فعالین اجتماعی در این شرایط چه وظیفه ای دارند؟

علی سوارنژاد

در شرایطی انتخابات شوراهای شهر و روستا و ریاست جمهوری همزمان برگزار می شود که دلهره و نگرانی خطر ویروس کرونا و محدودیت های ناشی از ضرورت رعایت پروتکلهای بهداشتی و فاصله گذاری ، اولویت بندی فعالیت های اجتماعی را تحت الشعاع قرار داده و مباحث متنوع و گفتگو را در جلسات و ایجاد محافل از رونق انداخته است.

برای غلبه بر این فضا با اولویتهای گمگشته وظیفه فعالین اجتماعی برای ساماندهی افکار شهروندان در راستای اولویت گزینی و نشاط آفرینی و ارتقای امیدواری باید هنرمندانه باشد و لازم است در این مسیر زبان نقد را متناسب با ظرفیت ها و در دایره انصاف بکار گیرند زیرا محدودیت های ناشی از کرونا از یکسو و تنگناهای معیشتی ناشی از سو تدبیر از سوی دیگر موجب حس بدبینی نسبت به آینده در مردم گردیده است لذا امید به آینده و تقویت خوش بینی اساسی ترین وظیفه در شرایط کنونی است هر چند برگزاری دو انتخابات با دو کارکرد متفاوت پیش رو است زیرا در انتخابات ریاست جمهوری در طراز ملی با رویکرد سیاسی و در انتخابات شوراها با رویکرد اجتماعی در طراز محلی ورود می کنیم در گزینش اعضای شورا برخلاف ریاست جمهوری به رویکرد سیاسی نباید توجه داشت بلکه نگاه به شهر و سازه های شکل دهنده شهر مهم هستند.

اصلی ترین خطری که امروز اثربخشی فعالیت های اجتماعی و کنش‌گران را تهدید می کند تلاش برای حفظ وضعیت موجود و تعصبات قومی،قبیله ای و محلی در تصمیمات است ، ضرورت دارد فعالین اجتماعی بعنوان نماینده فرهنگ عملی در فعالیتها هدف‌گذاری مشخص نمایند تا با به باور رسیدن همه اقشار بویژه جوانان آنها را برای رسیدن به هدف همراه سازند در این راستا امیدبخشی عنصر اصلی شکل گیری اهداف در حرکت اجتماعی است ،مولفه های تزریق امید به جامعه یعنی مردم درک کنند که گوشی شنوا و رفتاری توام با صدق همراه با تکریم و عزتمندی وجود دارد ، اگر این درک بوجود نیاید ضمن عدم اعتماد نمی توان از آینده ، همگرایی ، نشاط اجتماعی و مشارکت جویی سخن گفت و فعال اجتماعی در ایجاد چنین درکی در آحاد جامعه باید بکوشد ! گفتمان نقادانه و اقناع جمعی در خلق این درک موثر است ، اگر برای نیل به این درک دقیق عمل نکنیم برای موفقیت طرفی نخواهیم بست زیرا جامعه از مرحله شعار عبور کرده و نگاه عملگرایانه یافته است ، فعالین اجتماعی برای گذر از این مرحله سخت با دانایی به میدان بیایند.

باور کنیم که دیوار اعتماد بین مردم و مدیران مخدوش است ،برای برداشتن این حائل باید راهکار مناسبی جستجو کرد این راهکار با وعظ ، خطابه ،نصیحت و سخنرانی در دسترس قرار نخواهد گرفت و نیاز به دیالوگ دارد.

موکدا باید پذیرفت امید در تقابل با نومیدی که عامل رکود ،انحطاط و عدم پویایی ملت است اصلی ترین عنصر شکوفایی و توسعه منابع و به حرکت در آوردن عناصر شکل دهنده جامعه است و منوط به اعتماد دوسویه و ارائه چشم اندازی روشن است ، تمجید ، تعریف و تنزیه منتج به توسعه نخواهد شد بلکه تصمیم منطقی مبتنی بر عقلانیت ، گسترش شیوه های تعاملی و آگاهی بخشی نسبت به ضرورت های اجتماعی با نگاه توسعه گرا به مسیر توسعه منتهی خواهد شد ، با این تحلیل کارکرد فعالین اجتماعی یعنی افرادی که دغدغه اجتماعی دارند بسیار مهم و حیاتی است.

فعالین اجتماعی باید از شبکه‌های اجتماعی به عنوان یک ظرفیت برای به حرکت در آوردن جامعه و مشارکت پررنگ به خوبی استفاده کنند و نقش تاثیر گذار خود را در این شبکه ها آشکار سازند برای این درک زبان رسانه و ارتقا آگاهی رسانه ای نیاز ضروری آنهاست تا با پیوستن به هم به نقاط مشترکی برای توسعه محیط زندگی برسند ، به دنبال یافتن نقاط مشترک به فهم مشترک خواهند رسید و با فهم مشترک به همسویی در تصمیم‌گیری دست می یابند و می توان با همسویی نقش محوری خویش را در جامعه ایفا کنند و در عرصه انتخابات شیوه ای مناسب برای یافتن افراد واجد شرایط و اهل گفتگو برای انتخاب در شورای شهر به مردم پیشنهاد نمایند . اگر فعالین اجتماعی گفتمان سازی نکنند قطعا محفل نشینان ، افراد تک‌رو و منفعت‌طلب با امکانات مادی و نفوذ ارتباطی به نفع خود جریان سازی خواهند کرد و دوباره درب باز بر همان پاشنه خواهد چرخید و نتیجه وضعیت کنونی همین رویکرداست.

فعالین اجتماعی با دوری از اصحاب قدرت برای ایجاد جریانی جوان ( منظور از جوان شرایط سنی نیست بلکه داشتن نگاه تازه و انرژیک به موضوعات و جریان جدید است ) به میدان بیایند وبا یک وحدت رویه عقلانی که منجر به اتخاذ یک تصمیم مناسب اجتماعی برای آبادانی و آنچه شهروندانش استحقاق دارند باشد تلاش کنند .

اجازه دهید در انتها یک نمونه از فعال اجتماعی و اثربخشی وی را معرفی کنم ، نادین گوردیمر نویسنده و فعال اجتماعی اهل آفریقای جنوبی که در سال ۱۹۹۱ به عنوان برنده جایزه نوبل ادبیات انتخاب شد. با نوشتن کتابی تحت عنوان” داستانی برای شما” که به ۱۵ زبان در دنیا ترجمه شد از ایده ای جالب رونمایی کرد ، وی از تعدادی از نویسندگان برجسته ی جهان خواسته بود که با مشارکت درتوزیع و تبلیغ این کتاب برای جلب کمک  مالی به ۳۸ میلیون بیمار مبتلا به ایدز در آفریقا همکاری کنند. او می گوید: از کسانی که بیشتر انتظار داشتم کمتر کمک کردند و از آنهایی که انتظار کمتری داشتم کسری های چشمگیر را جبران کردند هنرمندان، بازیگران، بازیکنان ورزشی و  تلاش های فردی افراد بی نام ونشان بیشتر از اشخاص مشهور، متموّل و صاحب منصب بین المللی جواب داد و روش گوردیمر نشان داد با یک ابتکار می توان موجی از همفزایی حیرت آور در جامعه ایجاد کرد.