سود بانکی، بورس و بیت کوین را شکست داد

 بورس تهران طی یک سال و نیم گذشته شرایط سختی را پشت سر گذاشت و فعالان این بازار با اتفاقات نابسامانی دست و پنجه نرم کردند. پس از آن رشد باشکوه بازار سرمایه در نیمه ابتدایی سال ۹۹ که به واسطه افزایش قیمت دلار و حمایت‌های نادرست دولت اتفاق افتاد، به جرات می‌توان گفت که دیگر هیچ روزی، رونق آن دوران را به چشم ندید.

طی چند هفته گذشته با نزدیک شدن به اتمام بسیاری از ابهامات و مشخص شدن سرنوشت متغیرهایی که بازار سرمایه را به گروگان گرفته بود، می‌توان گفت که شاید کورسوی امیدی برای رهایی بازار از دوران رخوت فرسایشی ایجاد شده است و دیگر شاهد ریزش‌های سنگین اخیر نبودیم و بسیاری از روزها نیز با افزایش کلیت بازار مواجه بودیم.

با این تفاسیر به طور کلی سال ۱۴۰۰ را می‌توان برای فعالان اقتصادی سال سختی قلمداد کرد زیرا اعداد و ارقام از جاماندگی بازارها و کلاس‌های دارایی از تورم و سود بانکی حکایت دارد.

بورس از رقبای خود شکست خورد

به گزارش اقتصاددان به نقل از بورسان ، همانطور که در تصویر زیر نیز پیداست، بازار سرمایه از تمامی بازارها بازدهی کمتری را به ثبت رسانده است. شاخص کل بورس طی یک سال گذشته توانست تنها بازدهی ۲.۸ درصدی را به ثبت برساند که ضعیف‌تر از بازارهای دیگر بود. این نکته بسیار قابل توجه است که شاخص کل هم‌وزن که تصویر بهتری از کلیت بازار را بدون در نظر گرفتن وزن شرکت‌ها به نمایش می‌گذارد، بازدهی منفی ۲۲ درصدی را ثبت کرده است. شاید بتوان دلیل این موضوع را کوچ سرمایه‌گذاران به سمت سهام DPS محور و همچنین حمایت‌های گاه و بیگاه دولت و صندوق تثبیت بازار از سهام بزرگ دانست که موجب شد سهام کوچک‌تر با استقبال کمتری همراه باشند.

به جز بازار سرمایه، بازارهای سرمایه‌گذاری دیگر نیز سال خوبی را پشت سر نگذاشتند. دلار نیما که مهم‌ترین نرخ دلار برای صنایع محسوب می‌شود، با وجود افت و خیزهای زیاد دلار در سال ۱۴۰۰، تنها ۲.۳ درصد رشد کرد و این درحالیست که این ارز در بازار آزاد نسبت به ابتدای سال، افزایش ۱۰ درصدی را رقم زده است.

طلا نیز به واسطه رشد دلار و همچنین افزایش قیمت انس جهانی به دلیل جنگ بین روسیه و اوکراین، شرایط بهتری داشت و سکه امامی و طلای آب شده به ترتیب ۱۵ و ۱۲ درصد رشد کردند.

بیت کوین تنها دارایی بود که از بورس شکست خورد. این ارز دیجیتال که در یک سال گذشته بسیاری از سرمایه‌گذاران را به سمت خود جذب کرده بود، پس از افزایش قیمت چشمگیری که تا بالای کانال ۶۰ هزار دلاری داشت، در نهایت پس از ریزش‌های سنگین بازدهی منفی ۱۹ درصدی را در سال ۱۴۰۰ برای سرمایه‌گذارانش به ارث گذاشت.

آمار بالا نکته جالب توجهی دارد. کلاس‌های دارایی ذکر شده از جمله بورس، دلار و طلا در سال جاری از تورم و سود سپرده بانکی جاماندند و این موضوع نشان می‌دند که سرمایه‌گذاران این بازارها سال بسیار سختی را پشت سر گذاشته‌اند.

اما سال ۱۴۰۰ را می‌توان سال کامودیتی‌ها نامید. نفت از ابتدای سال تا امروز توانسته است بازدهی ۵۰ درصدی را رقم بزند و این درحالیست که طی دو هفته گذشته حتی توانست قیمت‌های بالای ۱۳۰ دلار را نیز تجربه کند اما در چند روز گذشته تا زیر ۱۰۰ دلار نیز سقوط کرد. مس، روی، فولاد و سنگ آهن نیز به ترتیب افزایش‌های ۱۰، ۳۶، ۴۴ و ۲۹۷ درصدی را رقم زدند.

برندگان و بازندگان بورس ۱۴۰۰

بورس امسال برای برخی خاطره خوبی به جا گذاشت و برای برخی نیز خاطره‌ای تلخ. در نمودارهای زیر، پنج صنعت پربازده و کم بازده و همچنین ده نماد پربازده و کم بازده سال ۱۴۰۰ لیست شده است. این نکته نیز حائز اهمیت است که در آمار زیر، از نمادهایی که از لحاظ حجم و ارزش معاملات به حد استانداردی دست نیافته‌اند صرف‌نظر کرده‌ایم.

صنعت برنده بورس امسال، گروه کانه‌های فلزی است که توانست بازدهی ۳۴ درصدی را از خود به جای بگذارد. صنعت بیمه و بازنشستگی، شیمیایی، چند رشته‌ای صنعتی و فرآورده‌های نفتی (پالایشی‌ها) در رتبه‌های بعدی با بازدهی‌های ۱۸، ۱۸، ۱۷ و ۱۲ درصدی قرار گرفته‌اند.

اما در طرف سیاه بازار نیز بازدهی‌های منفی سنگینی به چشم می‌خورد. گروه فعالیت‌های هنری که تک‌سهم وهنر را در خود جای داده است، بازدهی منفی ۷۵ درصدی داشته که بدترین عملکرد را در بین کل صنایع بازار به خود اختصاص داده است. در رتبه‌های بعدی ضعیف‌ترین صنایع نیز گروه محصولات چوبی، محصولات کامپیوتری، فعالیت مهندسی و چاپ با بازدهی‌های منفی ۵۷، ۵۵، ۵۴ و ۵۱ درصدی را ثبت کرده‌اند.

در بخش سهام نیز ده سهم برتر اکثر سهامی را تشکیل می‌دهد که از لحاظ حجم بازار جزو صنایع کوچک محسوب می‌شوند و دلیل رشد بسیاری از آن‌ها را نمی‌توان در دلایل بنیادی جستجو کرد بلکه سفته‌بازی دلیل رشد قابل توجه آن‌هاست. در این لیست، سهم وسالت (نماد بانک رسالت) با بازدهی ۴۵۴ درصدی در رتبه اول قرار دارد و دیگر نمادها نیز بازدهی ۱۲۱ تا ۲۸۰ درصدی را به ثبت رسانده‌اند که در تصویر زیر نمایش داده شده است.

در سمت ضعیف‌ترین نمادها اما اسامی جالب توجهی به چشم می‌خورد. شلعاب با کاهش ۸۲ درصدی قیمت بدترین نماد امسال از لحاظ بازدهی بوده و دیگر سهام نیز با ریزش‌های بین ۷۶ تا ۸۱ درصدی سال سختی را برای سهامداران خود رقم زده‌اند. حاریا، خزر، سفاسی، سنیر، غویتا و… نمادهایی هستند که در روزهای سبز بورس، خوش درخشیدند اما طی یک سال گذشته با بی‌توجهی کامل از سمت بازار و سهامداران عمده مواجه شدند.