اندیشکده‌‌ سیاست‌گذاری

مدتی است که مطالبی درباره‌ علل عدم پویایی انجمن اقتصاددانان ایران و ضرورت ایجاد تحرک بیشتر در این انجمن در روزنامه‌ها منتشر می‌شود. به‌نظر می‌رسد که انجمن اقتصاددانان با بیماری و ضعفی مواجه است که اکثر نهادهای جامعه‌ مدنی ایران با آن مواجهند. عموما اشتیاق چندانی برای عضویت در‌‌‌ انجمن‌ها و تشکل‌های سیاسی، علمی و صنفی در میان مردم، فعالان اقتصادی و دانش‌آموختگان علوم‌انسانی دیده نمی‌شود. تجربه‌ تاریخی نشان داده که مشارکت در انجمن‌ها، احزاب و تشکل‌ها یا دردسر‌ساز است یا بی‌فایده. باور به بالا‌بودن هزینه‌‌ بیان نظرات از یکسو بسیاری را از عضویت در انجمن‌ها برحذر داشته و ازسوی دیگر اعضای تشکل‌ها را محتاط کرده و از اثربخشی فعالیت آنها کاسته؛ و کم‌تحرکی انجمن‌ها و تشکل‌ها به‌نوبه خود جاذبه‌ مشارکت در آنها را تضعیف کرده است.

به گزارش اقتصاددان به نقل از دنیای اقتصاد   ، هرچند در علوم اجتماعی، از جمله اقتصاد، وجود اختلاف‌نظر طبیعی و در عین حال ضامن خلاقیت و پیشرفت اندیشه‌های علمی است، ولی وجود اختلاف به‌معنای عدم امکان دستیابی به اجماع‌نظر نسبی در مورد مهم‌ترین مسائل اقتصادی کشور نیست. به‌طور مثال از سال ۱۳۸۵ که سیاست‌های اقتصادی دولت‌های نهم و دهم بسیاری از اقتصاددانان را نگران کرده بود، برخی از استادان دانشگاه‌های کشور نامه‌های سرگشاده‌ای منتشر کردند و در مورد پیامدهای پرخطر سیاست‌های نادرست دولت هشدار دادند. در مورد مسائل مطرح‌شده در این نامه و نامه‌های دیگری که از سوی اقتصاددانان در سال‌های ۱۳۸۶ و ۱۳۸۷ منتشر شد، اجماع‌نظر نسبی وجود داشت؛ هرچند برخی از استادان اقتصاد بنا به ملاحظات مختلف نامه را امضا نکردند. اگر در آن زمان انجمن اقتصاددانان به‌عنوان نهادی کارآمد و موثر، عملکرد دولت را مورد واکاوی قرار داده بود و به اعتبار چندصد عضو کارشناس خود گزارش‌هایی را برای تصمیم‌سازان کلان کشور ارسال می‌کرد؛ قطعا بیشتر می‌توانست در سیاست‌های دولت تاثیر بگذارد.

امروزه ایران در شرایط دشواری قرار گرفته است. تحریم‌های همه‌جانبه و تشتت در میان نهادهای تصمیم‌‌ساز هزینه‌های سنگینی را بر اقتصاد کشور تحمیل کرده است. انجمن اقتصاددانان ایران باید به مثابه نهادی تخصصی و به‌عنوان اندیشکده‌‌ ملی شرایط کنونی را مورد بررسی قرارداده و در مورد تاثیر مسائل درهم تنیده‌ سیاسی و اجتماعی بر اقتصاد ایران اعلام نظر کند و پیشنهادهایی را برای برون‌رفت از این شرایط ارائه کند. دستیابی به اجماع‌نظر در مورد مهم‌ترین مسائل و فوری‌ترین راهکارها ممکن است. در این رابطه دعوت از اقتصاددانانی که به‌عنوان وزیران اقتصادی، روسای  بانک‌مرکزی و سازمان برنامه و بودجه در دولت‌های مختلف حضور داشته‌اند، برای حضور در جلسات انجمن اقتصاددانان می‌تواند گام موثری در ایجاد ارتباطی نزدیک میان این تشکل علمی و سیاست‌گذاران باشد.

فرصت‌ گفت‌وگو در مورد شرایط خطیرکنونی را نباید از دست داد. استادان و دانش‌آموختگان اقتصاد با عضویت و مشارکت فعال در انجمن اقتصاددانان در ایجاد جایگاهی مناسب برای این نهاد مدنی نقش مهمی بر عهده دارند. تحلیل‌ها و توصیه‌های سیاست‌گذاری ارائه‌شده از سوی انجمن اقتصاددانان، متکی بر دانش و حمایت صدها عضو فرهیخته و کاردان، صدای بلندی خواهد بود که تصمیم‌سازان کلان کشور حتما آن را خواهند شنید.

ع