عبدالملکی به دنبال اجرای طرح‌های جنجالی

محتوای توئیت عبدالملکی که خودش به عنوان طرح از آن یاد می‌کند مربوط به تغییر کاربری زمین‌های کشاورزی به منظور افزایش اشتغال بود. حالا اما ماه‌ها از توئیت حاشیه ساز عبدالملکی می‌گذرد و او بر صندلی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی تکیه زده اما به نظر می‌رسد همچنان به دنبال پیاده‌سازی طرح جنجالی خود برای تغییر کاربری زمین‌های کشاورزی است چرا که روز پنجشنبه در جلسه شورای اداری شهرستان خرمدره گفته است:« حل برخی از مشکلات نیاز به منابع و برخی نیاز به تصمیم‌گیری مسئولان دارد که مثال مورد دوم، تصمیم‌گیری برای تغییر کاربری‌ها جهت خانه دار شدن مردم است که باید آن را انجام داد.ما به دنبال خانه دار شدن یک میلیون نفر هستیم و اگر با یک تصمیم بشود مردم را خانه دارد کرد باید آن را اجرایی کنیم.»
با این حال باید دید آیا این طرح وزیر کار قابلیت اجرا دارد؟

عبدالملکی از کدام طرح سخن می‌گوید؟

عبدالملکی در فروردین سال جاری دررشته توئیتی که با واکنش‌های بسیاری همراه شد نوشته بود:« در انقلاب اقتصادی ۱۴۰۰ تغییر کاربری زمین‌های کشاورزی آزاد و در اختیار مالک خواهد بود. یعنی مالک زمین کشاورزی می‌تواند روی زمینش فعالیت صنعتی، دامپروری، پرورش طیور و ماهی و حتی ساخت و ساز کند. به ازای هر یک درصد تغییر زمین کشاورزی به صنعت، دامپروری یا ساخت و ساز، ۱۲ میلیون اشتغال جدید ایجاد خواهد شد.»

در پی نوشت‌های این توئیت هم آمده بود:« ایران حدود ۵ میلیون نفر بیکار « شبه بیکار» دارد مهمترین نیازمندی برای انقلاب اقتصادی ۱۴۰۰ تغییر نگرش‌ها و خارج شدن از کلیشه‌های فکری معیوب است. کل سرمایه کشور رو جمع کنیم هم نمی‌شودبیش از یک درصد از زمین‌های کشاورزی را ساخت و ساز کرد. یک درصد زمین در ازای چند میلیون اشتغال کاملا به صرفه است. سرمایه هنگفتی که به بخش کشاورزی از این طریق تزریق می‌شود کشاورزی را مکانیزه و متحول می‌کند. کشاورزان هم به نوایی می‌رسند.»

این دیدگاه واکنش‌های متعددی بین صاحب‌نظران و حتی کاربران عادی شبکه‌های اجتماعی داشت چرا که دست‌کم در ظاهر با همه تاکیدهایی که طی سال‌های اخیر برای جلوگیری از تغییر کاربری زمین‌های کشاورزی به ویژه در شمال کشور می‌شد متضاد است.

همین واکنش‌ها سبب شد که عبدالملکی توضیحاتی درباره توئیت جنجالی خود ارائه دهد. او در توضیحات خود گفت:« باید انقلابی در بخش‌های مختلف چون بانکداری، خدمات، نفت، کشاورزی و غیره اتفاق بیافتد که یکی از اجزای آن آزادسازی کاربری زمین‌های کشاورزی است؛ به این معنا که کشاورزان اجازه تغییر کاربری داشته باشند و بتوانند زمین‌های کشاورزی خود را برای دامداری، فعالیت صنعتی و ساخت و ساز و غیره نیز استفاده کنند؛ اقدامی که می‌تواند جهش تولید را به دنبال داشته باشد البته گرچه پیشنهاد عجیبی به نظر می‌رسد.»

عبدالملکی تاکید کرد:« چنین اظهاراتی در حد پیشنهاد و طرح موضوع است و با قوانین فعلی مجوز چنین اقدامی وجود ندارد؛ چه بسا اجرای آن به قانون‌گذاری و لایحه‌ای از سوی دولت نیازمند است.»

وی گفت:« قطعاً در این مسیر مخالفان زیادی هم وجود دارد زیرا دلیل این افراد آن است که با چنین مجوزی اراضی کشاورزی از بین می‌رود؛ چون منافع ویلا‌سازی و ساخت و ساز زیاد است و این موضوع باعث می‌شود که به تدریج زمین‌های کشاورزی نابود شوند.»

به گزارش اقتصاددان به نقل از آفتاب یزد،  وی تصریح کرد:« نکته‌ای که وجود دارد آن است که بازار مسکن و ساخت و ساز کشور ظرفیت بیش از یک درصد از این اراضی را ندارد؛ به این دلیل که در کل دارای ۲۳ میلیون هکتار اراضی کشاورزی در کشور هستیم و با فرض بدترین حالت که کل یک درصد از زمین‌های کشاورزی ساخت و ساز شود، سرمایه بسیار بالایی را می‌طلبد که هرگز امکان چنین سرمایه‌ای در حوزه ساخت‌وساز کشور وجود ندارد.» وی ادامه می‌دهد: «اگر فرض کنیم در این یک درصد اشاره شده ساخت و‌سازی هم انجام گیرد، این اقدام عملاً در طول ۵ سال، باعث افزایش تولید خواهد شد؛ این گونه که با تفکیک این میزان زمین، حدود ۱۰ میلیون واحد ۱۰۰ متری ساخته می‌شود که به افزایش تولید ناخالص داخلی معادل با ۵۵ درصد تولید ناخالص در ایران می‌انجامد.»

آفت طرح جدید

با این حال صحبت‌های روز پنجشنبه او نشان می‌دهد که وزیر کار همچنان به دنبال پیاده‌سازی طرح جنجالی خود بوده و منتظر مجالی برای اجرای آن است. با این حال باید دید آیا طرح او قابلیت اجرا دارد؟

سید مرتضی افقه اقتصاددان و استاد دانشگاه در این خصوص گفت:« از ابتدای مطرح شدن این صحبت توسط آقای عبدالملکی، من به عنوان یک اقتصاددان با توجه به شناختی که از ایشان داشتم از صحبت هایشان تعجب کردم! مشکل ما در بخش صنعت اصلا زمین و تغییر کاربری نبوده و نیست؛ مشکل موانع تولید و صنعت است که هیچ ربطی به زمین و تغییر کاربری ندارد چرا که همین الان بنگاه‌های اقتصاد زیادی وجود دارند که توانایی ادامه کار ندارند و یا نصفه و نیمه کار می‌کنند. به نظر من مسئولان باید به جای این طرح‌های عجیب و غریب و متوهمانه به سراغ رفع مشکلات بنگاه‌های اقتصادی بروند چون تنها در این شرایط است که درصد قابل توجهی هم به تولید اضافه می‌شود و هم زمینه اشتغال ایجاد می‌شود.»

وی تصریح کرد:« مثل اینکه عادت جدید شده که طرح جدید بدهند و بعد هم آن را نیمه رها کنند. واقعیت این است که برخی مسئولین به جای اینکه مشکلات قبلی را حل کنند، با ارائه و اجرای طرح‌های جدید از زیر بار مسئولیت شانه خالی می‌کنند و بعد از مدتی هم طرح جدید را رها می‌کنند، برخی از مدیران تنها بلدند که به اصطلاح طرح را زخمی کنند هر چند طرح‌هایی مثل طرح‌های آقای عبدالملکی اصلا قابلیت اجرا ندارد که بخواهد نیمه رها شود. مشکلات ما اصلا ربطی به زمین و تغییر کاربری ندارد و حتی درمان مشکلاتمان هم تغییر کاربری زمین‌ها نیست و من تعجب می‌کنم که چرا برخی همچنان بر چنین مسائلی پا فشاری می‌کنند! تغییر کاربری زمین به جز اینکه مشکلات عدیده دیگری برای ما به وجود بیاورد دستاورد دیگری ندارد و بدون شک راه حل مشکلات امروز اقتصادی و اجتماعی ما نخواهد بود.»

وی در پاسخ به اینکه این طرح در صورت اجرایی شدن چه مشکلاتی برای ما به وجود خواهد آورد، گفت:« همین الان بیش از ۲۰ تا۴۰ هزار طرح نیمه تمام در کشور وجود دارد که به دلایل مختلف به ویژه مشکلات اقتصادی رها شده اند. طرح عبدالملکی علاوه بر مشکلات زیست محیطی که به همراه دارد، تنها سبب می‌شود که به تعداد طرح‌های نیمه تمام اضافه شود و در شرایطی که ما در کشور با کمبود سرمایه مواجه هستیم، انبوهی سرمایه از دست خواهد رفت بدون اینکه برای کشور بازدهی داشته باشد. این طرح به هیچ عنوان قابلیت اجرا ندارد و من بر این موضوع تردید ندارم اما اگر پافشاری‌ها درباره اجرای آن ادامه یابد صرفا وقت خودشان و سرمایه ملت تلف خواهد شد.»