وابستگی اینترنت ایران به چین

روز گذشته وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا در توافق ایران و چین همکاری‌هایی در حوزه فناوری ارتباطات مثل ۵G پیش‌بینی شده است، گفت: بله، ما در همکاری‌هایی که با کشورهای مختلف از جمله چین داریم، توسعه فناوری‌های لازم برای هم حوزه ۵G و هم کیفیت بخشی ارتباطات ثابت را در دستور کار قرار داده‌ایم. همچنین توسعه حضور پلتفرم‌های ایرانی در کشورهای همسایه را مد نظر داریم.

ظرفیت‌های خوبی در کشورهای مختلف وجود دارد و ما می‌توانیم استفاده کنیم و همکاری‌های متقابل می‌تواند منجر به رشد و توسعه صنعت ICT در کشور شود. از آنجایی که کشور چین از نظر اینترنت در گروه کشورهای بسته قرار می‌گیرد، همکاری اینترنتی ایران و چین به چه شکل خواهد بود و آیا این همکاری به معنای همان اینترنت ملی است و قرار است با استفاده از این همکاری محدودیت‌های جدید ایجاد شود؟

فیلترینگ اینترنت در چین

سانسور اینترنت در چین به دلیل طیف وسیعی از قوانین و مقررات اداری بسیار شدید است. بیش از ۶۰ درصد مقررات اینترنتی توسط دولت چین ایجاد می‌شود که توسط ISPها، شرکت‌ها و سازمان‌های دولتی اجرا می‌شود. بیش از ۲ میلیون نفر، یعنی نیم میلیون نفر بیش از تعداد اعضای ارتش آزادی‌بخش چین برای کنترل و نظارت بر شبکه‌های اجتماعی با دولت چین همکاری می‌کنند. «فایروال بزرگ چین» که عظیم‌ترین سیستم سانسور آنلاین جهان است، فقط از نرم‌افزارها و سخت‌افزارهای پیچیده و چندلایه تشکیل نشده؛ نیروی انسانی عظیمی هم اهداف حزب کمونیست چین در مواجهه با سرویس‌های آنلاین و شبکه‌های اجتماعی را به پیش می‌برد.

«بیجینگ‌نیوز» از رسانه‌های دولتی چین گزارش داده که مجموع تعداد کسانی که صرفاً برای نظارت بر شبکه‌های اجتماعی، سرویس‌های میکروبلاگینگ و پیش‌برد فیلترینگ سازمان‌یافته در این کشور به استخدام دولت درآمده‌اند، از مرز ۲ میلیون نفر هم گذشته‌است؛ این افراد که با عنوان «تحلیلگران عقاید در اینترنت» مشغول فعالیت‌اند، لزوماً در فرایند سانسور آنلاین در چین نقشی مستقیم و فعالانه ندارند؛ آنها تور گسترده خود را در سرتاسر شبکه‌های اجتماعی چینی پهن می‌کنند تا هرآنچه در تضاد با ایدئولوژی رسمی حزب حاکم این کشور است را جمع‌آوری کنند.

داده‌های جمع‌آوری شده توسط این افراد سپس دسته‌بندی می‌شود و در اختیار گروه کوچک‌تر دیگری قرار می‌گیرد که درباره آنهاتصمیم‌گیری خواهند کرد.تعداد این افراد که پلیس شبکه‌های اجتماعی‌اند، حتی از تعداد افرادی که در ارتش آزادی‌بخش خلق چین حضور دارند هم بیشتر است. چین در مجموع یک و نیم میلیون نیروی مسلح دارد. شمار تحلیلگران عقاید آنلاین، نیم میلیون نفر از این تعداد هم بیشتر است. برآوردها نشان می‌دهد که فقط برای نظارت بر معادل چینی توییتر، موسوم به «سیناویبو» چندین هزار نیروی انسانی به‌صورت شبانه‌روزی مشغول فعالیت‌اند. سیناویبو نزدیک به ۵۰۰ میلیون کاربر فعال دارد و روزانه ۱۰۰ میلیون پیام توسط کاربران در این پلتفرم منتشر می‌شود.

بدون این همکاری توسعه پهنای باندها نشدنی است

به گزارش اقتصاددان به نقل از آفتاب یزد،  احسان کریمی کارشناس آی تی در این باره گفت: «این نگاه که قرار است طی این همکاری ابزار فیلترینگ از چین گرفته شود به نظر من بدبینانه است.واقعیت این است که ما برای عمده جریان اطلاعاتی که در مجرای کشور جریان دارد به تسهیلات فوق گرانی احتیاج داریم.این تجهیزات شبکه‌ای که الان در کشور در دسترس است تجهیزاتی است که به کار شبکه‌های محلی و با برد متوسط می‌آید اما برای برد‌های بزرگ به تجهیزاتی دیگر لازم است.بنابراین این سری هم که شرکت‌هایی مثل ایرانسل تسهیلات فوق العاده پیشرفته، مدرن و گران قیمت را توانسته بودند از چین بگیرند این کشور تا مدت‌ها داشت خسارت پرداخت می‌کرد. این نوع تجهیزات سال‌ها است که در کشور کار می‌کنند ولی الان به نسل‌های جدید آن‌ها احتیاج است و اگر چین این تسهیلات را به ما ندهد توسعه پهنای باند‌های کشور عملا نشدنی است و حتما برای آنکه ظرفیت شبکه ملی و اینترنت افزایش پیدا کند باید این همکاری صورت پذیرد. با وضعیت فعلی حتی اگر تحریم‌ها هم برداشته شود کشور‌های غربی به راحتی این تسهیلات را در اختیار ایران قرار نمی‌دهند. پس ایران چاره‌ای جز نگاه به شرق ندارد و در شرق هم که روسیه توانایی ندارد و تنها چین باقی می‌ماند. چین هم عملا تکنولوژی آمریکا را به صورت واسطه‌ای می‌فروشد و این امر اجتناب ناپذیر است زیرا اکثر این تراشه‌ها تراشه‌های آمریکایی است و تراشه‌های اروپایی و ژاپنی بسیار محدود است.»

خرید تجهیزات با نگاه فیلترینگ

وی ادامه داد:« بنابراین کشور به این همکاری و تسهیلات نیاز دارد و وقتی این تسهیلات را گرفت صد البته با توجه به نظر شورای امنیت ملی محدودیت‌ها اعمال خواهد شد اما به نظر من این دو مورد از یکدیگر جدا هستند. زیرساخت کشور ما در این حوزه در حال سکون بوده است و الان باید توسعه پیدا کند. زیرا استفاده از اینترنت در کشور ما گسترش پیدا کرده است برای مثال اکثر مردم فیلم‌ها را به صورت آنلاین می‌بینند و این‌ها نشان‌دهنده جریان شدید اطلاعات و مصرف‌کنندگان بالقوه جدید با استفاده‌های جدید است. به نظر من اگر این همکاری شکل بگیرد کار خوبی و به نفع کشور است.الان برای تقویت فیلترینگ به نظر من نیاز به خرید تسهیلات جدید نیست ولی اگر تسهیلات جدید برای توسعه ظرفیت‌های کشور خریداری شود توانایی فیلترینگ را در نظر خواهند گرفت.»

عدم وجود شفاف گری

در ادامه امیرحسین زرین کارشناس آی تی نیز در این خصوص گفت:« درباره این همکاری بین ایران و چین طبق معمول هیچ روشنگری‌ای نشد و شفاف توضیح ندادند که قرار است چه کارهایی انجام دهند و چه کارهایی انجام نشود. وقتی شفاف گری انجام می‌شود خواه ناخواه ابعاد مثبت و منفی مشخص می‌شود و مردم متوجه آن‌ها می‌شوند و نظر خود را بیان می‌کنند. اما وقتی شفاف‌سازی رخ نمی‌دهد همین می‌شود که با نمایان شدن یک سری مسائل مردم غافلگیر می‌شوند. مثل همین جریانی که سر همکاری مخابرات ایران و چین به وجود آمده است که خواه ناخواه افراد به این فکر می‌کنند که کشور چین یکی از کشور‌هایی است که فیلترینگ بسیار قوی‌ای دارد و قرار است همکاریها هم در این زمینه متمرکز شود. چون ابعاد این همکاری مشخص نیست شاید ده‌ها مزیت و حسن در حوزه‌های مختلف داشته باشد اما مورد توجه قرار نگیرد. »

در حوزه فیلترینگ احتمال همکاری‌های آتی وجود دارد

وی ادامه داد:« برای مثال جدیدا به دلیل مشکلات زیر ساختی سرعت اینترنت بسیار کند شده است و شاید این همکاری در زمینه‌های مختلف به نفع کشور و مردم باشد. اما چون شفاف‌سازی نشده است مردم هیچ دیدی نسبت به مزایا ندارند و به دلیل مخفی کاری‌ها ذهن‌ها به سمت بدترین اتفاق و تاثیرات سوق پیدا می‌کنند. به نظر من کشور چین اصولا در زمینه مخابرات و غیره پیشرفت‌هایی داشته است و اینترنت و تلفن یک میلیارد نفر از جمعیت خود را تامین می‌کند و این نشان‌دهنده پیشرفت این کشور است.

ما می‌توانیم از این پیشرفت‌ها استفاده کنیم و این همکاری قطعا ابعاد مثبت زیادی دارد ولی نمی‌توانم قبول کنم که این همکاری ابعاد منفی ندارد. قطعا در حوزه فیلترینگ و غیره احتمال همکاری‌های آتی وجود دارد و بازهم من این نگرانی را دارم که با به وجود آمدن هر گونه محدودیت راه‌های دور زدن آن هم به وجود آید و راه‌های دور زدن خطراتی به شدت بیشتر از خطرات خود اینترنت برای جامعه دارد. من در اینجا بازهم اعلام می‌کنم اینترنت وقتی محدود می‌شود هزاران هزار فیلترشکن و پروکسی رایگان به وجود می‌آید و در دسترس مردم قرار می‌گیرد و ما نمی‌دانیم این فیلترشکن‌ها چه خطراتی را به وجود می‌آورند. امیدوارم هر اتفاقی که می‌افتد از نقاط مثبت سواد کشور چین در این حوزه استفاده شود.»

مخاطب گرامی، ارسال نظر پیشنهاد و انتقاد نسبت به خبر فوق در بخش ثبت دیدگاه، موجب امتنان است.

ع