طلای سرخ گلستان در وضعیت قرمز

برخورداری گلستان از شرایط اقلیمی متنوع، ویژگی‌های جغرافیایی گوناگون و دارا بودن صدها هزار هکتار اراضی زراعی شیب دار و مسطح در مناطق دشت یا کوهپایه، آن را به یکی از قطب‌های تولید انواع محصولات زراعی و باغی و حتی گیاهان دارویی در کشور تبدیل کرده است.

یکی از محصولاتی که گلستان در آن حرف برای گفتن دارد، زعفران بوده که از نظر کیفی یکی از مرغوب ترین محصولات کشور است. شاید کمتر نام زعفران گلستان به گوش مردم رسیده باشد اما این استان هشتمین تولید کننده زعفران کشور بوده و کشت آن از سال ۷۵ در این سرزمین شمالی آغاز شده است. روزی زعفران به صورت نمونه در ۵۰ مترمربع زمین در روستای وامنان آزادشهر کشت شد اما هم اکنون سطح زیرکشت به ۴۸۰ هکتار در کل استان رسیده است.

با وجود درآمد مناسب زعفران نسبت به برخی از کشت های زراعی یکساله اما همچنان تا رسیدن به درآمد حداکثری برای روستانشینان فاصله زیادی وجود دارد، نبود حمایت نهادهای دولتی از زعفران کاران، خام فروشی و نبود صنایع تبدیلی از جمله چالش‌های فراروی فعالان این بخش است.

لزوم ایجاد واحدهای فرآوری زعفران
یکی از کارشناسان علوم کشاورزی در این خصوص  گفت: کشت زعفران مزیت های بسیاری در مناطق روستایی به همراه دارد همچنین کشت زعفران سبب می‌شود تا کاشت تک محصولی در مناطق شیبدار کوهستانی که ثمری جز فرسایش خاک ندارد، برچیده شود.

یکی از محصولاتی که گلستان در آن حرف برای گفتن دارد، زعفران بوده که از نظر کیفی یکی از مرغوب ترین محصولات کشور است

فائزه شیخ با بیان اینکه کشت زعفران علاوه بر حفظ کیفیت خاک سبب می‌شود کود شیمیایی کمتر مصرف شده و محیط زیست را هم کمتر آلوده کند، ابراز کرد: با رونق کشت زعفران، بازار فروش زمین‌های زراعی برای ساخت ویلا و خانه باغ ها هم کمتر شده و زمین های زراعی حفظ می شوند اما برای ارتقای بیشتر زعفران باید از این بخش حمایت کرد و زمینه ایجاد واحدهای فرآوری و بسته بندی و صنایع تکمیلی را فراهم کنیم. کشت ‌زعفران علاوه بر افزایش اشتغال در روستاها زمینه مهاجرت معکوس روستانشینان را هم فراهم خواهد ساخت.

۹۹ درصد زعفران به مشهد صادر می شود
به گزارش اقتصاددان به نقل از بازار  ،  مدیرعامل شرکت تعاونی زعفران‌کاران وامنان در این خصوص  با بیان اینکه کشت زعفران از حدود ۲۵ سال قبل در این روستا آغاز شده که البته حدود ۱۰ سال طول کشید که مردم به این کشت رجوع کنند زیرا در ابتدا نسبت به کشت آن مقاومت می کردند، گفت:  کم کم کشت زعفران با تلاش حاج آقا احمدی، روحانی محل رونق گرفت و با توجه به اینکه مردم منطقه خرده مالک هستند کشت آن مقرون به صرفه تر از سایر محصولات است.

ذبیح الله عادلی با بیان اینکه قیمت زعفران مانند طلا بوده و هر روز یک نرخ دارد، گفت: شرکت تعاونی روستا کار خرید و فروش را تا جای ممکن است انجام می‌دهد و ۹۹ درصد زعفران خریداری شده توسط شرکت، به مشهد صادر می‌شود از سوی دیگر باید تاکید کرد که شرکت تعاونی در سال ۱۳۹۲ تاسیس شده و بسیاری از مشکلات مردم را در زمینه فروش، حمل و نقل کالا، امنیت، واسطه ها و غیره حل کرده است و هم اکنون شرکت با تجار مشهد قرارداد داشته و ما هم محصول را نقدی از زعفران کار می خریم.

شرکت تعاونی روستا کار خرید و فروش را تا جای ممکن انجام می‌دهد و ۹۹ درصد زعفران خریداری شده توسط شرکت، به مشهد صادر می‌شود

به گفته وی بخش جزئی از زعفران هم در چند استان از قبیل تهران، اصفهان و شیراز و … به فروش می رسد. زعفران وامنان از لحاظ کروسین(رنگ بینی) عیار بالایی داشته و کمتر از ۲۶۰ نیست و در سایر معیارها هم بالاتر از استاندارد جهانی است که به شرایط آب و هوایی و کوهستانی منطقه برمی گردد و گرنه بذر ما از تربت حیدریه است.

کوچ معکوس ۱۲۰ خانوار
مدیرعامل شرکت تعاونی زعفران‌کاران وامنان  در خصوص ایجاد صنایع تبدیلی و تکمیلی هم گفت: در سنوات قبل برای این کار اقدام کردیم اما با آن موافقت نشد اما هم اکنون مجوز استاندارد و پروانه دارو و غذا را اخذ کرده و در فصل جدید زعفران آن را با بسته‌بندی خود به بازار عرضه می‌کنیم و برای رقابت به حمایت مسئولان استان نیاز داریم. سالن بسته بندی ما مجهز و طبق استاندارد است لذا راه اندازی این واحد ما را از خام فروشی نجات می دهد.

عادلی در خصوص اشتغال هم توضیح داد: در داخل منطقه کمبود کارگر داریم و ۱۲۰ خانوار کوچ معکوس داشتند اما مشکلاتی نیز وجود دارد که در این زمینه باید گفت در زمان کرونا قیمت‌ها و هزینه‌ها افزایش یافته اما قیمت زعفران تغییری نکرده است و مردم نسبت به کشت این محصول دلسرد شدند. همچنین قیمت زعفران وابسته به صادرات بوده و به دلیل محدودیت های کرونایی تغییر خاصی در قیمت آن ایجاد نشده است.

در فصل جدید زعفران آن را با بسته‌بندی خود به بازار عرضه می‌کنیم و برای رقابت به حمایت مسئولان استان نیاز داریم

وی بیان کرد: همواره در زمان کشت زعفران دولت نرخی را اعلام می کند که آن کاذب بوده و در نتیجه هزینه های جانبی ما را افزایش می دهد؛ به عنوان مثال برای پَرکردن گل زعفران بر مبنای قیمت اعلامی از سوی دولت، کیلویی ۵۰ هزار تومان از ما مطالبه می شود در حالی که دستمزد اولیه هشت هزار تومان بوده است.

افزایش هزینه ها
مدیرعامل شرکت تعاونی زعفران‌کاران وامنان با بیان اینکه با توجه به افزایش هزینه ها برای تولید یک کیلوگرم زعفران پنج میلیون تومان هزینه می‌شود و دریافتی کشاورزی ۱۱ میلیون تومان است که چیزی برای وی باقی نمی ماند، تاکید کرد: فصل کشت زعفران از ۱۵ خرداد تا ۱۵ شهریور ماه بوده و برداشت بر طبق شرایط آب و هوایی منطقه متفاوت است و ممکن است از ۱۰ مهر یا ۲۰ مهر آغاز شود.

عادلی با بیان اینکه و پیک برداشت محصول ۲۵ روزه است، افزود: کشت زعفران به وسیله پیازچه صورت می گیرد و گیاه ۱۰ سال است و در هر هزار متر زمین ۳۰۰ کیلوگرم بذر کاشته می شود که در سال‌های اولیه مقرون به صرفه نیست اما بعد از چند سال به دلیل تکثیر پیازها تولید زعفران هم افزایش می یابد.

وی با بیان اینکه در شرکت تعاونی ما هزار سرپرست خانوار عضو بوده و برای خرید مشکلی نداریم، ابراز داشت: مزرعه زعفران در وامنان به یک آبیاری بیشتر نیاز ندارد و جهاد کشاورزی برای ایجاد آب بندان بودجه گذاشته اما آب منطقه‌ای با آن مخالفت کرده است.

پیش بینی تولید بیش از سه هزار کیلوگرم زعفران در گلستان
معاون مدیر باغبانی جهاد کشاورزی گلستان گفت: زعفران گیاهی با ارزش غذای بالا و خواص دارویی فراوان است و از دیرباز در ایران کشت می شود و در حال حاضر ایران با تولید حدود ۴۰۰ تن زعفران در سال بزرگترین تولید کننده و صادرکننده محصول در دنیا است.

نویدرضا فرهانی افزود: در گلستان تا پایان سال ۹۹ حدود ۴۸۰ هکتار از اراضی شهرستان‌های آزادشهر، مینودشت، رامیان، گالیکش، گرگان و علی آبادکتول زیر کشت زعفران رفته و پیش‌بینی می‌شود با آغاز فصل برداشت از اواخر مهر ماه سال جاری با عملکرد میانگین ۶.۵ کیلوگرم در هر هکتار سه هزار و ۱۰۰ کیلوگرم از این محصول با ارزش در استان تولید شود.

در گلستان تا پایان سال ۹۹ حدود ۴۸۰ هکتار از اراضی شهرستان‌های آزادشهر، مینودشت، رامیان، گالیکش، گرگان و علی آبادکتول زیر کشت زعفران رفته است

وی بیان کرد: زعفران استان به لحاظ سطح کشت و تولید محصول رتبه هشتم کشور را داشته و توسعه کشت آن با توجه به ارزش اقتصادی بالا می‌تواند به رونق اقتصادی منطقه افزایش درآمد خانوار کشاورز کمک شایانی کند. پیش‌بینی می‌شود سال جاری با در نظر گرفتن شرایط آب و هوایی و میزان استقبال کشاورزان حدود ۵۰ هکتار به سطح زیر کشت محصول زعفران استان افزوده شود.

با وجود این که گلستان هشتمین تولیدکننده زعفران کشور است اما تاکنون نتوانسته در این زمینه برندسازی کند و خام فروشی اتفاق می افتد لذا مسئولان باید از زعفران کاران حمایت کرده و با ایجاد واحدهای فرآوری به حفظ ارزش افزوده این محصول در استان کمک کنند.