مسابقه بی‌پایان مسکن دولتی

در حالی که رشد جمعیت، رشد شهرنشینی، تمرکز جمعیت در کلانشهرها و در برخی استان‌های خاص به اوج خود رسیده و در این میان، بیماری هلندی اقتصاد ایران دچار شدت و ضعف می‌شود و اثر مستقیمی روی قیمت مسکن می‌گذارد، دولت‌ها به دنبال ارایه و اجرای طرح‌هایی برای ساخت یا تامین مسکن طبقه متوسط و اقشار ضعیف هستند. طی حدود ۵۰ گذشته، همواره چرخه مهاجرت از روستاها به شهرها، رشد شهرها، افزایش تقاضا برای مسکن شهری، رشد قیمت‌های مسکن، عدم کفاف درآمد خانوار کارگر و کارمند برای تامین سرپناه و در نهایت ارایه و اجرای یک طرح دولتی برای حل معضل مسکن در فعل و انفعال بوده است. جالب اینجا است که طرح‌های دولتی هیچگاه نتوانسته نیاز به مسکن را تامین کند.

به گزارش اقتصاددان به نقل از تعادل  ،  اگر چه طی چند دهه اخیر، در کشورهای پیشرفته جهان نیز گونه‌هایی از «مسکن اجتماعی» در مقیاس بسیار محدود با هدف تامین سرپناه اجاره‌ای برای اقشار فرودست جامعه وجود داشته است، اما هیچگاه، دولت‌های مستقر در این کشورها خود را متولی ساخت و ساز و عرضه مسکن قلمداد نکرده‌اند بلکه تلاش کرده‌اند از طریق ثبت بخشی به اقتصاد کلان، زمینه رقابت و رشد همه افراد جامعه را فراهم آورند. در ایران اما، همانطور که گفته شد، به دلیل فعالیت شدید چرخه یادشده، هر گام دولت‌ها نه تنها باعث بهبود شرایط مسکن نشده که به نظر می‌رسد، وضعیت متقاضیان مصرفی را نیز وخیم‌تر کرده است. به‌طور مثال، طی یک دهه اخیر، بزرگ‌ترین طرح مسکن دولتی به نام مسکن مهر در کشور آغاز شد که همچنان به پایان نرسیده است. تامین منابع اولیه این طرح منجر به رشد پایه پولی شد و بر شدت بیماری هلندی افزود. جانمایی این طرح در بیابان‌های اطراف شهرهای بزرگی نتوانست سرریز جمعیت کلانشهرها را جذب کند و در عوض به محملی برای جذب جمعیت شهرها و روستاها شد. حالا در شرایطی که حدود یک ماه از دوره فعالیت دولت دوازدهم باقی مانده است، دولت می‌گوید که این طرح را به پایان خواهد رساند.

در این حال، حسن روحانی، رییس‌جمهور گفته، واحدهای مسکونی را خود مردم باید بسازند. این اشتباه است که دولت برود دنبال این کار؛ دولت باید وام و زمین و خدمات را در اختیار مردم بگذارد.

     دولت باید وام و زمین بدهد

روحانی در آیین بهره‌برداری از طرح‌های ملی وزارت راه و شهرسازی با بیان اینکه در دولت دوازدهم تلاش مضاعف برای مسکن به وجود آمد، اظهار کرد: مردم چه قبل و چه بعد از ازدواج مساله مسکن و در کنارش اشتغال برایشان اهمیت دارد و در این زمینه دولت مسوولیت بزرگی به دوش دارد. ما در ابتدای کار نمی‌توانستیم کاری کنیم جز انجام تعهد دولت قبل در مورد مسکن مهر که دو سوم آن باقی مانده بود. وی افزود: این کار سختی بود که محله‌های مسکونی را تکمیل کنیم و خدمات آب و برق و گاز و جاده و مدرسه را به این محلات برسانیم. ولی با آمدن مهندس اسلامی و تلاش ایشان از ابتدای کار این اقدام انجام شد و کار رو به اتمام است و چیزی از پروژه مسکن مهر باقی نمانده است.

روحانی با تاکید بر اینکه احیای بافت فرسوده هم از دیگر اقدامات دولت بود، اظهار کرد: در کنار رقم یک میلیون و سیصد و شصت هزار واحد مسکونی که ساخته شده، ۵۳۴ هزار واحد مسکونی هم تحت عنوان طرح اقدام ملی مسکن انجام شده که از این بین برخی زمین‌هایش واگذار شده و ۴۰ هزار واحد هم تحویل شده و در حال بهره‌برداری است. رییس‌جمهوری با اشاره به اقدامات لازم برای امر مسکن در کشور اظهار کرد: اولین اقدام این است که طرح خوبی برای ساختن واحدهای مسکونی، شهرک‌ها و شهرهای جدید داشته باشیم که هرچه بهتر انجام شود، کار با سرعت و کیفیت بهتری پیش می‌رود.

      مکانی‌یابی دقیق ساختمان‌های باستانی

وی با یادآوری معماری سازه‌های باستانی و تاریخی ایران در تخت جمشید و میدان نقش جهان، افزود: معماری در امر ساختمان‌سازی و توجه به فضا و تابش خورشید و ترکیب مصالح بسیار مهم است. گذشتگان ما ساختمان‌های عظیمی ساخته‌اند که در مکان‌یابی آنقدر دقیق عمل کردند که الان در برابر باران، توفان و زلزله مقاوم مانده‌اند.

روحانی یادآور شد: ما الان در تهران شاهدیم که برج‌ها و ساختمان‌های بلندمرتبه‌ای را روی گسل‌ها ساخته‌اند. دولت باید سرمایه خود را که زمین است در جای مناسب و با توجه به وضعیت مردم در اختیار آنان قرار دهد تا زمین‌هایی در اختیار مردم قرار گیرد که مناسب خانه‌سازی باشد تا محیط زیست و جنگل‌ها نابود نشوند.

     نیاز به ساخت ۵۰۰ هزار مسکن در سال

رییس‌جمهوری با تاکید بر اینکه واحدهای مسکونی باید با قیمت مناسب در اختیار جوانان قرار گیرد، گفت: اگر بخواهیم واحد مسکونی ضروری برای یک خانواده در نظر‌گیریم باید سالی ۵۰۰ هزار واحد مسکونی بسازیم که کار بزرگی است. البته دولت موظف نیست خانه را بسازد اما زمین و تسهیلات لازم را باید در اختیار بگذارد.

روحانی ادامه داد: واحدهای مسکونی را خود مردم باید بسازند این اشتباه است که دولت برود دنبال این کار. دولت باید وام و زمین و خدمات را در اختیار مردم بگذارد. پس قدم‌های مهمی را دولت باید بردارد و قدم‌هایی را هم مردم باید بردارند تا ان شاءالله مردم بتوانند صاحب مسکن شوند.

     مکان‌یابی ۱۳ شهر جدید

در این حال، فرزانه صادق مالواجرد، معاون وزیر راه و شهرسازی از مکان‌یابی ۱۳ شهر جدید خبر داد و گفت: این طرح در دستور کار تصویب نهایی برای ساخت شهرک‌های مسکونی قرار دارد. صادق مالواجرد در جریان افتتاح طرح‌های ملی وزارت راه و شهرسازی درباره سیاست‌گذاری‌ها در دبیرخانه شورای عالی معماری، افزود: در راستای کیفیت‌بخشی به فضاهای شهری چندین طرح اساسی در دولت تدبیر و امید انجام شد که اثرات آن باقی خواهد ماند. وی گفت: یکی از مهترین اسنادی که تهیه شد، سندی است که در خصوص توسعه سواحل مکران تصویب شد که بر اساس آن برای سکونت پیرامون پهنه ساحلی مکران برنامه‌ریزی صورت گرفت. طرح‌های ویژه‌ای که در کیفیت‌بخشی به فضاهای شهری خصوصا فضاهایی که هویت فرهنگی دارند، اثر گذار است در این دولت تصویب شد. وی ادامه داد: موضوع دیگر سیاست‌گذاری و برنامه محور کردن جمعیت است که به طرح‌های جامع توسعه عمران انجامید که نتیجه آن هویت بخشی و زیست‌پذیری شهرها است. معاون وزیر راه گفت: ذیل این سیاست، ۴۵۰ شهر در این ۸ سال مورد بررسی قرار گرفت و برای آنها، طرح تهیه شده یا در طرح آنها بازنگری شد. وی از

مکان یابی شهرهای جدید و شهرک‌ها برای پاسخ به مطالبات جامعه خبر داد و گفت: اراضی اطراف ۷ شهر جدید اصلاح و ۱۳ شهر جدید مکان‌یابی شده است که اکنون یا در دست بررسی یا در دستور کار تصویب قرار دارد.

     تولید مسکن در بافت‌های فرسوده ۴،۲ برابر شد

مهدی عبوری، مدیرعامل شرکت بازافرینی شهری ایران نیز از افزایش ۴.۲ برابر تولید مسکن در بافت‌های فرسوده خبر داد و گفت: برای اولین‌بار پس از انقلاب در مرادآباد چابهار مسکن به صورت رایگان در حال ساخت است. عبوری در مراسم بهره‌برداری از ۵۱ هزار واحد مسکن مهر و طرح ملی مسکن اظهار کرد: از مجموع ۲۸هزار واحد مسکونی طرح اقدام ملی مسکن که امروز افتتاح شد، بیش از ۱۱ هزار و ۶۳۳ واحد مسکونی مربوط به ۲هزار و ۷۵۷ پروژه شرکت بازآفرینی شهری ایران در ۳۱ استان و ۱۷۹ شهر کشور است.از مجموع ۲ هزار و ۷۵۷ پروژه؛ ۱۱ هزار و ۶۳۳ واحد مسکونی تولید شده و افزایش ۴٫۲ برابری تولید مسکن را در بافت‌های فرسوده شاهد بوده‌ایم.

     هشدار نسبت به مهاجرت جمعیت از جنوب به شمال

در کنار مسائل زیر ساختی همچون رشد و تمرکز جمعیت شهری طی چند دهه اخیر، عوامل دیگری منجر به تغییر در ترکیب مناطق مختلف کشور شده است. دکتر علیرضا شهیدی، سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی با بیان اینکه از ۴۳ مخاطره‌ای که در دنیا موجود است، ۳۴ مورد آن در ایران رخ می‌دهد، گفت: ایران با جشنواره‌ای از مخاطرات طبیعی مواجه است که همه آنها به هم متصل هستند. به گزارش ایسنا، شهیدی در مراسم افتتاح مرکز نوآوری علوم زمین با تاکید بر اینکه ما با جشنواره‌ای از مخاطرات مواجه هستیم که همگی به هم متصل هستند، ادامه داد: از سوی دیگر زمین‌های کشور در حال خشک شدن هستند و مشکلی که ما داریم این است که از ۶۰۹ دشتی که داریم ۳۰۰ دشت منطقه قرمز معرفی شدند و با کویری شدن آنها، فرسایش خاک را شاهد هستیم. شهیدی تاکید کرد: همه این موارد موجب شده که بخشی از کشور خالی از سکنه شود، به گونه‌ای که جمعیت کشور در یک پنجم سرزمین سکنی دارند و با شرایط جدیدی که در پیش رو دارد، این عدد کاهش خواهد یافت. وی با بیان اینکه مهاجرت جمعیت از جنوب به شمال کشور در حال رخ دادن است، اظهار کرد: ایران علی رغم آنکه ساحل زیبایی در مکران دارد، دارای ۳۰۰ کیلومتر ساحل رها شده است و در کنار آن ما به دنبال کارآفرینی برای جوانان هستیم. بررسی نقشه جهان نشان می‌دهد که بزرگ‌ترین و ثروتمندترین شهرهای کشورها شهرهای ساحلی هستند، ولی ما ۳۰۰ کیلومتر ساحل را رها کردیم.

مخاطب گرامی، ارسال نظر پیشنهاد و انتقاد نسبت به خبر فوق در بخش ثبت دیدگاه، موجب امتنان است.

ع