بازار خشکبار در آستانه سال نو سوت و کور است

گرانی ها نه تنها کام خریداران را تلخ کرده بلکه باعث شده که فروشندگان نیز از این مساله نگران باشند. به گفته آنها با میلیونی شدن قیمت پسته و گرانی خشکبار مشتریانشان نسبت به سال گذشته ریزش زیادی کرده اند و این روزها در تب و تاب و داغی بازار شب عید، بازار آجیل فروشان سرد سرد است.

یکی از گرانقیمت ترین اجناسی که بیش از همه آجیل را گرانقیمت کرده است، پسته است. پسته بعد از صعود دلار تا یک میلیون قیمت خورد و حالا دیگر جایی در سبد خانواده ها ندارد.

به گزارش اقتصاددان به نقل از بازار   ،  گرچه این امر تنها مخصوص پسته نیست، چرا که در آخرین روزهای سال و در حالی که مردم در حال آماده شدن برای نوروز هستند، یکه تازی قیمت ها در بازار باعث شده آجیل از میهمانی های عید رخت بربندند و همان تک و توک پسته ای هم که پادشاه آجیل شب عید محسوب می شد، نایاب شود.

  در آخرین تغییرات قیمتی، بهای انواع آجیل این روزها با رشد تا دو برابری مواجه شده به گونه ای که هم اکنون قیمت هر کیلو پسته با توجه به کیفیتی که دارد از ۸۰۰ هزار تومان شروع می شود و تا بیش از یک میلیون تومان قیمت می خورد. این توصیفات نشانگر آن است که باید از خیر پسته در تنقلات امسال گذشت.

به غیر از پسته اگر بخواهی یک کیلو آجیل مرغوب بخری باید تا یک میلیون تومان هزینه کنی. آجیل هایی که مرغوبیت کمتری دارد و شامل کشمش و تخمه و نخودچی می شود بسته به اینکه تا چه حد ریز و درشت باشد بالتبع قیمتش فرق می کند و از کیلویی ۴۰۰ به بالا قیمت می خورد.

قیمت نجومی پسته در حالی باعث شده مردم دیگر از خیر خرید آن بگذرند که رونق این محصول در بازارهای جهانی هم چندان مطلوب نیست. زمانی پسته ایران رتبه اول در دنیا را داشت اما اکنون در رتبه دوم است که با رتبه سوم هم برابری می‌کند و در حال حاضر عرضه و تقاضا در صادرات باهم برابری می‌کند.

این در حالی است که اصفهان یکی از استان هایی محسوب می شود که در صادرات پسته سهم دارد. گرچه پسته اصفهان به کرمان می رود؛ بسته بندی می شود و بعد صادر می شود اما با تمام اینها اصفهان هم در این رابطه حرفی برای گفتن دارد.

چند سال پیش هم قیمت پسته شب عید تحت تأثیر افزایش صادرات و رشد قیمت دلار با روند صعودی مواجه شد که در آن زمان اکثر مردم با نخریدن پسته و تنقلات شب عید دست اندرکاران بازار را مجبور به عقب نشینی کردند اما امسال رئیس هیئت مدیره انجمن پسته با اینکه تقاضای بازار داخلی را نسبت به چهار پنج سال گذشته اسفناک توصیف کرده اما بر این نکته هم تأکید کرده که به نظر نمی رسد تغییری در قیمت ها ایجاد شود.

با تمام اینها رشد شتاب گونه قیمت ها در روزهای پایانی سال باعث شده که بورس آجیل فروش ها در اصفهان دیگر به یک مکان لوکس تبدیل شود و گرانی دلار بیش از همه بر روی قیمت آجیل تاثیر داشته باشد.

بی تدبیری دولت و سیاست های آن

رشد اولیه قیمت آجیل را برخی به خاطر بی تدبیری دولت و سیاست های آن دربازار شب عید می دانند. محمد ابراهیمی، از آجیل فروشان معروف اصفهان است که از این مساله راضی نیست. به اعتقاد این فروشنده وقتی گرانی هست مشتری ها هم کمتر می شود و بازار سرمایه تعادلش را از دست می دهد. این فروشنده باسابقه در عرصه فروش خشکبار و آجیل همچنین با ابراز تاسف از اینکه امسال بعد از دو سال کرونا خیلی ها امیدوار بودند که بازار آجیل اوضاع بهتری پیدا کند می گوید: با وجود وضعیت نامناسب معیشت مردم نباید به این موضوع هم دلخوش بود.

قیمت ها به ویژه در کالاهایی مثل آجیل که مناسبتی هستند، مردم را نگران کرده است تا جایی که خیلی ها می گویند امسال عید را بدون آجیل برگزار خواهند کرد

به گفته این فروشنده، این روزها بیش از هر چیز دیگری در بین مردم مساله گرانی سر زبان هاست و به هر بازاری سر می زنی، قیمت های سرسام آوری را می بینی که تا همین چند ماه پیش درج چنین قیمتهایی روی این کالاها دور از انتظار بود.

مردم از گرانی آجیل نگرانند

حالا افزایش شدید قیمت ها به ویژه در کالاهایی مثل آجیل که مناسبتی هستند، مردم را نگران کرده است تا جایی که خیلی ها می گویند امسال عید را بدون آجیل برگزار خواهند کرد.

اما به اعتقاد بهروان که به نظر می رسد ۵۰ سالگی را گذرانده، بدون آجیل نمی شود عید را سر کرد. این شهروند اصفهانی با اشاره به اینکه ما آجیل را فقط برای عیدها می خریم و به هر حال با نوه و نتیجه و عروس و داماد و آبرو داریم، می گوید: چاره ای نداریم چرا که فرزندان و نوه ها مهمان هرساله سفره مان هستند و همین را هم نداشته باشیم بد است.

اشتهای بازار سیری ندارد

نگاهی به قیمت های برخی کالاها در آستانه سال نو و زمانی که تنها چند روز به سال ۱۴۰۲ مانده، نشان می دهد که گرانی دست از سر بازار خشکبار و آجیل برنداشته و هر چه به سمت روزهای پایانی سال می رویم این بازار آشفته تر می شود.انگار که اشتهای بازار سیری ندارد و هر چه پول در آن بریزند باز هم می‌خواهد، وقتی از فروشنده ها درباره وضع بازار بپرسی بی‌معطلی می‌گویند:«افتضاح». محمد سلمانی این مساله را آن‌قدر قاطعانه می‌گوید که خودش هم خنده‌اش می‌گیرد چرا که این روزها با سرک کشیدن سال نو بازار هم رنگ تازگی و گرانی به خود گرفته است.

آبرو داریم چه کنیم؟!

شادکام، شهروندی دیگری است که از این وضع چندان راضی نیست نظرش را که جویا شوی درباره گرانی بازار آجیل در این روزها اینطور می گوید: چون می خواهم هزینه هایم به حداقل برسد از خرید بسیاری از اقلام چشم پوشی کرده ام تا بتوانم آجیل بخرم با اینکه می دانم این مدل خریدن را هیچ کسی انتخاب نمی کند چرا که به قول معروف کلی حرف در آن است! ولی چاره ای جز این نیست که برای آبروداری هم که شده از هر چیز حداقل معمولی ترین و نازلترین نمونه را مجبوریم خریداری کنیم.

وی در ادامه حرف می گوید: بر کسی پوشیده نیست که این روزها هزینه سفره عید خیلی بالا است و خانواده ها با هزینه های هنگفتی روبرو هستند .

قیمت هایی که ثابت نیست

در این رابطه دبیر اتحادیه آجیل و خشکبار اصفهان در پاسخ به سوال خبرنگار ما مبنی بر اینکه قیمت آجیل عید با چه حساب و کتابی به فروش می رسد، می گوید: بسته به میزان و کیفیت آجیل قیمت ها معین می شود و نمی توان قیمت ثابتی برای آجیل مخلوط مشخص کرد.

علیرضا حمصیان در ادامه می گوید: برخی از مخلوط ها کیفیت بسیار خوبی دارد و درجه یک محسوب می شود بالتبع قیمت بالاتری هم می گیرد و در برخی از آجیل ها پسته و فندق بیشتر است و به هر حال این آجیل هم به نسبت مخلوط هایی که این اقلام در آنها کمتر است با قیمت کمتری محاسبه می شود.

قیمت‌گذاری آجیل مخلوط با توجه به تنوع و کیفیت آن متفاوت است و یک فروشگاه ممکن است یک نوع مغز برای مثال پسته مرغوب را بیشتر در آجیل مخلوط کند و فروشگاه دیگری در آجیل مخلوط نخودچی و کشمش استفاده کند؛ این‌ها تفاوت قیمت ایجاد می‌کند

وی می‌افزاید: قیمت‌گذاری آجیل مخلوط با توجه به تنوع و کیفیت آن متفاوت است و یک فروشگاه ممکن است یک نوع مغز برای مثال پسته مرغوب را بیشتر در آجیل مخلوط کند و فروشگاه دیگری در آجیل مخلوط نخودچی و کشمش استفاده کند؛ این‌ها تفاوت قیمت ایجاد می‌کند و بسته به نوع، میزان و مرغوبیت جنس آجیل هر فروشگاه برای خود قیمتی در نظر می‌گیرد و از این رو نرخ ثابتی ندارد و سلیقه‌ای است.

دبیر اتحادیه آجیل و خشکبار اصفهان با بیان اینکه امسال انواع آجیل در ماه‌های اخیر حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد افزایش قیمت داشته است، می گوید: پسته نیز به دلیل صادراتی بودن براساس نرخ دلار قیمت‌گذاری می‌شود که قیمت داخلی آن متأثر از این شرایط از ابتدای سال افزایش یافته است.

اینها همه باعث شده که در آستانه سال نو اقبال چندانی از بازار آجیل اصفهان صورت نگیرد و به گفته فروشندگان این احتمال می رود که بسیاری از آجیل فروشان متضرر شده و به علت هزینه های بالای اجاره و مشکلات دیگر حتی به مرز ورشکستگی برسند.