ایده های نو تنها راه میان بر دستیابی به توسعه یافتگی

در دهه اخیر با رشد تکنولوژی‌های اطلاعاتی و ارتباطی و رشد ظرفیت‌های فضای مجازی‌، شهرهای مجازی به عنوان شکلی جدید از اداره جوامع شهری مطرح شده اند.

اقتصاددان: شهر در فضای مجازی از یک محیط دارای هویت شهری مجازی رها شده از مکان‌، کاربران بومی و فرابومی بدون تسنن یافت شهرسازی کاملا صنعتی و کد گذاری شده و مدیریت شهری مجازی بهره مند می باشد

شهر مجازی یک شهر اطلاعاتی و در عین حال یک شهر جهانی است، به این دلیل که کارکردهای هدایت کننده‌‌‌‌ی اقتصاد جهانی را شبکه‌‌ای از تصمیم گیری‌ها و مراکز پردازش اطلاعات با یکدیگر هم ساز می‌کند.

به طور کلی عوامل لازم برای ایجاد شهر مجازی پیوند نزدیکی با ملزومات ایجاد دولت الکترونیکی دارد، زیرا با توجه به کارکردهای این دو متوجه خواهیم شد که این‌ها لازم و ملزوم یکدیگر هستند.

مهم‌‌ترین مزیت شهر مجازی کارایی و اثر بخشی آن برای اداره‌‌‌‌ی امور شهری است و خود کاربران نیز در اداره‌‌‌‌ی شهر سهیم هستند. یک شهر زمانی مجازی است که سرمایه گذاری در زمینه سرمایه انسانی و اجتماعی و زیر ساخت ارتباطات سنتی (حمل و نقل) و مدرن (فناوری ارتباطات و اطلاعات) موجب تقویت رشد اقتصادی پایدار و ارتقای کیفیت زندگی همراه با مدیریت معقول منابع طبیعی‌، از طریق حکمروایی مشارکتی شود.

شهرهای مجازی در دنیای مجازی متولد می‌شوند و رشد پیدا می‌کنند. هر چند ممکن است با دنیای فیزیکی هم ارتباطاتی داشته باشند ولی حیاتشان به دنیای مجازی بستگی دارد.

فرآیند شهری شدن که در قرن هجدهم و نوزدهم میلادی به اروپا و امریکا محدود می‌شد در قرن بیستم و بیست و یکم به پدیده‌‌ای جهانی تبدیل شد. هم زمان با رشد و گسترش این پدیده جهانی‌، مشکلات ناشی از آن نیز به سرعت پدیدار شد و عملا زندگی شهری را با دشواری همراه ساخت. در یک قرن اخیر همواره تلاش شده پیشرفت‌های حوزه فناوری در جهت کاهش دشواری‌های زندگی شهری به خدمت گرفته شود.

شهر مجازی از آنجا که در یک بستر جهانی شکل گرفته است‌، ویژگی‌های خاص خود را دارد که آن را از شهرهای فیزیکی متمایز می‌کند
شهرهای مجازی به دلیل فارغ بودن از محدودیت‌های مکانی این ویژگی را دارند که کاربران را از سرتاسر جهان به سوی خود جذب کنند.

شهر مجازی که مصنوع پیشرفت‌های تکنولوژیکی است و بر اساس نوآوری‌های جدید امکان گسترش یافته است، دسترسی به دیگر فرهنگ‌ها را آسانتر از همیشه خواهد کرد.

در شهر مجازی تمامی خدمات ارائه شده همیشه در دسترس قرار دارد و دیگر جبر زمانی حاکم بر شهر‌های واقعی‌، رنگ باخته و زمان مجازی بستری را برای ارائه همیشگی خدمات فراهم می‌سازد و شهر را همیشه در دسترس قرار می‌دهد.

شهرهای مجازی از آنجا که برخواسته از تکنولوژی هستند و جنس آنها دیجیتالی می‌باشد لذا در یک فضای محدود دیجیتالی شکل می‌پذیرند و ساختارهایی که در شهر مجازی تبلور می‌یابند نیز از آنجا که جنس دیجیتال دارند، خارج از هرگونه طول و عرض و ارتفاع در شهر منعکس می‌شوند و همه اینها باعث می‌شود تا شهر مجازی را یک شهر کوچک و درعین حال کوچک ساز به حساب آوریم‌، اما حجم خدمات ارائه شده در شهرمجازی این پتانسیل را دارد که در سطح بین الملل و بسیار گسترده باشد، لذا از این حیث شهر مجازی بسیار پهناور می‌باشد.

عدالت در ذات شهر مجازی جریان دارد و این به علت صنعتی بودن شهر است. شهروندان شهر مجازی بر اساس کد عضویت به این شهر تعلق پیدا می‌کنند و ضابطه مندی این شهر متمایز کننده آن از رابطه مندی شهر واقعی است. نژاد، طبقه بندی‌های مرسوم اجتماعی و غیره در شهر مجازی دانشگاهی به فراموشی سپرده می‌شود و بهره وری از آن با توجه به نیازهای شهروندان تعریف می‌شود.

شهر مجازی و شهر واقعی به صورت دو قلوهای همزادی هستند که از یک پیوند و چسبندگی جدایی ناپذیر برخوردارند و در واقع تراکم جمعیت‌، ماشین و صنایع مختلف‌، ضرورت گریز ناپذیری را برای دو فضایی شدن شهر فراهم آورده است که بدون آن زندگی گرفتار سختی‌ها و مسائل پیچیده تری خواهد شد.

منطق حاکم بر فضای مجازی، منطق توسعه جهانی است‌‌. سلطه بر جهان و با جهان حرف زدن و در جهان بودن همواره جزو آمال انسان بوده و باعث شده است که با به وجود آمدن صنعت هم زمان ارتباطات جرقه‌های یکی کردن جهان شکل بگیرد. ایده اینترنت نیز از همین نقطه نشات می‌گیرد، اینترنت با برخورداری از یک فلسفه جهان نگری به دنبال وصل کردن انسان‌ها به همه جهان است.

ظرفیت‌های جهان مجازی متاثر از تکنولوژی‌های ارتباطی و اطلاعاتی جدید است که جامعه را وارد فضای جدیدی کرده است که از آن تعبیر به جامعه اطلاعاتی می‌شود.

با کاهش محدودیت‌های زمان‌، مکان و تعاملی‌تر شدن شکل زندگی در شهرهای مجازی تحولاتی در ساختار مدیریت شهری ایجاد می‌شود. از جمله این تحولات کاهش بوروکراسی و فساد اداری‌، کاهش ترافیک شهری‌، کاهش و کنترل حرکت جمعیت در شهر‌، افزایش نظارت شهروندان بر مدیریت شهر‌، پرهیز از فرسایش محیط زیست‌، توسعه شهری‌، ایجاد یکپارچگی اجتماعی‌، صرفه جویی در هزینه ها‌، وقت کارکنان و شهروندان‌، تقویت رقابت تجاری شهر و ایجاد فرصت‌های تجاری و سرمایه گذاری بیشتر‌، ارتباط بهتر سازمان‌ها و ارگان‌های مختلف شهری‌، افزایش مشارکت مردم در اداره شهر‌، کاهش آلودگی هوا‌، مدیریت بهتر سرمایه گذاری‌ها در شهر از طریق نیاز سنجی شهروندان‌، تسریع در برطرف شدن مشکلات ایجاد شده در شهر و مدیریت و نظارت واحد شهری هستند.

اکنون‌، دولت الکترونیک و شهر مجازی به عنوان راه حلی اساسی برای کشورهای در حال توسعه نمود یافته است که طی مسیر طولانی صنعتی شدن خسته و نا امید شده‌اند و راه میان بری را می‌جویند تا در فاصله زمانی کوتاه تری به توسعه دست یابند.
کشورهای در حال توسعه عمدتا از لحاظ تکنولوژی واقتصاد از سایر کشورهای دنیا عقب‌تر هستند. تمام تلاش آنها در پیشرفت رو به جلو در زمینه‌های کنار گذاشته شده توسط سایر کشورهاست‌، از این رو ممکن است به دام تکنولوژی‌های به اصطلاح کثیف یعنی فناوری‌‌‌هایی که آلودگی وسیع محیط زیست را در پی داشته باشند، بیافتند در حالیکه تعریف توسعه پایدار مبتنی بر اصل سالم نگه داری محیط زیست است‌‌. بنابراین رشدی موقتی و ظاهری نصیب آنها خواهد شد. به نظر می‌رسد، تکنولوژی اطلاعات بهترین گزینه برای فعالیت‌های آتی دولت‌ها و ملت‌های در حال توسعه است.

/پ