عواقب بمب هسته‌ای بایدن در بازار نفت

در بخش اول این گزارش مجموعه‌ای از تحلیل بزرگترین کارشناسان این حوزه را در خصوص تصمیم اخیر آمریکا آورده‌ایم. در بخش دوم، تحلیل دیوید فیکلینگ، ستون‌نویس بلومبرگ را می‌خوانید که عقیده دارد ذخایر استراتژیک نفت آمریکا به عنوان مهیب‌ترین سلاح واشنگتن در حوزه انرژی (که آن را به دکمه هسته‌ای تشبیه می‌کند) ممکن است از بین برود و بی‌قدرت شود. ضمن آنکه ممکن است حتی در بلندمدت به صعود شدیدتر قیمت نفت منجر شود. منبع هر دو گزارش خبرگزاری بلومبرگ است.

پیش‌بینی ۶ شرکت از تاثیر این آزادسازی

اکثر تحلیلگران عقیده دارند که اولا این اقدام اگرچه در کوتاه‌مدت می‌تواند بر قیمت‌ها موثر باشد، اما کمبود صادرات روسیه و کسری ساختاری بازار نفت را حل نمی‌کند. ثانیا، در بلندمدت آمریکا مجبور به پر کردن دوباره ذخایر خود خواهد بود که تقاضا را افزایش می‌دهد و قیمت‌ها را دوباره صعودی خواهد کرد. با این حال، اکثر این متخصصان حجم و مقیاس این آزادسازی را قابل توجه می‌بینند.

گلدمن ساکس

تحلیلگرانی از جمله دیمین کوروالین در یادداشتی نوشتند آزادسازی نفت خام از ذخایر استراتژیک نفت به بازار کمک می‌کند تا در سال جاری تعادل خود را دوباره برقرار کند، اما کسری ساختاری نفت را حل نخواهد کرد.

اواندا

جفری هالی، تحلیلگر ارشد بازار در Oanda Asia Pacific Pte گفت: این آزادسازی به کاهش قیمت نفت در کوتاه‌مدت کمک می‌کند، اما بعید است که کمبود صادرات نفت روسیه را جبران کند. در بلندمدت، به این معنی است که ذخایر استراتژیک ایالات متحده به طور قابل توجهی کاهش می‌یابد و زمانی که تقاضا معمولاً در طول فصل رانندگی تابستانی آمریکا افزایش یابد، یک محرک بالقوه برای قیمت نفت محسوب می‌شود.

ClearView Energy Partners LLC

به گزارش اقتصاددان به نقل از بورسان  ،  این بزرگترین حجم برداشت اعلام شده در تاریخ ۴۵ ساله ذخایر استراتژیک نفت خواهد بود. پس از آن،‌ آزادسازی ۵۰ میلیون بشکه‌ای که در ماه نوامبر کلید خورد هم در رده دوم قرار دارد. از آنجایی که مصرف جهانی ممکن است در سه ماهه دوم ۸۰۰ هزار بشکه در روز از عرضه بیشتر شود، انتشار یک میلیون بشکه در روز از ذخایر استراتژیک می‌تواند عرضه و تقاضا را تقریباً به تعادل برساند، بدون اینکه اختلالات بیشتری ایجاد شود. با این حال، این اقدام برای پر کردن موجودی‌های پایین در سطح جهان کمک چندانی نخواهد کرد.

آر بی سی

به گفته RBC Capital Markets، با توجه به اینکه دولت بایدن موضع بسیار محکمی در قبال مسکو اتخاذ می کند، انتشار ذخایر استراتژیک به عنوان ابزاری برای کاهش تاثیرات بر مصرف‌کنندگان آمریکایی استفاده می‌شود. کمبود نفت خام روسیه احتمالاً پایدار خواهد بود زیرا این کشور احتمالاً در آینده قابل پیش‌بینی تحت تحریم‌ترین کشور روی زمین باقی خواهد ماند. با توجه به اینکه نبود انرژی روسیه با تشدید مبارزات انتخاباتی و بدتر شدن بحران انسانی در اروپا وخیم‌تر می‌شود، دیدن این که آیا این اعلامیه یک تاکتیک موثر «شوک و ترس» (تاکتیکی مبتنی بر استفاده از قدرت فوق‌العاده و نمایش قدرت برای فلج کردن درک دشمن از میدان نبرد و از بین بردن اراده آنها برای مبارزه) خواهد بود یا خیر، مهم است.

اس اند پی گلوبال

ویکتور شوم از S&P Global گفت که اثر این حرکت احتمالاً ناچیز است و تمرکز اصلی همچنان بر صادرات روسیه است. طیف وسیعی از پیامدها به دنبال از دست دادن نفت خام روسیه امکان‌پذیر است و تا ۷.۵ میلیون بشکه عرصه روزانه در تهدید است. هرگونه از دست دادن محموله‌های روسی را می‌توان از طریق تولید بیشتر عربستان سعودی و امارات و آزادسازی ذخایر تحت کنترل دولت، حداقل برای چند ماه جایگزین کرد. او گفت که اگر صادرات روسیه از آوریل تا دسامبر، ۳ میلیون بشکه در روز نسبت به سطح قبل از جنگ کاهش یابد، مجموعا ۸۲۵ میلیون بشکه عرضه کاهش خواهد یافت که بسیار بیشتر از ۵۷۵ میلیون بشکه‌ای است که در حال حاضر در ذخایر استراتژیک نفت آمریکا وجود دارد که موجودی آن در حال کاهش نیز هست.

بانک دی بی اس

سورو سارکار، تحلیلگر انرژی در DBS Bank Ltd در سنگاپور، گفت که اعلام‌های قبلی مبنی بر آزادسازی این منابع چندان کمکی به آرام کردن بازار نکرد، اما اندازه این آزادسازی می‌تواند تأثیر پایدارتری بر قیمت‌ها داشته باشد. تأثیر واقعی بر بازار به نحوه انتشار بستگی دارد – چه از طریق فروش مستقیم یا جایگزینی. ایالات متحده در حال حاضر حدود ۵۷۰ میلیون بشکه ذخایر استراتژیک نفت دارد – پایین‌ترین میزان از سال ۲۰۰۲ – و انتشار ۱۸۰ میلیون بشکه بدون جایگزینی به معنای کاهش بیش از ۳۰ درصدی آن است. او گفت در حالی که این خبر می‌تواند قیمت‌ها را در کوتاه مدت کاهش دهد، اما می‌تواند منجر به افزایش تقاضای ایالات متحده در بلندمدت برای پر کردن مجدد ذخایر شود.

بلوف بایدن؟

دیوید فیکلینگ، ستون‌نویس بلومبرگ در یادداشتی می‌نویسد:

در بازار نفت، ذخایر استراتژیک نفت ایالات متحده (SPR) شهرت کمی مانند آنچه قبلاً نیروهای مسلح روسیه داشتند یعنی بسیار بزرگ و مهیب محسوب می‌شود؛ رقیبی که عاقلانه نیست که با آن درگیر شوید.

هاله شکست‌ناپذیری نظامی روسیه در ماه گذشته در مزارع گل آلود اوکراین ضربه تقریباً مهلکی خورد. دولت بایدن باید مراقب باشد: مهیب‌ترین سلاح انرژی آمریکا نیز ممکن است از بین برود.

آزادسازی ۱۸۰ میلیون بشکه، یک رقم فوق العاده است. هر میلیون بشکه در روز معادل حدود یک درصد تقاضای جهانی نفت است که برای تامین بیشتر مصرف یک اقتصاد با اندازه مناسب مانند استرالیا، ایتالیا، اسپانیا یا تایوان کافی است. چنین آزادسازی عظیمی (شش برابر بزرگ‌ترین آزادسازی قبلی نفت از ذخایر استراتژیک) بسته به ساختار آن – مانند فشار دادن دکمه هسته‌ای در بازارهای نفت است.

اما اگر دکمه هسته‌ای را فشار دهید و هیچ اتفاقی نیفتد، چه می‌شود؟

این ریسک همیشه در زمان انتشار ذخایر استراتژیک نفت وجود دارد. مداخلات سابقه بدی دارند: به همان اندازه که می‌توانند به کاهش قیمت منجر شود، ممکن است با افزایش نرخ همراه شود. حتی قبل از ورود تانک‌های روسی به اوکراین در اواخر فوریه، نفت خام آمریکا از ۲۳ نوامبر یعنی زمانی که ۵۰ میلیون بشکه برای آرام کردن بازارهای نفت آزاد شد، ۱۸ درصد افزایش را تجربه کرد.

این نباید تعجب آور باشد. SPR یک تولیدکننده نفت نیست، بلکه انبوهی از ذخایر غیرمعمول بزرگ است و در بازارهای کالا، ذخایر کوچک تقریباً همیشه برای قیمت‌ها صعودی هستند. فروش ۱۸۰ میلیون بشکه‌ای از ذخایر فعلی ذخایر را به ۳۸۸ میلیون بشکه کاهش می‌دهد که پایین‌ترین سطح از سال ۱۹۸۴ و به سختی بیش از نیمه پر است. فروش ذخایر که قبلاً توسط کنگره تصویب شده است، SPR را به میزان مشابهی در طی پنج سال آینده کاهش می‌دهد. یک کاهش را روی دیگری انباشته کنید، و سلاح نفتی آمریکا کاملاً زنگ‌زده به نظر می‌رسد.

به همین دلیل، محتمل آن است که آزادسازی مانند مداخله نوامبر به شکل مبادله‌ای باشد، نه فروش کامل. تحت این شرایط، پالایشگاه‌ها باید متعهد شوند که بشکه‌های نفتی را که در سال‌های آینده دریافت می‌کنند، به اضافه بهره یعنی با نفت خام اضافی جایگزین کنند. اما این گونه مبادله حتی سابقه بدتری نسبت به روش فروش دارد، زیرا در بلندمدت بیش از آنکه به بازار نفت بیافزایند، از آن خارج می‌کنند. بر اساس مطالعه سال ۲۰۱۹ بانک فدرال رزرو دالاس، یکی از این برنامه‌ها برای افزایش عرضه نفت در دوره اول دولت جورج دبلیو بوش، در نهایت باعث افزایش حدود ۸.۵ درصدی قیمت نفت خام شد.

مشکل عمیق‌تر برای واشنگتن این است که ذخایر استراتژیک تنها بازیگر یا حتی قدرتمندترین بازیگر نیست. تنها در ایالات متحده، نیم دوجین تولیدکننده نفت وجود دارد که نزدیک به یک میلیون بشکه در روز تولید می‌کنند. اداره اطلاعات انرژی انتظار دارد افزایش تولید از میادین نفتی آمریکا در سال جاری ۴۰۰ هزار بشکه و در سال آینده یک میلیون بشکه افزایش یابد – اما اگر تولیدکنندگان حساس به قیمت شیل با رقابت ناشی از فروش ذخایر دولتی مواجه باشند، می‌توان انتظار داشت که این ارقام بازبینی شوند. به طوری که آنها خروجی را قطع می‌کنند. در همین حال، قانونگذاران آمریکا با کاهش وعده داده شده مالیات‌های دولتی بر بنزین، تقاضای جدید برای نفت خام را تقویت می‌کنند، اقدامی که خطر کاهش تاثیرگذاری هر گونه افزایش عرضه بر قیمت‌ها را به دنبال دارد.

سوال بزرگتر این است که بازیکنان خارج از کشور چگونه پاسخ می‌دهند. مقدار زیادی از انتشار ذخایر استراتژیک احتمالاً راه خود را به بازارهای جهانی پیدا می‌کند، اگرچه مقدار کامل آن ممکن است برای عبور از خطوط لوله، پالایشگاه و تنگناهای بندری در امتداد سواحل خلیج آمریکا مشکل داشته باشد.

اگر این اقدام اثر مطلوب خود را در کاهش هزینه‌های نفت داشته باشد، اعضای اوپک پلاس که از تأثیر قیمت‌های بالاتر بر خزانه‌های فرسوده دولت خود لذت برده‌اند، راضی نخواهد بود. برنامه افزایش تدریجی تولید این کارتل (از کف تولید مربوط به دوران اوج بحران کرونا) به میزان قابل توجهی از سطحی که سال گذشته هدف‌گذاری شد عقب است. در حقیقت، این عقب‌افتادگی چندان کمتر از یک میلیون بشکه در روزی که قرار است از SPR برداشت شود، نیست.

این کسری از زمانی که روسیه به اوکراین حمله کرد و ۴.۵ میلیون بشکه صادرات روزانه آن تحت الشعاع اجرای غیرمنظم تحریم‌ها قرار گرفت، بدتر شده است – اما وزرای اوپک علاقه چندانی به کمک به واشنگتن و آسیب رساندن به مسکو از طریق افزایش سرعت رشد تولید نشان نداده‌اند. تولید اوپک پلاس در تئوری می‌تواند تا اکتبر، زمانی که برنامه فعلی پایان می‌یابد، حدود ۳ میلیون بشکه در روز بالاتر از سطح فعلی باشد – اما هیچ چیزی نمی‌تواند مانع از کاهش بیشتر این رقم در واکنش به چنین مداخله بی‌سابقه‌ای از سوی واشنگتن شود.

اگر اوپک تصمیم بگیرد که بلوف جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا را بخواند، تسلط واشنگتن بر بازارهای انرژی ممکن است به خطر بیفتد.