راز ناگفته رکورد صادرات مهر ماه
صادرات غیرنفتی ایران در ماه مهر به ۵.۳ میلیارد دلار رسید که بیشتر از ۲۷ ماه قبلی آن است. رشد ۲۸ درصدی ارزش صادرات بدون نفت خام می‌تواند نوید بهبود اوضاع تجارت ایران را در نتیجه سازگاری بیشتر با شوک‌های منفی کرونا و تحریم بدهد. اما بررسی جزئی‌تر آمار دو سال گذشته نشان می‌دهد بخش
صادرات غیرنفتی ایران در ماه مهر به ۵.۳ میلیارد دلار رسید که بیشتر از ۲۷ ماه قبلی آن است. رشد ۲۸ درصدی ارزش صادرات بدون نفت خام می‌تواند نوید بهبود اوضاع تجارت ایران را در نتیجه سازگاری بیشتر با شوک‌های منفی کرونا و تحریم بدهد. اما بررسی جزئی‌تر آمار دو سال گذشته نشان می‌دهد بخش پتروشیمی و پایه نفتی که جزئی از صادرات غیرنفتی محسوب می‌شود، به لحاظ وزن صادرشده تفاوت خاصی نکرده است و افزایش ارزش صادرات آن بیشتر مربوط به افزایش قیمت جهانی بوده. همچنین مهر سال ۹۹ نیز به نسبت ماه‌های قبل و بعدش صادرات بیشتری داشته‌اند، به طوری که صادرات مهر ۹۹ نیز به نزدیکی ۵ میلیارد دلار رسیده بود. بنابراین افزایش ۲۸ درصدی ارزش صادرات مهرماه با توجه به موارد یادشده، لزوماً نشانه‌ای از گشایش‌های تحریمی نیست و در تفسیر آن باید این ملاحظات را در نظر داشت. اما از سویی در شهریور بخشی از صادرات غیرنفتی که میعانات گازی را نیز در برمی‌گیرد، هم از نظر وزن و هم ارزش صادرشده رشد قابل توجهی را تجربه کرده که این مورد می‌تواند احتمال وقوع سناریوی کاهش سختگیری‌های تحریمی را در دو ماه اخیر و در آستانه مذاکرات وین تقویت کند.
اتاق بازرگانی تهران به تازگی آماری از تجارت کالایی غیرنفتی مهرماه ۱۴۰۰ منتشر کرد. این آمار نشان می‌داد صادرات غیرنفتی در این ماه به ۵.۳ میلیارد دلار رسیده که در بازه خرداد ۹۸ به بعد یک رکورد است. عمده مقاصد صادرات ایران در هفت‌ماهه نخست ۱۴۰۰، کشورهای چین (۷.۷ میلیارد دلار)، عراق (۵.۵ میلیارد دلار)، ترکیه (۳.۴ میلیارد دلار) و امارات و افغانستان بوده‌اند. اما آیا رشد صادرات مهرماه را می‌توان رشد قابل توجه و امیدوارکننده دانست؟ تغییرات صادرات در دو سال اخیر دارای چه ترکیبی بوده است؟ آیا میزان صادرات کالاهای پتروشیمی و پایه نفتی افزایشی بوده است و اثر تحریم‌ها کاهش یافته؟
رشد صادرات در مهرماه‌های دو سال گذشته
به گزارش اقتصاددان به نقل از بورسان ،نمودار زیر تغییرات ترکیب کلی ارزش صادرات ایران را از سال ۹۸ تا شهریور ۱۴۰۰ نمایش می‌دهد. همان‌طور که مشخص است از فروردین ۹۹ افت قابل توجهی در ارزش صادرات همه گروه‌ها صورت گرفته است. اما پس از آن به تدریج صادرات روند رشد آرامی را طی کرده است. یک نکته قابل توجه این است که ماه مهر در هر دو سال گذشته، به خصوص سال ۹۹، افزایش ارزش صادرات را در برداشته؛ این موضوع می‌تواند نشان دهد مقایسه صادرات ۵.۳ میلیارد دلاری مهر امسال با ماه‌های قبل ممکن است به اشتباه نوید افزایش زیاد صادرات را بدهد اما در واقع ناشی از یک پدیده فصلی باشد و واقعا رشد ماندگاری را نتیجه ندهد.
در مهر ۹۹ هم ارزش صادرات به نزدیکی ۵ میلیارد دلار رسیده بود اما پس از آن تا بهمن یک روند نزولی رخ داد. با این وجود، شواهدی برای افزایش صادرات میعانات گازی تحت تأثیر گشایش‌هایی احتمالی در زمینه‌ی تحریم هم وجود دارد. رشد چشمگیر بخش «سایر» در نمودار زیر که احتمالاً میعانات گازی را در برمی‌گیرد می‌تواند تأیید کند که افزایش صادرات دو ماه شهریور و مهر می‌تواند ناشی از کاهش سختگیری‌های تحریمی باشد. در این صورت ادامه‌ی این روند را می‌توان وابسته به روند پیشرفت مذاکرات هسته‌ای نیز دانست.
آیا گشایشی در صادرات محصولات پتروشیمی و پایه نفتی رخ داده؟
نمودار قبلی یک روند افزایشی را در ارزش صادرات محصولات پتروشیمی و پایه نفتی نشان می‌داد. این موضوع می‌تواند این گمانه را تقویت کند که اثر منفی تحریم‌ها روی صادرات میعانات نفتی کم شده یا آسان‌گیری‌هایی در این زمینه رخ داده است. اما وقتی به وزن صادرات می‌نگریم، این روند افزایشی ناپدید می‌شود. نمودار زیر این نکته را نمایش می‌دهد که مقدار صادرات این محصولات تغییرات خیلی زیادی نداشته و تغییرات ارزش صادرات بیشتر مربوط به قیمت جهانی آن‌ها بوده است.
اگر گزارش مرکز آمار پیرامون شاخص قیمت کالاهای صادراتی را مشاهده کنیم، متوجه می‌شویم که بهار ۹۹ رشد منفی ۱۳.۱ درصدی در قیمت محصولات صنایع شیمیایی و مواد پلاستیکی وجود داشته که به تدریج مقدار این رشد منفی قیمت‌ها کم شده است. همچنین اگر رشد شاخص قیمت‌های هر فصل را نسبت به فصل سال قبل در نظر بگیریم، مقدار آن در بهار ۹۸، منفی ۰.۸ بوده اما در زمستان همان سال به ۷.۲ و در بهار ۱۴۰۰ به ۳.۳ درصد رسیده است. بنابراین می‌توان اثر شوک قیمتی را در ارزش صادرات مشاهده کرد. نمودار پایانی گزارش، وضعیت رشد شاخص فصلی قیمت کالاهای صادراتی را نسبت به فصل مشابه سال قبل نشان می‌دهد.
آیا رشد ۲۸ درصدی صادرات غیر نفتی نشانه گشایش تحریمی است؟
بنابراین در یک سناریو با توجه به ملاحظات بیان‌شده، کاهش چندانی در اثر شوک تحریم رخ نداده است و کاهش شدت اثرات همه‌گیری در دنیا و افزایش تقاضا می‌تواند عاملی جهت افزایش قیمت‌های جهانی و در نتیجه افزایش ارزش صادرات باشد. اما نکته‌ای که وجود دارد این است که وزن بخش سایر، شامل میعانات گازی، افزایش شدیدی در شهریور داشته و در نتیجه افزایش ارزش صادرات آن فقط به خاطر افزایش قیمت‌هایش نبوده. پس این احتمال وجود دارد که در صادرات میعانات گازی گشایش‌هایی رخ داده باشد.
مخاطب گرامی، ارسال نظر پیشنهاد و انتقاد نسبت به خبر فوق در بخش ثبت دیدگاه، موجب امتنان است.
ع
برچسب ها :تحریم ، صادرات غیرنفتی ، مجتبی نظری
- نظرات ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط مدیران سایت منتشر خواهد شد.
- نظراتی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
- نظراتی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نخواهد شد.
ارسال نظر شما
مجموع نظرات : 0 در انتظار بررسی : 0 انتشار یافته : ۰