تاریخ انتشار : چهارشنبه 1 اردیبهشت 1400 - 12:05
کد خبر : 43730

شاخص توان تبدیل پول به توسعه چیست؟

شاخص توان تبدیل پول به توسعه چیست؟

رتبه اقتصاد ایران در این شاخص در طول سال‌های گذشته روند و رتبه ایران در تولید ناخالص داخلی به دلار بر اساس برابری قدرت خرید، نوسان قابل توجهی داشته است. به گزارش اقتصاددان به نقل از اکونومیست فارسی،    بر اساس آمار بانک جهانی ایران در سال ۲۰۱۶ در شاخص تولید ناخالص داخلی به برابری قدرت

رتبه اقتصاد ایران در این شاخص

در طول سال‌های گذشته روند و رتبه ایران در تولید ناخالص داخلی به دلار بر اساس برابری قدرت خرید، نوسان قابل توجهی داشته است.

به گزارش اقتصاددان به نقل از اکونومیست فارسی،    بر اساس آمار بانک جهانی ایران در سال ۲۰۱۶ در شاخص تولید ناخالص داخلی به برابری قدرت خرید، رتبه ۲۰ دنیا را به خود اختصاص داده‌ و در سال ۲۰۱۹ بر اساس همین شاخص رتبه ۲۳ دنیا، معادل ۴۹۱ میلیارد دلار را داشته است. یعنی ایران به لحاظ بزرگی، اقتصاد بیست و سوم دنیاست.

البته برخی کشورها داده‌های جدید ندارند و از رتبه‌بندی حذف شده‌اند که اگر آخرین داده‌‌های موجود آنها لحاظ شود، ایران به رتبه ۲۶ سقوط خواهد کرد. (این مورد در داده‌های صندوق بین المللی پول در سال ۲۰۲۰ لحاظ شده و ایران رتبه ۲۶ را به خود اختصاص داده‌است). این شاخص البته از جنبه‌های سیاسی اهمیت ویژه‌ای دارد، چرا که هر چه رتبه بهتر باشد، می‌توان در معادلات جهانی نقش موثرتری ایفا کرد.

اگر بخواهیم تصویر واقعی‌تری از نقش تولید ناخالص داخلی در رفاه مردم در جامعه ارایه کنیم، باید تولید ناخالص داخلی را به سرانه یعنی بر حسب جمعیت هر کشور در نظر بگیریم. برای مثال بزرگی اقتصاد هند لزوما به معنی رفاه و توسعه نیست، چون هند دومین کشور پرجمعیت جهان است که بیش از ۱۵ برابر ایران جمعیت دارد.

اما در مورد ایران در حالیکه این کشور در سال ۲۰۲۰ در تولید ناخالص داخلی رتبه ۲۶ جهان را به خود اختصاص داده در شاخص تولید ناخالص داخلی سرانه در بین ۱۸۷ کشور توانسته تنها رتبه ۱۰۳ را کسب کند.

حال سوال اصلی این است که کشورها از درآمدهای کسب شده چقدر توانسته‌اند در راستای خلق توسعه در همه ابعاد استفاده کنند؟ با درآمدی مشابه با درآمد خوب ایران، چه حجم از توسعه را می‌توان خلق کرد؟ جایگاه ایران در شاخص «توان تبدیل پول به توسعه» در میان بقیه کشورها کجاست؟

رابطه بین درآمد سرانه کشورها به دلار با «فراشاخص توسعه» نشان می‌دهد به طور میانگین هرچه کشورها به لحاظ درآمد سرانه وضعیت بهتری داشته باشند، فراشاخص توسعه آنها نیز بهتر است، که این رابطه بسیار قوی و معنادار است.

فراشاخص توسعه یعنی مجموعه‌ای از شاخص‌های اقتصادی، سیاسی، فرهنگی، اجتماعی، زیست محیطی و حتی فردی که شامل ۱۲۴ زیر شاخص و ۷۳۴ نماگر توسعه است و زمانی که با هم تجمیع شوند، برای هر کشور تا حد قابل قبولی کل ابعاد توسعه آن کشور را نمایش می‌دهد.

در رابطه بین تولید ناخالص داخلی سرانه و فراشاخص توسعه، برخی از کشورها پایین‌تر از توان بالقوه خود در توسعه قرار گرفته‌اند، که به این معنی است که نتوانسته‌اند درآمدهای خود را به طور کامل استفاده کنند و از آن توسعه همه جانبه خلق کنند. شاید موانع نهادی اجازه نداده درآمد مربوطه به توسعه در همه ابعاد منجر شود. اما در این بین برخی کشورها هم هستند که بیش از ظرفیت بالقوه خود از لحاظ درآمدی توسعه‌آفرینی کرده‌اند. یعنی آنها بالاتر از حد ظرفیت خود، توسعه آفرینی کردند که این عملکرد بسیار خوب آنها را نشان می‌دهد.

شاخص «توان تبدیل پول به توسعه»، فاصله بین مقدار بالقوه توسعه (که از روی تولید ناخالص سرانه بدست می‌آید) با مقدار بالفعل توسعه را نشان می‌دهد.

یعنی به طور ساده این شاخص نشان می‌دهد هر کشور با درآمد فعلی خود چقدر نسبت به وضعیت توسعه بالقوه خود فاصله دارد یا چقدر از سرمایه‌های خود را برای توسعه استفاده کرده ‌است.

بر این اساس، ایران بیش از ۱۰ نمره پایین‌تر از وضعیت بالقوه خود عمل کرده است (مقیاس کل از ۱۰۰ نمره است). این پایین‌تر بودن از نقطه توسعه بالقوه را می‌توان به دو شیوه تحلیل کرد.

از یک سو واضح است که ایران نتواسته است از تولید، درآمد و سرمایه‌های خود به خوبی استفاده کرده و توسعه‌سازی کند و چنانچه به همین رویه ادامه دهد افزایش تولید و درآمد، کمک قابل توجهی به توسعه ایران نخواهد کرد.

از سوی دیگر می‌توان این برداشت را ارائه کرد که ایران با همین درآمد موجود به شرط تحول نهادی می‌تواند حداقل ۱۰ نمره به فراشاخص خود اضافه کند، یعنی تقریبا ۲۰ درصد در توسعه همه‌جانبه ارتقا پیدا کند.

حال سوال این است که جایگاه امروز ایران از لحاظ «توان تبدیل پول به توسعه» در بین سایر کشورها در کجا قرار دارد.

ایران در بین ۱۴۷ کشوری که داده‌های آنها در همه ابعاد فراشاخص توسعه در سال ۲۰۲۰ وجود داشته است، از لحاظ توان تبدیل پول به توسعه رتبه ۱۴۳ را به خود اختصاص داده است و تنها سه کشور در دنیا هستند که وضعیتی بدتر از ایران دارند!

در حالیکه ایران همین امروز به لحاظ تولید ملی، توانِ خلق توسعه به اندازه ۲۰٪ بیشتر از وضعیت موجود را دارد، اما در زمره ناتوان‌ترین کشورها در توان تبدیل پول به توسعه قرار گرفته است.

 

خواننده معزز سلام ارسال نظر پیشنهاد و انتقاد نسبت به خبر بالا در پایین صفحه ( ثبت دیدگاه) موجب امتنان است .

 

ع

ارسال نظر شما
مجموع نظرات : 0 در انتظار بررسی : 0 انتشار یافته : ۰
  • نظرات ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط مدیران سایت منتشر خواهد شد.
  • نظراتی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
  • نظراتی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نخواهد شد.

اقصاددان رسانه با مجوز برخط اخبار اقتصاد - فناوری - کسب و کار - اجتماعی و ....