دست‌های پشت پرده برای کاهش قیمت نفت

 کشورهای مصرف‌کننده نفت طی یک سال گذشته مدام بیشتر و بیشتر نگران افزایش قیمت این کالا شده‌اند. اول مجبور بودند نفت ۵۰ دلاری را هضم کنند، بعد با قیمت ۷۵ دلاری مواجه شدند و اکنون نگران نفت بیش از ۸۵ دلار بر بشکه هستند. چندی پیش وقتی ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه هشدار داد که رسیدن قیمت طلای سیاه به ۱۰۰ دلار محتمل است زنگ خطر واقعا به صدا درآمد.

دیپلماسی برای کاهش قیمت نفت

بلومبرگ اخیرا در این خصوص نوشت که اکنون در حالی که رشد سریع تورم، بانک‌های مرکزی برخی کشورها را به سمت افزایش زودتر از حد انتظار نرخ بهره سوق می‌دهد، هند، ایالات متحده، ژاپن و سایر کشورهای مصرف‌کننده شدید‌ترین فشار دیپلماتیک سال‌های اخیر را بر اوپک وارد می‌کنند.

اخیرا پیش از نشست چهار روز پیش اوپک و متحدانش، در پشت درهای بسته، کارزاری جدی برای متقاعد کردن اوپک‌پلاس برای سرعت بخشیدن به افزایش تولید به راه افتاد؛ این را چندین دیپلمات و افراد درگیر در این تماس‌ها اطلاع به بلومبرگ دادند. اما اوپک و متحدانش از جمله روسیه در جلسه پنجشنبه گذشته با نگه داشتن میزان افزایش تولید ماهانه خود در سطح ۴۰۰ هزار بشکه در روز، جواب منفی به این تلاش‌های دیپلماتیک دادند. تحلیلگران می‌گویند که این احتمالا به معنای ادامه قیمت بالای انرژی تا پایان سال جاری و احتمالا تا سال ۲۰۲۲ است.

دولت بایدن به طور فزاینده‌ای از افزایش قیمت بنزین به بالاترین حد در ۷ سال گذشته نگران است و هفته‌هاست که از اوپک‌پلاس خواسته تا نفت بیشتری تولید کند. ژاپن، چهارمین مصرف‌کننده بزرگ نفت جهان، در اواخر اکتبر گامی نادر برای پیوستن به این اعتراض‌ها برداشت. اولین بار از سال ۲۰۰۸ است که توکیو دست به چنین کاری می‌زند. هند، سومین مصرف‌کننده بزرگ نیز تقاضای عرضه نفت خام بیشتری کرده است. دیپلمات‌ها می‌گویند چین اگرچه در ملاء عام سکوت کرده است، اما پشت درهای بسته به اندازه سایر کشورها پر سر و صدا است.

مقامات آمریکا، ژاپن و هند به طور خصوصی با یکدیگر صحبت کرده‌اند و همچنین با سایر مصرف‌کنندگان بزرگ و کشورهای تولیدکننده نفت تماس گرفته‌اند. این تماس‌ها از حدود یک ماه پیش آغاز شد، اما طی دو هفته گذشته پس از عبور قیمت‌ها از ۸۵ دلار تشدید شد.

دو جواب رد

به گزارش اقتصاددان به نقل از بورسان،  تاکنون عربستان سعودی و سایرین از بیشتر کردن سرعت تولیدشان خودداری کرده‌اند و استدلال می‌کنند که افزایش ماهانه ۴۰۰ هزار بشکه در روز برای ارضای اشتهای نفت در اقتصاد جهانی کافی است. شاهزاده عبدالعزیز بن سلمان، وزیر انرژی عربستان سعودی عقیده دارد هنوز از خطر کاهش تقاضای ناشی از کرونا خارج نشده‌ایم و گفت: «باید مراقب باشیم. بحران مهار شده اما لزوما تمام نشده است.»

سایر اعضای اوپک‌پلاس نیز بر سر این موضوع اجماعی نسبی دارند؛ به طور مثال پرویز شهبازوف وزیر انرژی آذربایجان اظهار کرده که نیازی به افزایش سریعتر تولید نیست. او گفت: «ما برای ماه‌های آینده روی یک برنامه بسیار عاقلانه و هوشمندانه به توافق رسیده‌ایم.»

اما پس از آنکه پنجشنبه گذشته اوپک‌پلاس اولین پاسخ منفی را به کاهش قیمت داد، جمعه گذشته عربستان برای دومین بار نشان داد تمایلی به همکاری در این خصوص ندارد. سعودی‌ها قیمت رسمی فروش تمام نفت خام خود را برای همه خریداران افزایش داد. این اتفاق یک تکان صعودی دیگر به بازار نفت وارد کرد.

آرامکو قیمت نفت خام عرب سبک اصلی خود را برای مشتریان آسیایی در ماه دسامبر با ۱.۴۰ دلار افزایش به ۲.۷۰ دلار رساند. در حالی که بر اساس نظرسنجی هفته قبل آن، انتظار می‌رفت که این تولیدکننده دولتی قیمت را بین ۵۰ سنت تا یک دلار افزایش دهد. اگر دوره کوتاهی در سال گذشته که عربستان سعودی و روسیه از یک جنگ قیمت خارج می‌شدند را در نظر نگیریم، می‌توان گفت که این دومین افزایش ماهانه بزرگ قیمت نفت خام سبک عربی (برای مشتریان آسیایی) در ۲۰ سال اخیر است.

کنفرانس گلاسکو دست مصرف‌کنندگان را بست؟

اما در گیر و دار اجلاس بزرگ تغییرات آب‌و‌هوایی سازمان ملل در گلاسکو (معروف به COP26) که یک هفته است آغاز شده، بسیاری از کشورهای مصرف‌کننده تمایلی به درخواست آشکارتر برای تولید نفت اضافی درست نداشتند. با این حال، حتی این ترس هم در حال کمرنگ‌تر شدن است. جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی آمریکا گفته که واشنگتن می‌تواند با تغییرات آب و هوایی مبارزه کند و اطمینان حاصل کند که انرژی کافی برای رشد اقتصادی در آینده نزدیک وجود دارد. او گفت: «نظر ما این است که بهبود جهانی نباید با عدم تطابق بین عرضه و تقاضا به خطر بیفتد.» وی با بیان اینکه دیپلمات‌های آمریکایی با «بزرگ‌ترین کشورهای مصرف‌کننده جهان از جمله چین و هند، ژاپن، کره، اروپایی‌ها و دیگران» در تماس هستند، گفت: «باید اقداماتی انجام شود».