فقیرتر شدن زنان در رویارویی با ویروس کووید ۱۹

نویسنده : دکتر فاطمه پاسبان استاد موسسه پژوهش‌های برنامه‌ریزی، اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی

شیوع ویروس کووید ۱۹ با پیامدهای مختلفی همراه بوده که یکی از آنها افزایش تعداد فقرای زن و نابرابری جنسیتی است. برابری جنسیتی مسئله زنان نیست به آن دلیل که وقتی زنان از حقوق برابر مردان برخوردار باشند، جوامع سالم‌تر ، ثروتمندتر و دارای تحصیلات بالاتر خواهند بود.

بر اساس اطلاعات جدیدی که سپتامبر توسط سازمان ملل متحد و برنامه توسعه سازمان ملل متحد (UNDP) منتشر شده بحران کوید ۱۹ به طور چشمگیری نرخ فقر در میان زنان را افزایش داده به طوری که شکاف فقر میان زنان و مردان فقیر را افزایش داده است. پیش‌بینی ‌های قبلی حاکی از آن بود که میزان فقر برای زنان بین سال‌های ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۱ حدود ۲٫۷ درصد کاهش یابد ، اما اکنون پیش‌ بینی ها به دلیل همه‌گیری و عواقب کووید ۱۹، افزایش ۹٫۱ درصد میزان فقر را برای زنان به همراه دارد.

پیش‌بینی ‌های انجام شده نشان می‌دهد اگرچه همه‌گیری بر فقر جهانی تأثیر خواهد گذاشت ، اما زنان بخصوص زنان در سن باروری بیشتر تحت تأثیر قرار می‌گیرند. تا سال ۲۰۲۱ ، به ازای هر ۱۰۰ مرد ۲۵ تا ۳۴ ساله که در فقر شدید زندگی می‌کرد (با ۱٫۹ دلار در روز یا کمتر) ، ۱۱۸ زن وجود داشت اما پیش‌بینی می شود تا سال ۲۰۳۰ به ۱۲۱ زن به ازای هر ۱۰۰ مرد برسد.

داده های گزارش مورد نظر نشان می دهد که این بیماری همه‌گیر تا سال ۲۰۲۱ در حدود ۹۶ میلیون نفر را به فقر شدید سوق خواهد داد که ۴۷ میلیون نفر از آنها زن و دختر هستند. این باعث افزایش تعداد کل زنان و دختران در فقر شدید به ۴۳۵ میلیون نفر می شود . نکته قابل توجه آن است که پیش بینی میشود تعداد زنان و دختران فقیر تا سال ۲۰۳۰ به تعداد قبل از همه‌گیری باز نخواهد گشت.

سایر نابرابری های جنسیتی که از قبل وجود داشته بر این ارقام تأثیر خواهد گذاشت. زنان در معرض اخراج و از دست دادن معیشت و درآمد خود بوده و بسیار آسیب پذیر هستند. بر اساس اطلاعات سازمان بین المللی کار (ILO) ، تا ژوئن سال ۲۰۲۰ ، تخمین زده می شود که ۷۲ درصد از کارگران در جهان در اثر کووید ۱۹ شغل خود را از دست داده اند.

با توجه به نتایج پیش بینی ها توصیه هایی برای جلوگیری از فقیرترشدن زنان و نابرابری جنسیتی ارائه شده است به طوری که راهکارهایی برای کاهش تأثیرات منفی اقتصادی کووید ۱۹ بر زنان پیشنهاد شده است :
۱-حمایت مستقیم از درآمد زنان:بسته های حمایتی اقتصادی ، از جمله انتقال مستقیم وجه نقد ، افزایش مزایای بیکاری ، تخفیف های مالیاتی و پرداخت مراقبت از خانواده و کودک برای زنان آسیب پذیر .
۲- حمایت از مشاغل تحت مالکیت زنان : از جمله پرداخت کمک های بلاعوض ویژه ،اعطای وام های یارانه ای ، کاهش مالیاتها و بهبود اقتصادی فعالیتهایی را هدف قرار دهد که کارگران آن بیشتر زنان هستند.
۳-حمایت از زنان کارگر: به عنوان مثال ، دسترسی گسترده به خدمات ارزان قیمت و با کیفیت مراقبت از کودکان ، رفع شکاف جنسیتی حقوق و دستمزد ،اعطای بسته های غذایی ، کوپن های غذایی و سایر اشکال کمک های اجتماعی می تواند شامل بانک های مواد غذایی ، آشپزخانه های محلی ، برنامه های تغذیه مدارس و معافیت یا تعویق پرداخت های آب و برق باشد.
۴-پشتیبانی از کارگران غیر رسمی: مزایای اجتماعی کارگران غیررسمی فراهم شود همانند مزایای بیکاری ، معافیت مالیات و پرداخت های تأمین اجتماعی برای کارگران در بخش غیررسمی
۵- فراهم سازی بسترهایی برای دسترسی کسب و کار زنان به نهاده ها و بازار فروش محصولات همانند ایجاد بازارهای آنلاین و فروش اینترنتی
۶- افزایش تاب آوری زنان در مقابل شوکهای آینده : سیاست هایی در نظر گرفته شود که پیامد آنها توانمندسازی زنان برای رویارویی آنان با شوک های آینده باشد. پرداختن به موضوعاتی همچون دسترسی برابر زنان به زمین و منابع تولیدی ،حمایت از مشارکت آنها در فعالیت های دارای ارزش افزوده بالا در زنجیره ارزش و خریدهای دولتی از کسب و کارهای زنان
این اقدامات اعمال شده در مورد همه‌گیری کنونی را می توان در سیاست های مقابله با بحران و برنامه ریزی های بهبود وضعیت موجود اعمال نمود. سرمایه گذاری در زمینه توانمندسازی زنان برای مشارکت و طراحی اقدامات سیاستی مشارکتی برای رفع بحران های آینده نیز مهم است. توانمندسازی زنان بایستی عنصر اصلی واکنش به همه گیری و تاب آوری بلند مدت باشد.