گروه هایی از کنشگران قوای مقننه،مجریه و قضاییه را میتوان از جمله دلایل ناکامی فعلی تعاونی ها در نقش آفرینی بزرگ در توسعه اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی کشور دانست.
با یادآوری این نکته مهم که
راه توسعه بخش تعاونی ایران از میان”تعاونی ها”میگذرد
و با تاکید بر این موضوع مهم که خودباوری تعاونی ها و ایجاد نظام حکمرانی تعاونی متکی به کسب و کارهای تعاونی در شرایط کنونی،مهمترین راه پویایی بیش از پیش تعاونی ها و افزایش تاب آوری و تاثیرگذاری آنها در توسعه کشور است،این نوشتار کوتاه را به پایان میرسانم و امیدوارم هرچه زودتر شاهد بازمعماری بخش تعاونی اقتصاد ایران و بازطراحی شبکه های راهبری آنها با رویکرد توانمدسازی و حرفه ای سازی تعاونی ها باشیم.انشاءالله
مسلم خانی(مدرس دانشگاه و مشاور کسب و کار و کارآفرینی)

/پ