شرایط بازار کار برای دهه‌شصتی‌ها چگونه است؟
اقتصادی که نمی‌تواند برای جمعیت جوان شغل بسازد اظهار نگرانی مسئولان درباره پیرشدن جمعیت هر روزه به گوش می‌رسد؛ حتی به تازگی در مجلس قوانینی تصویب شده و سپس توسط رییس جمهور ابلاغ شده که بخشی از اهداف آن «ارتقای وضعیت باروری» است. اما پرسش مهم این است که وضعیت حکمرانی کشور چه گلی بر
اقتصادی که نمی‌تواند برای جمعیت جوان شغل بسازد
اظهار نگرانی مسئولان درباره پیرشدن جمعیت هر روزه به گوش می‌رسد؛ حتی به تازگی در مجلس قوانینی تصویب شده و سپس توسط رییس جمهور ابلاغ شده که بخشی از اهداف آن «ارتقای وضعیت باروری» است. اما پرسش مهم این است که وضعیت حکمرانی کشور چه گلی بر سر موج جمعیت جوان دهه‌شصتی‌ها زده که حاصل یک رشد بزرگ باروری بوده‌اند؟! در این گزارش مشاهده می‌کنیم که اقتصاد کشور ظرفیت لازم جهت ایجاد اشتغال برای این جمعیت افزوده‌شده را نداشته و به‌ویژه گروهی که تحصیلات دانشگاهی دارند، وضعیت به‌مراتب بدتری نسبت به هم‌سن‌های خود میان دهه‌پنجاهی‌ها در ده سال قبل دارند. رشد پایین و ناپایدار اقتصاد چند دهه گذشته -به ویژه دهه نود- که توان اشتغال‌زایی پایینی هم داشته است، باعث شده برای مثال فقط ۳۲ درصد از زنان تحصیل‌کرده دانشگاهی که متولد دهه شصت هستند، شاغل‌اند.
متولدان دهه ۱۳۶۰ به سنی رسیده‌اند که اکثریتشان دیگر درگیر تحصیلات و یا احیاناً سربازی نیستند و نیازمند شغل‌اند؛ همین بازه سنی را ده سال قبل متولدان دهه ۱۳۵۰ داشته‌اند. اما فرق بزرگ دهه‌شصتی‌ها این است که جمعیتشان نسبت به سایر گروه‌های سنی به طور قابل توجهی بالاتر است؛ سوال این است که آیا در شرایط فعلی اقتصاد ایران توان جذب این جمعیت بزرگ و جوان را داشته است؟ برای پیداکردن یک دید کلی نسبت به پاسخ این سوال، مقایسه‌ای میان وضعیت کنونی دهه‌شصتی‌ها و وضعیت ده سال قبل دهه‌پنجاهی‌ها انجام می‌دهیم. برای این مقایسه از سال ۹۸ که هنوز تأثیر زیادی از شرایط کرونایی نگرفته بوده برای مشاهده وضعیت دهه‌شصتی‌ها (بازه سنی ۲۹ تا ۳۸ سال) و از سال ۸۸ برای دهه‌پنجاهی‌ها در همین بازه سنی بهره می‌بریم. در این گزارش از داده خام آمارگیری نیروی کار استفاده می‌شود که توسط مرکز آمار تهیه و با تواتر سالانه به صورت عمومی منتشر می‌شود.
بازار کار چه‌قدر فضای مشارکت را فراهم کرده است؟
نرخ مشارکت افراد در بازار کار نشان می‌دهد چه نسبتی از افراد در سن کار (سن ۱۵ تا ۶۵ سال) در بازار کار مشارکت کرده‌اند؛ یعنی یا شاغل‌اند و یا بیکار و در جست‌وجوی کار. مثلاً طبق نمودار زیر نرخ مشارکت مردان بدون تحصیلات دانشگاهی با بازه سنی ۲۹ تا ۳۸ در سال ۸۸، ۰.۹۵ بوده است. این رقم به این معناست که ۵ درصد از جمعیت این بازه سنی کار ندارد و اصلاً به دنبال کار نیست؛ به بیان دقیق‌تر، در زمانی که آمارگیران مرکز آمار به سراغ وی رفته‌اند، حداقل دو هفته بوده که هیچ جست‌وجویی برای شغل انجام نداده بوده است. اما از ۹۵ درصد دیگر، بخشی شغل دارند (حداقل یک ساعت در هفته) و بخش دیگر به دنبال شغل هستند اما فعلاً موفق به یافتن شغل مناسب نشده‌اند.
نمودار زیر نشان می‌دهد سطح مشارکت مردان در این بازه سنی در هر دو سال ۸۸ و ۹۸ و برای هر دو گروه دارای تحصیلات دانشگاهی و بدون آن، حدود ۹۵ درصد است. اما یکی از شاخصه‌های اصلی اقتصاد ایران در حال حاضر مشارکت پایین زنان در بازار کار است که به طور مفصل در این گزارش به آن پرداخته بودیم. نمودار هم سطح بسیار پایین‌تر مشارکت زنان را نشان می‌دهد که البته اختلاف میان زنان تحصیل‌کرده دانشگاه و دیگر زنان هم زیاد است.
به گزارش اقتصاددان به نقل از بورسان ، به نظر می‌آید از نظر مشارکت مردان و همچنین زنان بدون تحصیل دانشگاهی، اختلاف چندانی میان دهه‌پنجاهی‌ها و دهه‌شصتی‌ها در یک بازه سنی یکسان دیده نمی‌شود؛ یعنی با وجود این که به هر صورت وضعیت اقتصاد ایران در سال‌های ۸۸ و ۹۸ تفاوت دارد، اما کلیت مشارکت این گروه‌ها در بازه سنی ۲۹ تا ۳۸ عدد مشابهی است. اما در حالی که نرخ مشارکت زنان بدون تحصیل دانشگاهی در متولدان هر دو دهه در حدود رقم پایین ۱۵ درصد قرار دارد، نرخ مشارکت زنانی که تحصیلات دانشگاهی دارند، تفاوت مهمی را نشان می‌دهد. زنان دهه‌پنجاهی تحصیل‌کرده در دانشگاه با نرخ ۵۶ درصد در بازار کار مشارکت می‌کرده‌اند (که نسبت به عموم زنان نرخ بسیار بالایی محسوب می‌شود) اما این نرخ برای همین گروه در متولدان دهه ۱۳۶۰، ۲۳ درصد (یا ۱۳ واحد درصد) کاهش یافته و به ۴۳ درصد رسیده است.
بیکاری زنان تحصیل‌کرده دهه‌شصتی
در ادامه اگر به نرخ بیکاری هم توجه کنیم، باز هم وضعیت نزولی زنان با تحصیلات دانشگاهی از متولدان دهه پنجاه به دهه شصت مشهود است. نرخ بیکاری نسبت افراد بیکار (در جست‌وجوی کار) را به کل افراد فعال (مجموع بیکار و شاغل، مثلاً همان ۹۵ درصد مردان که در بخش قبل گفته شد در بازار کار مشارکت داشتند) نشان می‌دهد. طبق نمودار زیر ۲۶ درصد از زنان تحصیل‌کرده در بازه سنی ۲۹ تا ۳۸ در سال ۹۸، وقتی به دنبال شغل هستند، در یافتن آن ناکام می‌مانند که رقم بسیار بالایی است. اما این نرخ در ده سال قبل که دهه‌پنجاهی‌ها در این بازه سنی قرار داشتند، ۱۶ درصد بود. البته این نمودار نشان می‌دهد نرخ بیکاری مردان دارای تحصیلات دانشگاهی هم افزایش ۸۳درصدی داشته است! یعنی از ۶ درصد به ۱۱ درصد رسیده است. این دو موضوع نشان می‌دهد در مجموع آن دسته از متولدان دهه شصت که تحصیلات دانشگاهی دارند، چندان در یافتن شغل موفق نیستند و لااقل از متولدان دهه پنجاه بسیار ناموفق‌تر بوده‌اند.
پیام اشتغال پایین‌تر تحصیل‌کردگان دهه‌شصتی چیست؟
اشتغال تحت تأثیر هر دو عامل مشارکت و بیکاری شکل می‌گیرد؛ یعنی هر چه مشارکت بیشتر باشد و بیکاری کمتر باشد، در مجموع جمعیت افراد شاغل بیشتر است؛ حال نسبت جمعیت شاغل به کل جمعیت در سن کار، نسبت اشتغال نام دارد که نمودار زیر آن را به تصویر می‌کشد. اشتغال زنان تحصیل‌کرده از ۴۷ درصد در دهه‌پنجاهی‌ها به ۳۲ درصد در دهه‌شصتی‌ها رسیده و همین نرخ برای مردان تحصیل‌کرده دانشگاهی از ۸۸ به ۸۳ نزول کرده است.
نمودار زیر به خوبی نشان می‌دهد با این که جمعیت هر دو گروه با تحصیلات دانشگاه و بدون آن در ۱۶ سال اخیر بیشتر شده، اما در جمعیت با تحصیلات دانشگاهی یک واگرایی میان روند جمعیت، گروه فعال و گروه شاغل مشاهده می‌کنیم که نشان می‌دهد بازار کار ظرفیت کافی برای جذب جمعیت تحصیل‌کرده جدید را نداشته است.
سهم بیشتر صنعتگران میان متولدان دهه ۶۰
اما ترکیب بخش اقتصادی متولدان دو دهه مورد بررسی متفاوت است. به نظر می‌رسد در حالی که مردان متولد دهه پنجاه در سن ۲۹ تا ۳۸، به شدت جذب بخش خدمات شده بوده‌اند (۶۷.۵ درصد از آن‌ها) اما برای مردان دهه‌شصتی سهم خدمات کاهش قابل توجه داشته و صنعت توانسته آن‌ها را بهتر جذب خود کند. در زنان سهم خدمات آنچنان تغییر نکرده اما با کاهش سهم کشاورزی، این گروه سنی از زنان زاده دهه شصت بیشتر به سمت صنعت رفته است.
مخاطب گرامی، ارسال نظر پیشنهاد و انتقاد نسبت به خبر فوق در بخش ثبت دیدگاه، موجب امتنان است.
ع
برچسب ها :اشتغال ، بیکاری ، مجتبی نظری
- نظرات ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط مدیران سایت منتشر خواهد شد.
- نظراتی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
- نظراتی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نخواهد شد.
ارسال نظر شما
مجموع نظرات : 0 در انتظار بررسی : 0 انتشار یافته : ۰