سخن حق رئیس کل بانک مرکزی درباره FATF

آقای دکتر همتی گفته است: “عدم تعیین تکلیف FATF می‌تواند در نبود تحریم‌ها مانعی برای سیستم بانکی کشور در انجام مبادلات بانکی بین‌المللی باشد”.
این فرمایش ایشان کاملا دقیق است. اما یک واقعیت دقیق مستتر در این بیان هست که شاید به چشم نیاید، و یک واقعیت دقیق دیگر هست که ایشان نگفته‌اند.
سخن رئیس کل بانک مرکزی کاملا صحیح است که اگر روزی تحریم‌ها رفع شود به بیان ایشان در شرایط نبود تحریم  اگر استانداردهای FATF را اجرا نکنیم، برای مبادلات بانکی به مشکل برمی‌خوریم. می‌توان ساعت‌ها برای این سخن دقیق آقای همتی استدلال کرد که نظام بانکی بین‌المللی از استانداردهایی پیروی می‌کند که توصیه‌های FATF یکی از مهم‌ترین آنهاست و اگر کشوری این استانداردها را رعایت نکند، مبادلات بانکی برای او سخت می‌شود. لذا روزی که تحریم نباشیم، حتما یکی از موافقان اجرای استانداردهای استانداردهای FATF این حقیر خواهم بود.
اما اجازه دهید از همین سخن آقای همتی استفاده کرده و بگوییم ایشان با ما همراه هستند که در شرایطی که تحریم هستیم، اجرای استانداردهای FATF باعث عادی شدن مبادلات بانکی ما نخواهد شد. ایشان حتما می‌پذیرند که در شرایط تحریم، اجرای استانداردهای FATF کاری لغو است و مسئله‌ای از ما حل نخواهد کرد.
با این وجود، یک نکته مهم دیگر در این میان وجود دارد و آن اینکه چون رئیس کل بانک مرکزی به اقتضای تخصص و مسئولیت خود، عنایتی به وجه سیاسی ماجرا ندارند، به این جنبه ماجرا نمی‌نگرند که آمریکایی‌ها از استانداردهای FATF برای هوشمندسازی و موثرسازی تحریم‌های خود استفاده می‌کنند. کسی که کتاب آقای خوان زاراته (جنگ خزانه‌داری) را خوانده است، نیک می‌داند که برخی توصیه‌های FATF با تلاش وزارت خزانه‌داری آمریکا برای بستن منافذ دور زدن تحریم در کتابچه توصیه‌ها وارد شده است. به عبارت دیگر، اجرای استانداردهای FATF در شرایط تحریم، دور زدن تحریم را برای ما سخت‌تر می‌کند؛ چنانکه کرده است!
مع‌الاسف به دلایل آشکار از دولت نمی‌توان انتظار توجه به وجه سیاسی ماجرای FATF را داشت. اما سخنان آقای همتی باب مصالحه بین منتقدان و دولت در این زمینه را باز کرده است: هر زمانی که تحریمی علیه ما وجود نداشت، ما با شما همراه می‌شویم و با کمک همدیگر این استانداردها را در نظام بانکی خود اجرا می‌کنیم. اما به استناد همین سخن آقای همتی که می‌گویند اجرا نکردن FATF در شرایط “نبود تحریم” مانع مبادلات بانکی می‌شود، بیایید و تا زمانی که تحریم‌ها پابرجا هستند، شما با منتقدان همراه شوید و استانداردهای FATF را اجرا نکنید تا گشایش در حوزه مبادلات تجاری را ببینید.
مردم عزیز ایران یادشان هست که پیش از ورود ایران به لیست سیاه FATF “تیم تحریف” مدعی بود اگر وارد لیست سیاه شویم، تجارت ایران صفر خواهد شد. همان ایام راقم این سطور با تحلیل آمار تجارت خارجی نشان داد که در دوره‌های قبلی، ایران در لیست سیاه بوده و تجارتش نه تنها صفر نشده است، بلکه در مواردی افزایش نیز یافته است. در قریب به یک سال گذشته نیز که ایران در لیست سیاه بوده، نه تنها تجارتش صفر نشده، بلکه بالغ بر ۵۰ میلیارد دلار صادرات و واردات داشته‌ایم. اگر با منطق و حقایق روشن بجنگید، حق دهید که کسانی بگویند خدای ناکرده نفوذی و عامل دشمن هستید و قصد خیانت دارید.

ع