تاریخ انتشار : یکشنبه 1 خرداد 1401 - 12:04
کد خبر : 88482

سرمایه داری دولتی یا نئولیبرالیسم

سرمایه داری دولتی یا نئولیبرالیسم

به گزارش اقتصاددان مجید دهقانی تحلیلگر مسائل اقتصادی در یادداشتی اختصاصی برای اقتصاددان نوشت: نیک می دانید که اقتصاد ایران یک مدل اقتصاد سرمایه داری دولتی انگلی است که برخی به اشتباه ان را لیبرالی و نئولیبرالی تلقی می کنند. یک مثالی بیاورم تا بیشتر به عمق مطلب برسیم، یک داش مشتی رفت نزد یک

به گزارش اقتصاددان مجید دهقانی تحلیلگر مسائل اقتصادی در یادداشتی اختصاصی برای اقتصاددان نوشت:

نیک می دانید که اقتصاد ایران یک مدل اقتصاد سرمایه داری دولتی انگلی است که برخی به اشتباه ان را لیبرالی و نئولیبرالی تلقی می کنند.

یک مثالی بیاورم تا بیشتر به عمق مطلب برسیم، یک داش مشتی رفت نزد یک خال کوب و گفت، استاد تصویر یک شیر پشت کمرم خال کوبی کنید.

استاد خال کوب، شروع کرد پشت کمر این داش مشتی تصویر شیر بکشد، بقدری این کار درد داشت که داش مشتی در اوائل امر پرسید، استاد این کجای شیر است. استاد گفت، دم، داش مشتی گفت استاد بی خیال این تیکه شو! استاد ادامه داد و شروع به خال کوبی دست و شکم و پای شیر شد. بقدری درد بر داش مشتی غلبه کرده بود که دوباره سوال کرد، استاد این کجای شیر است‌.استاد گفت دارم روی پا و دست و شکم شیر کار می کنم. داش مشتی گفت، استاد قربونت برم این تیکه رو بی خیال شو! استاد شروع به خال کوبی سر شیر کرد.داش مشتی از درد به خودش می پیچید و مستاصل سوال کرد که استاد این کجای شیر است. استاد گفت روی سر شیر دارم کار می کنم. داش مشتی که نمی تونست شدت درد رو کنترل کند. عاجزانه گفت استاد بی خیال این تیکه شو.

استاد خال کوب گفت، باباجون پاشو، تو اینکاره نیستی. اخه شیری که نه سر داشته باشه نه پا و دست و شکم، دیگه شیر نمی شه.روایت نئولیبرالیسم در ایران اینگونه است.

آیا واقعا سیاست‌های اقتصادی دولت ایران مطابق با فلسفه نئولیبرال است؟
آیا در سیستم کنونی ایران برخی از اصول پایه نئولیبرالیسم همانند؛حاکمیت قانون،سیستم قضایی مستقل،احترام به حقوق مالکیت،آزادی فردی،حقوق برابر شهروندان مشاهده می شود.

آیا دولت کوچک و محدود در ایران داریم؟ آیا ۸۰% اقتصاد در اختیار دولت نیست؟ آیا بانک مرکزی مستقل است؟ آیا رقابت سالم در اقتصاد ایران رعایت می شود؟ آیا آزادی اقتصادی در ایران وجود دارد؟ آیا خصوصی سازی واقعی در ایران انجام شده؟آیا تجارت ازاد در ایران نمود دارد؟ آیا اندازه بخش خصوصی در اقتصاد ایران مطابق با معیار نئولیبرالیسم است؟آیا انحصارات دولتی با اصول نئولیبرالیسم همگن است؟ آیا دولت در زمینه «قیمت‌گذاری» و کلیه امور بازار و تجارت دخالتی نداشته و ندارد؟ آیا با کشورهای منطقه و دنیا تنش زدایی به منظور توسعه تجارت داشته ایم؟با نگاهی به سیاست‌های اقتصادی دولت طی چند دهه گذشته به خوبی مشخص خواهد شد که دولت در تمام زمینه‌ها از قیمت‌گذاری «ارز» تا «لبنیات» و «خودرو» و…. دخالت داشته و این اقدام به‌ حدی شفاف و مشخص است که نمی‌توان منکر آن شد.

همچنین در زمینه ارائه خدمات گسترده اجتماعی مثل آموزش، بهداشت و غیره نیز دولت های مختلف و دولت فعلی نیز اقدامات زیادی انجام داده اند که نئولیبرال بودن را به نوعی منتفی می کند.

مستحضر باشید که از نظر نئولیبرالیسم، دولت کوچک، حاکمیت قانون، آزادی اقتصادی،خصوصی سازی شفاف، تجارت آزاد، رقابت،دسترسی باز،احترام به حقوق مالکیت،شفافیت،مسئولیت پذیری و توسعه بخش خصوصی و عدم قیمت گذاری دولت و پیوستن به زنجیره ارزش جهانی از اصول خدشه ناپذیر است.

نقش دولت، ایجاد و حفظ یک چهارچوب و نهادی مناسب برای عملکرد شیوه‌های قاعده مند، چابک، شفاف و پاسخگویی است.

مثلاً دولت باید کیفیت و انسجام پول را تضمین کند. به علاوه، دولت باید ساختارها و کارکردهای نظامی، دفاعی، قانونی لازم برای تأمین حقوق مالکیت خصوصی را ایجاد و در صورت لزوم عملکرد درست بازارها را با توسل به سلطه تضمین کند.

از این گذشته، اگر بازارهایی «در حوزه‌هایی از قبیل زمین، آب، آموزش، مراقبت بهداشتی، تأمین اجتماعی یا محیط زیست»وجود نداشته باشد، آن وقت، اگر لازم باشد، دولت باید آن‌ها را ایجاد کند ولی نباید بیش از این در امور مداخله کند.

به‌طور کلی نئولیبرالیسم درباره‌ بازار آزاد معتقد که با «کاهش» نقش دولت در اقتصاد، افزایش نقش و سهم بخش خصوصی، عدم مداخله در مکانیسم قیمت‌ها، اقتصاد به «بهینگی» و «تعادل» می‌رسد و براساس این مفروضات و مدعیات، مجموعه‌ای از سیاست‌ها را حول خصوصی‌سازی، آزادسازی و مقررات‌زدایی در اقتصاد پیشنهاد می‌کنند.

لیک، این سیاست‌ها ماهیتاً باز توزیع گسترده‌ ثروت و درآمد به نفع بخش خصوصی نواور،خلاق،کارامد و توسعه طلب بوده است.

مجموعه سیاست‌هایی که برای تقویت بخش خصوصی در اقتصاد داخلی و نیز پیوند بخشیدن این بخش با زنجیره ارزش جهانی اعمال می‌شود.

این پیوند از طریق سیاست‌های آزادسازی حساب سرمایه، ادغام بازارهای مالی، حذف موانع غیرتعرفه‌ای در عرصه‌ی بازرگانی خارجی و ایجاد بستر مساعد مقرراتی برای حضور سرمایه‌گذاران خارجی انجام می‌شود.

بنابراین نئولیبرالیسم دارای دو وجهه داخلی و خارجی است است. از یک جهت در حال تلاش برای کاهش نقش دولت در اقتصاد و افزایش سهم بخش خصوصی است و از سوی دیگر و در عرصه جهانی در حال تلاش برای ادغام در بازاهای جهانی از طریق برداشتن تعرفه‌های بازرگانی است.

مخاطب گرامی، ارسال نظر پیشنهاد و انتقاد نسبت به خبر فوق در بخش ثبت دیدگاه، موجب امتنان است.

 

ع

ارسال نظر شما
مجموع نظرات : 0 در انتظار بررسی : 0 انتشار یافته : ۰
  • نظرات ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط مدیران سایت منتشر خواهد شد.
  • نظراتی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
  • نظراتی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نخواهد شد.

اقصاددان رسانه با مجوز برخط اخبار اقتصاد - فناوری - کسب و کار - اجتماعی و ....