به فرهنگ مطالبه گری احترام بگذاریم

گرایش های بشر به سوی جامعۀ متمدن، مدنیت و آرمانهای عدالت خواهانه سبب شده تا انسانها برای نیل به اهداف خود در این خصوص پیگیر خواسته ها و حقوق خود باشند، مسیری که امروزه ‌به آن مطالبه گری می گویند.
خداوند متعال در دین مبین اسلام نیز با تعبیۀ فریضۀ امر به معروف و ‌نهی از منکر به نوعی بر مسلمانان آزاده وظیفه ای گمارده است تا در جهت رسیدن به جامعه متمدن اسلامی حقوق حقه خود را مطالبه کنند و در این راستا برای استقرار این جامعه در مقابل فساد و رانت خواری و عدالت گریزی خاموش ننشیند و پیگیر رسیدن به حقوق خود و خلق عدالت حداکثری باشند.
با این که آموزه های دینی، دانش و تجربۀ بشری، مطالبه گری را به عنوان یک مسئولیت فردی و جمعی برای تحقق عدالت به رسمیت شناخته و این رسالت را جامعه ما در سطحی فراگیر کاربست یافته است با این وجود همچنان شاهد عدم تأدیه مطالبات هستیم و تا استقرار جامعه ای متمدن و عدالت محور راه درازی پیش روداریم.
چرایی این وضعیت را می توان در مؤلفه هایی از این دست دانست:
۱ـ مطالبات به درستی اولویت بندی نشده است.
۲ـ پیکربندی و شیوۀ مطالبه گری درست نیست.
۳ـ مرجع شناسی مطالبه درست تشخیص داده نمی شود.
۴ـ زمان طرح مطالبه متناسب با نوع مطالبه نیست
۵ـ ابزار مطالبه با نوع مطالبه تناسب مندی لازم ندارد.
۶ـ میزان انرژی، وقت و هزینه ای که صرف مطالبه می شود با محتوا و نوع مطالبه هم وزنی ندارد.
۷ـ عناصر درگیر و ذیربط با مطالبه به درستی شناسایی نشده اند.
۸ـ دولت، دستگاه ها و اشخاص حقیقی و حقوقی که باید مطالبه را ادا کنند به معرفت مطالبه و ضرورت تأدیۀ آن نرسیده یا گوش شنوایی ندارند.
۹ـ صدا و پیام مطالبه را شنیده اند اما تأدیۀ آن را به رسمیت نمی شناسند.
۱۰ ـ پاسخگو نیستند و تمایلی به محقق شدن مطالبه ندارند.
چندین مورد دیگر را نیز می توان به این موارد افزود، تعداد موارد هرچه باشد کاستی های طرح مطالبات و عدم تأدیۀ مطالبه، در این عبارت نهفته است:« فرهنگ مطالبه گری و تأدیۀ مطالبه به عنوان یک حق بدیهی ملکۀ ذهن مردم و حاکمان نشده است» اگر چنین اهمیتی ملکۀ اذهان شود مطالبه گری به عنوان نوعی منش فردی و جمعی بارور می شود در درون خود نوعی توسعه گرایی و آرمان گرایی عقلانی را نمایندگی کرده و به منصۀ ظهور می رساند و پویایی، بالندگی، پیشرفت و ترقی جامعه و کشور را رقم می زند.
این که متاسفانه گاهی می بینیم مطالبه گری ها؛ شکلهای افراطی و خودخواهانه به خود می گیرد و از راه درست منحرف می شود و عندالزوم و متناسب با ماهیت خود بر مدار موضوعات ِ: حقوق شهروندی، صنفی، سیاسی، قومی و زبانی، جنسیتی، فرهنگی، رفاهی، شغلی، بهداشتی و در بازۀ زمانی معین و مداومت نمی یابد و استوار نمی شود نتیجۀ عدم توجه به مؤلفه های پیشگفت است.
متاسفانه عمده این انحرافات در جامعه ما ناشی از حمایت های بی خردانه از جناحهای مختلف صورت می پذیرد.
صرف اینکه وابسته جناح خاصی هستیم نباید غیر آگاهانه و غیرعلمی مواضع و منافعی رامطالبه کنیم که در نهایت باعث شود روند مطالبه گری از مسیر انصاف و‌عدالت خارج شده و‌حقوق سایر افراد جامعه تضییع گردد.
فلذا در می یابیم قبل از اینکه بخواهیم موضوعی را مطالبه کنیم باید فرهنگ و قواعد مطالبه گری را رعایت کنیم.
حفظ احترام، رویکرد منطقی و دوری از پرخاش در مطالبه گری توام با اصل بسیار با اهمیت استمرار در مطالبه گری، ضامن تحقق خواسته های به حق ماست.
سخن پایانی: مطالبه گری و پاسخ به مطالبات، ملت و حاکمیت را به فرایندهای مردمسالاری و مشارکتی سوق می دهد، رابطۀ حکومت و ملت را تنظیم می کند و رفاه و توسعه پدید می آورد.
همه با هم فرهنگ مطالبه گری را بیاموزیم، گسترش دهیم، به مطالبه گری به عنوان یک حق الهی احترام بگذاریم و مطالبه گر باشیم!

مظفر محمدی سرپیری
کارشناس مدیریت و برنامه ریزی شهری