توسعه مالچ های غیرنفتی برای مقابله با بیابان‌زایی

رئیس مرکز نوآوری و فناوری سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور گفت: توسعه شناسنامه‌دار کردن درختان جنگلی، استفاده از خاک‌پوش‌ها و مالچ‌های غیرنفتی برای مقابله با بیابان‌زایی و توسعه نوآوری‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری در طرح کاشت یک میلیارد درخت با استفاده از ظرفیت‌های شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور در سال ۱۴۰۲ برنامه‌ریزی شده است.

اقتصاددان: حمیدرضا سلیمانی ضمن بیان این مطلب اظهار داشت: در حوزه مدیریت جنگل، امسال هدفگذاری کرده‌ایم در چهار تا پنج استان برای گونه‌هایی که ارزش ژنتیکی و حفاظتی دارند و گونه‌های کهنسال با استفاده از ظرفیت‌های شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور، طرح شناسنامه‌دار کردن الکترونیک درختان عملیاتی شود.

وی افزود: صدور شناسنامه الکترونیکی برای درختان جنگلی از سال گذشته در استان کرمانشاه به صورت پایلوت آغاز شده است.

رئیس مرکز نوآوری و فناوری سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور ادامه داد: موضوع شناسنامه‌دار کردن الکترونیکی درختان هزینه‌بر است و از این رو، در فاز نخست هدفگذاری ما به سمت و سوی درختان جنگلی است که ارزش‌های حفاظتی و ژنتیکی برای کشور دارند.

سلیمانی خاطرنشان کرد: بخش دیگر برنامه‌های این دفتر در زمینه توسعه استفاده از خاک‌پوش‌ها و مالچ‌های غیرنفتی برای مقابله با بیابان‌زایی است و در این زمینه تا کنون در استان‌های خوزستان و سیستان و بلوچستان دو طرح پایلوت اجرا شده است.

وی در ادامه گفت: امسال برنامه استفاده از خاک‌پوش‌ها و مالچ‌های غیرنفتی که منشا معدنی و گیاهی دارند در استان‌های کرمان، خوزستان و سیستان و بلوچستان در سطوح وسیع‌تری اجرا خواهد شد.

رئیس مرکز نوآوری و فناوری سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور گفت: تا کنون بیش از ده‌ها محصول دانش‌بنیان به عنوان خاک‌پوش غیرنفتی به صورت پایلوت در عرصه‌های بیابانی کشور در مقیاس‌های چند هکتاری استفاده شده است و برخی از این محصولات جواب مناسب داده‌اند.

وی افزود: با توجه به وسعت عرصه‌های بیابانی که تحت تاثیر فرسایش‌های بادی و آبی هستند، نیاز است خاک‌پوش‌ها و مالچ‌های غیرنفتی در هزاران هکتار عملیاتی شوند و این در حالی است که ظرفیت تولید شرکت‌های دانش‌بنیان در تولید این محصولات محدود و با نیاز کنونی این عرصه‌ها فاصله دارد.

سلیمانی تقویت زیر سامانه پایش و رصد اراضی کشاورزی در سامانه پنجره واحد مدیریت زمین را از دیگر برنامه‌ها در سال ۱۴۰۲ در حوزه حفاظت و صیانت از جنگل‌ها عنوان و تصریح کرد: با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای و حتی رصدهای چشمی توسط مردم قصد داریم پایش اراضی ملی را فراگیر کنیم.

وی در ادامه تاکید کرد: با فراگیر کردن و توسعه زیرسامانه پایش اراضی، دست بالا را برای مقابله با زمین‌خواری، حریق در جنگل‌ها و مراتع، آفات و بیماری‌ها و تغییر غیرمجاز اراضی کشاورزی خواهیم داشت.

رئیس مرکز نوآوری و فناوری سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور با اشاره به اجرای طرح مردمی کاشت یک میلیارد درخت در ایران نیز گفت: برای اجرای این طرح، در دو راستا یعنی استفاده از نوآوری‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری تمرکز کرده‌ایم.

سلیمانی ادامه داد: نوآوری‌های اجتماعی یکی از نوآوری‌ها در قالب نرم‌افزاری محسوب می‌شود و در این زمینه تلاش می‌کنیم از ظرفیت مسئولیت‌های اجتماعی اعم از افراد حقیقی و حقوقی برای کاشت یک میلیارد درخت به شکل مطلوب‌تری استفاده شود. این ظرفیت در بسیاری از دانشگاه‌ها، پارک‌های علم و فناوری و شرکت‌های دانش‌بنیان وجود دارد.

وی در ادامه بیان داشت: نیاز است نوآوری در حوزه اصلاح شیوه‌های مشارکت اجتماعی در کشور صورت گیرد تا فرآیند کاشت یک میلیارد درخت را با توجه به مشکلاتی که وجود دارد و فارغ از نگاه‌های سیاسی به سمتی ببریم که مبتنی بر توسعه سرانه جنگل و علاقه مردم به طبیعت و طبیعت‌گردی محقق شود.

سلیمانی در مورد استفاده از نوآوری‌های سخت‌افزاری در طرح کاشت یک میلیارد درخت در ایارن نیز توضیح داد: هوشمندسازی آبیاری در نهالستان‌های منابع طبیعی یکی از موضوعات در حوزه سخت‌افزاری است و یکی از مولفه‌های مهم در مدیریت بهینه نهالستان‌ها در زمینه بهره‌وری مناسب از منابع آب و تولید نهال محسوب می‌شود.

وی در پایان تصریح کرد: پیش‌بینی می‌کنیم هوشمندسازی آبیاری در نهالستان‌های منابع طبیعی در سال ۱۴۰۲ در استان‌های البرز، خراسان رضوی، آذربایجان شرقی و ایلام نهادینه و اجرا شود.

/پ