«حباب اطلاعاتی» چیست؟

چگونه در حباب اطلاعاتی شبکه های اجتماعی و موتورهای جستجو گیر نکنیم؟

ابزارهای جستجو نظیر گوگل و شبکه‌های اجتماعی چون فیسبوک، سابقه فعالیت‌های شما در اینترنت را نگه می‌دارند و بر مبنای آن، به شما مطالب مشابهی را نشان می‌دهند.

گوگل مجموعه‌ای از خدمات اینترنتی از قبیل ایمیل، جستجو، ویدیو و بسیاری از ابزارهای دیگر را ارائه می‌دهد که به همدیگر متصلند. یوتیوب هم، البته یکی از همین ابزارهای متصل به گوگل است. ویژگی مهم چنین ابزارهایی آن است که اگر از یکی استفاده کنید، سابقه فعالیت‌ شما را در اختیار بقیه قرار می دهند.

به عنوان نمونه، فرض کنید با جستجوی کلمات «طب اسلامی روازاده» در گوگل، ویدیویی از حسین روازاده از مروجان نظریه‌های بی مبنای پزشکی را تماشا کرده‌اید.

حالا اگر چند ساعت یا حتی چند روز بعد به صفحه اصلی یوتیوب بروید، خواهید دید که ویدیوهایی از« روازاده» یا «طب اسلامی» روی صفحه ظاهر شده است.

گوگل، همین کار را با سایر چیزهایی که جستجو می‌کنید، می‌بینید یا می‌خوانید هم انجام می‌دهد. چون این طور متوجه می‌شود که شما به این گونه اطلاعات بیشتر توجه دارید. به این ترتیب، پس از مدتی گوگل یک «حباب اطلاعاتی» برایتان درست می‌کند که در آن، اطلاعاتی گزینش شده را می‌بینید.

بدترین قسمت ماجرا آن است که اگر -به هر دلیل- به گشت‌و‌گذار در سایت‌های مروج خبرهای ساختگی و نظریه‌های توطئه بپردازید، مطالب بیشتر و بیشتری از این نوع را مشاهده می‌کنید.

برای گرفتار نشدن در حباب اطلاعاتی، البته فرمول مشخص و ثابتی وجود ندارد. ولی مهم است که حداقل از وجود این پدیده مطلع باشید. مشخصا، اهمیت دارد بدانید تعداد زیاد مطالب مشابهی که در اینترنت می‌بینید، لزوما به خاطر اعتبار یا اهمیت آنها نیست: شما درواقع دارید چیزهایی را می‌بینید که خودتان به گوگل گفته‌اید نشان‌تان بدهد.

از سوی دیگر اما، شاید مفید باشد که در حد امکان سابقه جستجوهای‌ خود -به ویژه در سایت‌های غیرمعتبر- را پنهان کنید؛ تا بعد، گوگل شما را با مطالب مشابه بمباران نکند.

برای این کار، بهتر است هنگام جستجو در اینترنت، از حالت «مخفی» مرورگر استفاده کنید. حالت مخفی، سابقه صفحاتی که در اینترنت می‌بینید را نگه نمی‌دارد.

فرضا در هنگام استفاده از مرورگر کروم، می‌توانید برای باز کردن صفحه در حالت مخفی، روی علامت «سه نقطه» کلیک کنید.

یک توصیه دیگر برای بمباران نشدن با مطالب مشابه، این است که سابقه فعالیت‌های خود در گوگل را مرتبا پاک کنید.

برای این منظور باید ابتدا به آدرس myactivity.google.com بروید.

اگر از قبل sign in نکرده باشید، از اینجا می‌توانید وارد حساب کاربری‌تان در گوگل بشوید. پس از ورود به حساب کاربری، این امکان را دارید که سابقه‌ فعالیت‌های قبلی را ببینید و پاک کنید.

فیسبوک، اینستاگرام، توییتر و سایر شبکه‌های اجتماعی هم برای شما حباب اطلاعاتی درست می‌کنند. به عنوان نمونه، وقتی در حساب کاربری یک نفر، عکسی را لایک می‌زنید یا زیر پستی کامنت می‌گذارید یا ویدیویی را نگاه می‌کنید، فیسبوک همه اینها را به خاطر می‌سپارد. درنتیجه، پست‌های بیشتری در همان موضوع یا از همان حساب کاربری را نشان‌تان می‌دهد.

مثلا اگر یکی از دوستان فیسبوکی شما ویدیویی از حسین روازاده را به اشتراک گذاشته و شما هم آن را لایک زده‌اید، پس از مدتی در صفحه شما پست‌های روازاده یا پست‌هایی با موضوع مشابه ظاهر خواهند شد.

در چنین شرایطی، اگر می خواهید به فیسبوک بفهمانید که مایل به دیدن پست خاصی نیستید، باید دکمه «سه نقطه» را بزنید و سپس گزینه‌ مخفی کردن پست یا صفحه را انتخاب کنید.

سایر شبکه‌های اجتماعی هم از اصولی یکسان برای نمایش اطلاعات استفاده می‌کنند و کاربرد دکمه سه نقطه در آنها، مشابه است.

به عنوان مثال اگر در اینستاگرام دوستی داشته باشید که یک صفحه مروج «تخت بودن زمین» را دنبال می‌کند، ممکن است پست‌هایی از همین صفحه به صورت پیشنهاد برای شما ظاهر شوند.

در چنین مواقعی می توانید با کلیک روی علامت سه نقطه، مشخص کنید که به چنین پست‌هایی علاقه ندارید. حتی می‌توانید بفهمید به چه علت این پست‌ها به شما پیشنهاد شده است.

به همین ترتیب، اگر در توییتر یک حساب را فالو کرده‌اید که مروج ایده تخت بودن کره زمین است، پس از آن نه تنها توییت‌های صاحب آن حساب، که توییت‌هایی که او لایک کرده را هم می‌بینید. اگر این شخص روزی ده‌ها پست را در مورد نظریه‌های توطئه مختلف لایک کند، شما همه آنها را خواهید دید.

در صورتی که مایل به دیدن چنین مطالبی نیستید، طبیعتا می توانید آن حساب را آن‌فالو یا کلا بلاک کنید.

مخاطب گرامی، ارسال نظر پیشنهاد و انتقاد نسبت به خبر فوق در بخش ثبت دیدگاه، موجب امتنان است.

ع