تاریخ انتشار : پنجشنبه 13 مرداد 1401 - 13:59
کد خبر : 96726

ترسیم وضعیت تولید بنگاه‌های بزرگ

ترسیم وضعیت تولید بنگاه‌های بزرگ

در یک گزارش پژوهشی، روند شاخص تولید کارگاه‌های بزرگ صنعتی کشور در بازه زمانی ۱۳۵۷ تا ۱۴۰۰ مورد تحلیل قرار گرفت. داده‌های این گزارش نشان می‌دهد، روند عمومی شاخص کل تولید کارگاه‌های بزرگ صنعتی کشور دارای ۱۰۰ نفرکارکن و بیشتر از سال ۱۳۵۷تا ۱۴۰۰افزایشی بوده است. طی دهه ۱۳۶۰ شاخص کل تولید صنعتی مزبور با

در یک گزارش پژوهشی، روند شاخص تولید کارگاه‌های بزرگ صنعتی کشور در بازه زمانی ۱۳۵۷ تا ۱۴۰۰ مورد تحلیل قرار گرفت. داده‌های این گزارش نشان می‌دهد، روند عمومی شاخص کل تولید کارگاه‌های بزرگ صنعتی کشور دارای ۱۰۰ نفرکارکن و بیشتر از سال ۱۳۵۷تا ۱۴۰۰افزایشی بوده است. طی دهه ۱۳۶۰ شاخص کل تولید صنعتی مزبور با افزایش ۱٫۴ برابری، در دهه ۱۳۷۰ با افزایش ۲٫۱ برابری، در دهه ۱۳۸۰با افزایش ۲٫۹ برابری و در دهه اخیر یعنی ۱۳۹۰ با افزایش ۱٫۲۵ برابری همراه بوده که بالاترین افزایش مربوط به دهه ۱۳۸۰ است. مقایسه میانگین رشد سالانه شاخص تولید صنعتی طی ۴ دهه گذشته نشان می‌دهد، در دهه ۱۳۸۰ میانگین رشد سالانه شاخص مزبور حدود ۱۴٫۸ درصد بوده که بیشترین رشد سالانه را داراست. در مقابل طی دهه اخیر یعنی ۱۳۹۰ طی ۴ سال (۱۳۹۱-۱۳۹۲-۱۳۹۴-۱۳۹۷) رشد سالانه شاخص تولید صنعتی منفی و شرایط رکود حاکم بوده است. میانگین رشد سالانه شاخص تولید صنعتی طی این دوره فقط۲٫۱ درصد بوده که کمترین رقم طی چهار دهه منتهی به سال ۱۴۰۰ است.

   شاخص تولید صنعتی کارگاه‌های بزرگ

یکی از شاخص‌های مهم برای ارزیابی وضعیت فعالیت‌های صنعتی در کشور، شاخص تولید صنعتی است. شاخص تولید کارگاه‌های بزرگ صنعتی( دارای صد نفر کارکن و بیشتر )بانک مرکزی به عنوان شاخص کمکی در برآورد ارزش افزوده بخش صنعت ساخت استفاده می‌شود؛ بنابراین بررسی روند شاخص تولید صنایع بزرگ و تغییرات آن می‌تواند تصویر بهتری از وضعیت رونق یا رکود بخش صنعت در کشور ارایه دهد.

همچنین افزودن دو شاخص اشتغال و شاخص مزد و حقوق و مزایای کارکنان کارگاه‌های بزرگ صنعتی به تحلیل شاخص تولید، به ارزیابی تحولات مرتبط با جذب نیروی کار و هزینه مرتبط با آن نیز کمک می‌کند. در گزارش معاونت بررسی‌های اقتصادی اتاق تهران، روندی از شاخص تولید کارگاه‌های بزرگ صنعتی کشور در بازه زمانی ۱۳۵۷ تا ۱۴۰۰ به همراه روند شاخص اشتغال مزد و حقوق کارکنان صنایع مزبور تا سال ۱۳۹۹ بررسی و تحلیل شده است.

داده‌های این گزارش حاکی از این است که روند عمومی شاخص کل تولید کارگاه‌های بزرگ صنعتی کشور دارای ۱۰۰ نفر کارکن و بیشتر از سال ۱۳۵۷ تا ۱۴۰۰ افزایشی بوده است. طی دهه ۱۳۶۰، شاخص کل تولید صنعتی مزبور با افزایش ۱٫۴ برابری، در دهه ۱۳۷۰ با افزایش ۲٫۱ برابری، در دهه ۱۳۸۰با افزایش ۲٫۹ برابری و در دهه اخیر یعنی ۱۳۹۰ با افزایش ۱٫۲۵ برابری همراه بوده که بالاترین افزایش مربوط به دهه ۱۳۸۰ است. مقایسه میانگین رشد سالانه شاخص تولید صنعتی طی ۴ دهه گذشته نشان می‌دهد که در دهه ۱۳۸۰ میانگین رشد سالانه شاخص مزبور حدود ۱۴٫۸ درصد بوده که بیشترین رشد سالانه را داراست.

ضمن اینکه در دوره مزبور طی همه سال‌ها، رشد سالانه شاخص تولید صنعتی نیز مثبت بوده است. در مقابل طی دهه اخیر یعنی ۱۳۹۰ طی ۴ سال (۱۳۹۱-۱۳۹۲-۱۳۹۴-۱۳۹۷) رشد سالانه شاخص تولید صنعتی منفی و شرایط رکود حاکم بوده است. میانگین رشد سالانه شاخص تولید صنعتی طی این دوره فقط۲٫۱ درصد بوده که کمترین رقم طی چهار دهه منتهی به سال ۱۴۰۰ است. در سال ۱۴۰۰ نرخ رشد شاخص کل تولید صنعتی کارگاه‌های بزرگ، حدود ۱٫۳ درصد برآورد شده است.

   روند فصلی شاخص تولید  کارگاه‌های بزرگ

به گزارش اقتصاددان به نقل از تعادل  ، بررسی روند فصلی تغییرات شاخص کل تولیدات صنعتی در هر فصل نسبت به فصل مشابه سال قبل طی دو دهه ۱۳۸۰ و ۱۳۹۰ نیز به خوبی وضعیت رونق یا رکود تولید در بخش صنعت را نشان می‌دهد. در دهه ۱۳۹۰ در فصولی طی سال‌های ۱۳۹۱، ۱۳۹۲، ۱۳۹۴، ۱۳۹۷، ۱۳۹۸ و ۱۴۰۰ رشد شاخص تولید صنعتی منفی بوده و در برخی مقاطع بعد از استمرار رشد منفی برای دو فصل متوالی یا بیشتر صنعت دچار رکود یا تعمیق آن شده است. بیشترین ماندگاری رکود طی دهه اخیر مربو به دو سال ۱۳۹۱ و ۱۳۹۲ و بالاترین شد رکود نیز مربوط به دوره تابستان ۱۳۹۷ تا تابستان ۱۳۹۸ است. در دهه ۱۳۸۰ در کل دوره رشد شاخص تولید صنعتی در هر فصل نسبت به فصل مشابه سال قبل، مثبت و از نرخ رشد نسبتا بالایی نیز برخوردار بوده است. در سال ۱۴۰۰ رشد شاخص تولید در هر فصل نسبت به فصل مشابه سال قبل به ترتیب فصول برابر با ۵٫۴ درصد، منفی ۱٫۸ درصد، ۵٫۶ درصد و ۳٫۴ درصد بوده که به عبارتی باستثنای فصل دوم در سایر فصول رشد شاخص تولید صنعتی مثبت بوده است.  وفق طبقه‌بندی سازمان ملل متحد در رابطه با فعالیت‌های اقتصادی تحت عنوان آیسیک ۴ تعداد ۲۴ فعالیت صنعتی ذیل حوزه صنعت ساخت وجود دارند. ترکیب ارزش افزوده فعالیت‌های  ۲۴ گانه مزبور در ارزش افزوده کل کارگاه‌های صنعتی ۱۰۰ نفر کارکن و بیشتر، حاکی از تمرکز بالای برخی فعالیت‌های صنعتی در ایران است.

۶ گروه فعالیت صنعتی شامل «صنایع تولید محصول شیمیایی، صنایع تولید فلزات اساسی، صنایع تولید وسایل نقلیه موتوری، صنایع تولید مواد غذایی، صنایع تولید محصول کانی و غیرفلزی و صنایع تولید دارو در مجموع ۸۰ درصد از ارزش افزوده صنعت ساخت را تشکیل می‌دهد. سهم ۱۸ گروه فعالیت مابقی از ارزش افزوده کل صنعت ساخت، ۲۰ درصد است.

   رشد تولید کارگاه‌ها در ۱۴۰۰ 

در بخش بعدی این گزارش نیز آمده است: رشد تولید در کارگاه‌های بزرگ صنعتی در سال ۱۴۰۰ حدود ۳٫۱ درصد برآورد شده است. در میان ۲۴ رشته فعالیت صنعت ساخت، تعداد ۲۰ فعالیت، مشارکت مثبت و تعداد ۴ فعالیت نیز مشارکت منفی در رشد مزبور داشته‌اند.  تعداد ۵ فعالیت صنعتی با مجموع ۳۲٫۳درصد سهم در ارزش افزوده کل صنعت؛ شامل صنایع دارویی (با ۱۹٫۹ درصد رشد تولید در مقایسه با سال قبل)، صنایع تولید ماشین آلات مولد و انتقال برق و دستگاه‌های برقی (۱۵٫۲درصد رشد تولید)، صنایع غذایی (۵ درصد رشد تولید)، صنایع تولید ماشین آلات و تجهیزات (۱۵٫۲ درصد رشد تولید) و صنایع تولید وسایل نقلیه موتوری (۳ درصد رشد تولید) در مجموع مشارکت مثبت ۲٫۴۷ واحد درصدی در افزایش ۳٫۱درصدی شاخص تولید صنعتی دارا بوده‌اند.

بر خلاف روال سال‌های قبل، مشارکت فعالیت تولید فلزات اساسی با سهم ۲۰درصد در ارزش افزوده صنعت در رشد تولید صنعتی سال ۱۴۰۰ فقط ۰٫۰۲ واحد درصد و مشارکت فعالیت تولید محصولات کانی و غیرفلزی با سهم ۶ درصد در ارزش افزوده صنعت، منفی ۰٫۱۵ واحد درصد بوده است.

   روند اشتغال به چه شکل بوده؟

روند سالانه شاخص تولید و اشتغال کارگاه‌های بزرگ صنعتی طی بازه زمانی ۱۳۵۷ تا ۱۳۹۹ نشان می‌دهد، روند عمومی هر دو شاخص طی بازه زمانی مزبور، افزایشی بوده است. طی سال‌های ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۹ به موازات توقف نسبی رشد شاخص تولید و اشتغال، شاهد افزایش نوسانات در هر دو شاخص به خصوص شاخص تولید هم هستیم.

میانگین نرخ رشد سالانه شاخص تولید و اشتغال کارگاه‌های بزرگ صنعتی طی بازه زمانی ۱۳۵۷ تا ۱۳۹۹ به ترتیب برابر با ۶٫۶ درصد و ۱٫۳۸درصد بوده که نرخ رشد سالانه شاخص تولید تقریبا ۴٫۸ برابر شاخص اشتغال است. مقایسه تغییرات دو شاخص مزبور طی ۴ دهه گذشته موید این است که بالاترین رشد سالانه شاخص تولید در دهه ۱۳۸۰ و بالاترین رشد سالانه شاخص اشتغال در دو دهه ۱۳۶۰ و ۱۳۷۰اتفاق افتاده است.  طی سال‌های ۱۳۹۱ تا ۱۳۹۹ متوسط رشد سالانه شاخص اشتغال کارگاه‌های بزرگ صنعتی حدود ۰٫۶ درصد و متوسط رشد سالانه شاخص تولید حدود ۱٫۳درصد بوده است.

همچنین بر اساس داده‌های این گزارش، شاخص مزد و حقوق و مزایای کارکنان کارگاه‌های بزرگ صنعتی طی سال‌های ۱۳۵۷ تا ۱۳۹۹روند صعودی داشته است؛ ضمن اینکه طی دهه اخیر یعنی سال‌های ۱۳۹۱ تا ۱۳۹۹ بر سرعت افزایش این شاخص، افزوده شده است. رفتار تقریبا مشابهی در تغییرات شاخص کل بهای کالاها و خدمات مصرفی یا همان شاخص تورم هم طی بازه زمانی مزبور مشاهده می‌شود.

بررسی دقیق‌تر روند تغییرات سالانه شاخص مزد و حقوق و مزایای کارکنان کارگاه‌های بزرگ صنعتی طی بازه زمانی ۱۳۵۷ تا ۱۳۹۹ با روند تغییرات شاخص کل بهای کالاها و خدما مصرفی (شاخص تورم (نشان می‌دهد که متوسط رشد سالانه شاخص مزد و حقوق کارکنان طی دوره مزبور حدود ۲۰٫۷ درصد و متوسط رشد سالانه شاخص تورم نیز حدود ۱۹٫۹درصد بوده است.   طی سال‌های ۱۳۹۱ الی ۱۳۹۹ متوسط رشد سالانه شاخص مزد و حقوق کارکنان کارگاه‌های بزرگ صنعتی حدود ۲۴٫۹درصد و متوسط رشد سالانه شاخص تورم حدود ۲۳٫۹درصد بوده که نرخ‌های رشد مزبور تقریبا مشابه هستند.  طی دهه اخیر به استثنای ۵ سال (۱۳۹۰ تا ۱۳۹۲ و ۱۳۹۷ تا ۱۳۹۸) در مابقی سال‌ها رشد واقعی مزد وحقوق در کارگاه‌های بزرگ صنعتی (یعنی تفاوت نرخ رشد شاخص مزد و حقوق با نرخ رشد شاخص تورم) مثبت بوده است.

مخاطب گرامی، ارسال نظر پیشنهاد و انتقاد نسبت به خبر فوق در بخش ثبت دیدگاه، موجب امتنان است.

 

ع

ارسال نظر شما
مجموع نظرات : 0 در انتظار بررسی : 0 انتشار یافته : ۰
  • نظرات ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط مدیران سایت منتشر خواهد شد.
  • نظراتی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
  • نظراتی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نخواهد شد.

اقصاددان رسانه با مجوز برخط اخبار اقتصاد - فناوری - کسب و کار - اجتماعی و ....