خداحافظی برنج از سفره اقشار کم درآمد!

به گزارش اقتصاددان به نقل از پرسون ، دولتمردان از سالیان دور برای اینکه تعادل در میزان تولید و مصرف برقرار کنند دست به کار شده اند و نزدیک به یک میلیون تن کمبود تولید را از طریق واردات جبران می کنند؛ برنج های هندی و پاکستانی را شاید بتوان گفت از جمله برنج های ارزان قیمت وارداتی به حساب می آید که مشتریان آن بیشتر اقشار کم درآمد جامعه به حساب می آیند.

در دو سال اخیر برنج های وارداتی که به نوعی مهم ترین کالای اساسی خانوار کم درآمد جامعه به حساب می آید دست خوش تغییر قیمت شده است به طوری که در این دو سال به دلیل افزایش قیمت ارز با ۳۰۰ درصد افزایش قیمت روبه رو شده و به دلیل ممنوعیت واردات آن توسط وزارت جهادکشاورزی با هدف فصل برداشت برنج داخلی برنج هندی درجه یک دربازار خرده فروشی به مرز ۲۵ هزار تومان رسیده است.
برای اینکه ببینیم علت این گرانی برنج خارجی چیست،  به سراغ مسیح کشاورز دبیر انجمن واردکنندگان برنج رفته ایم.

خرید یک ساله برنج وارداتی امکان پذیرنیست

او در این باره گفت: برنج وارداتی کمک بزرگی به رقابت در بازار داخلی می کند تا تعادل قیمتی به وجود آید و گاها این رقابت به نفع مصرف کننده به وجود می آید، اما این روزها دولت اجازه ورود برنج خارجی را با این نیت که فصل برداشت برنج داخلی است نمی دهد، بنابراین ممنوعیت ورود برنج خارجی عاملی بر افزایش قیمت شده است.

کشاورز افزود: متاسفانه وزارت جهاد کشاورزی با مسائل تجارت آشنایی ندارد، به طوری که چند روز پیش وزارت کشاورزی در ستاد تنظیم بازار این موضوع را مطرح کرده که چرا وارد کنندگان برنج در ۸ ماه سال برنج را واردات نکرده اند و در این فصل از برداشت برنج داخلی به دنبال واردات هستند؟ این نوع صحبت ها از یک مقام مسئول نشان می دهد که آشنایی از تجارت جهانی ندارد، مگر می شود مصرف یک سال برنج را به شکل یک جا خریداری کرد اصلا امکان پذیر نیست، دوم اینکه کدام سرمایه گذار حاضر می شود کالای اساسی که مدت زمانی برای فاسد شدن دارد را با حجم بالا واردات و انبار کند، سوم اینکه تجارت براساس میزان تقاضای بازار به وجود می آید.

دبیرانجمن واردکنندگان برنج ادامه داد: تجارت به این شکل نیست که همانند خرید کالای اساسی برای یک سال یک خانواده اقدام شود، بلکه تجارت جهانی لحظه به لحظه صورت می گیرد و به قدری حجم بار وسیع است و میزان مبادلات مالی بالاست امکان خرید کلی یک سال در یک زمان مشخص وجود نخواهد داشت.

کمبود کالاعامل افزایش قیمت می شود

وی در پاسخ به سوال  در باره اینکه تا چند روز آینده ایام محرم و صفر ماه نذورت ایرانیان است و طرح های مومنانه ای که رهبر انقلاب در سال های اخیر در این ایام تاکید داشته اند میزان مصرف برنج در کشور افزایش پیدا خواهد کرد، آیا افزایش مصرف و وارد نشدن برنج خارجی به کشور باعث بالا رفتن قیمت نمی شود؟ پاسخ داد: ببنید برنج برداشتی داخلی عمدتا بعد از ایام ماه محرم و صفر به بازار عرضه خواهد شد و اگر دولت ممنوعیت واردات برنج خارجی را در این ایام برندارد، طبیعتا با کمبود برنج در داخل مواجه خواهیم بود و گرانی برنج رخ خواهد داد که در این زمینه وزارت جهاد کشاورزی به عنوان متولی تنظیم برنج در بازار مسئولیت دارد.

این مقام مسئول در حوزه واردات برنج گفت: برنج خارجی در بنادر کشور در زمان ترخیص حدود ۲۰ هزار تومان به فروش می رسد که با هزینه هایی از جمله کارگر، حمل و نقل و سود سرمایه گذار حدود ۲۵ هزار تومان در خرده فروشی عرضه می شود، یکی از ویژگی های برنج خارجی این است که افسار قیمت آن در دست دولت است و وارد کننده برنج براساس هزینه های انجام شده می تواند سود مشخصی را برای آن در نظر گیرد و دولت نیز کاملا به قیمت اشراف دارد؛ اما در برنج ایرانی این اتفاق رخ نمی دهد، دلالان برنج را از کشاورز داخلی می خرند و بدون فاکتور و نظارتی کالایی مانند برنج را به بازار عرضه می کنند.

کشاورز به میزام مصرف و تولید برنج در کشور اشاره کرد، افزود: برآوردی که وزارت صمت دارد این است که ۴۰ کیلوگرم در سال مصرف برنج هر ایرانی است؛ به عبارتی ۳ میلیون و ۲۰۰ هزار تن برنج مصرفی برای ۸۰ میلیون نفر جمعیت کشور است که براساس فرمول ریاضی ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار تن تولید در کشور وجود دارد که یک میلیون تن نیاز به واردات است، البته اگر فرمول غیر ریاضی که همان مشتری در بازار باشد در نظر بگیریم ۶ دهک جامعه که ۶۰ میلیون نفر هستند از افراد با درآمد پایین هستند و میزان مصرف برنج خارجی به دلیل پایین بودن قیمت بیشتر از این میزان خواهد بود؛ قبل از سال ۹۸ میزان واردات برنج خارجی به کشور سالی یک میلیون و ۵۰۰ هزار تن بوده است که افزایش قیمت ارز باعث کاهش واردات برنج شده است.

آب رفتگی سفره اقشار ضعیف جامعه

سالهاست که کشورمان برای تعادل بازار برنج کشور بخشی از نیاز را از واردات تامین می کند، از سوی دیگر آن دسته از افرادی که رو به خرید برنج خارجی هندی، پاکستانی، تایلندی و اروگوئه می آورند به دلیل اینکه توان خرید برنج مرغوب ایرانی را ندارند این برنج های ارزان قیمت را خریداری می کنند، به طوری که جزییات گزارش طرح آماری هزینه درآمد خانوارهای شهری و روستایی در کل کشور طی سال ۹۷ نشان می‌دهد که هر خانوار مرفه به طور متوسط درسال ۱۴۷٫۵کیلوگرم برنج ایرانی مصرف کرده است که در این بین مصرف محروم‌ ترین گروه خانوارها (به لحاظ هزینه) تنها به ۱٫۹۶ کیلوگرم ‌رسیده است، این آمار نشان می دهد که واردات برنج خارجی باید صورت بگیرد؛ اما این روزها به دلیل بالا رفتن قیمت ارز و از سوی دیگر اختصاص ندادن ارز دولتی برای ترخیص این کالای اساسی از سوی نهادهای متولی موجب شده تا قیمت برنج خارجی در بازار ۲۰۰تا ۳۰۰ درصد افزایش پیدا کند، طبق تحقیقات خبرنگار ما برنج هندی درجه یک در دی ماه ۹۸ کیلویی ۸هزار تومان بوده که این روزها به مرز ۲۰ هزار تومان رسیده است؛ نهاد های متولی نیز برای تامین ارز برنج وارداتی همواره وعده می دهد و گویا توجهی به کوچک شدن سفره اقشار کم درآمد جامعه ندارد.