ارزهای دیجیتال

ماهیت، کارکرد، آینده

ارز‌های دیجیتال که با عناوین  ارز رمز و کریپتوکارنسی از آنها نام برده می شود، از پروتکل های رمزگرافیکی و یا کد‌های فوق‌العاده پیچیده برای رمز‌گذاری دیتاهای حساس و انتقال آن‌ها استفاده می‌کنند تا معاملات امنی را فراهم کنند. توسعه‌دهندگان ارزهای دیجیتال این پروتکل‌‌ها را بر پایه اصول پیچیده ریاضیات و مهندسی کامپیوتر بنا کرده‌اند که آن‌ها را غیرقابل نفوذ می‌کند. این پروتکل‌ها همچنین هویت افراد استفاده کننده از رمز‌ ارز‌ها را مخفی نگه می‌دارند و بانک‌ها و یا مقامات دولت ها کنترلی روی آن‌ها ندارند. شبکه بلاک‌چین، شبکه‌ای وسیع و گسترده است که ارزهای دیجیتالی در بستر آن تبادل می‌شوند.

دکتر عباس کریم زاده در خصوص ارز دیجیتال به اقتصاددان گفت :  اگر سیستم بانکی تمام نقل و انتقالات مالی را ثبت می‌کند و همه‌ این‌ فرآیندها ذیل نظام مالی تحت مدیریت بانک مرکزی رخ می‌دهد، یک سازوکار مرکزی در قالب بلاک‌چین همین نقش را بازی می‌کند. با این تفاوت که سیاست‌گذاری در نظام مالی حاکم در جهان به صورت شناور و سیال در طول زمان انجام می‌شود، اما سیاست‌گذاری در نظام مالی ارز دیجیتال از قبل در قالب طراحی بلاک‌چین انجام شده و قواعد آن ثابت و از پیش نوشته شده است.

برخی صاحب نظران جهانی معتقدند، آینده تجارت توسط زنجیره تأمین ارزهای دیجیتال شکل می گیرد، این شبکه اتلاف کمتری خواهد داشت و ارزش افزوده ی بیشتری بین خریدار و فروشنده برای تمامی محصولات ایجاد می کند. ارزهای دیجیتال این توانایی را دارند که جایگزین بانک های مرکزی و بانکداری بین المللی شوند. پیش بینی می شود تا سال ۲۰۳۰ حدود ۲۵% ارزهای رایج ملی توسط ارزهای دیجیتال جایگزین شوند.

ارز های دیجیتال ۷ خصیصه کلیدی دارند:

۱- دیجیتالی بودن : رمز ارز ها فقط به صورت دیجیتالی و بر روی کامپیوترها وجود دارند. هیچ سکه یا اسکناسی در کار نیست. هیچ پولی به عنوان پشتوانه در بانک‌های مختلف مثل بانک مرکزی برای رمز ارز ها وجود ندارد!

۲- غیر متمرکز بودن : رمز ارز ها سرور مرکزی ندارند. آن‌ها معمولاً در میان شبکه‌ای از هزاران کامپیوتر توزیع شده‌اند. شبکه‌هایی که سرور مرکزی نداشته باشند، شبکه‌های غیر متمرکز نامیده می‌شوند.

۳- همتا به همتا : رمز ارز ها به صورت آنلاین از یک شخص به شخص دیگر منتقل می‌شوند. کاربران رمز ارز از طریق بانک، پی‌پال (PayPal) یا فیسبوک با هم در ارتباط نیستند. آن‌ها بدون واسطه با یکدیگر داد و ستد دارند. در دنیای پول فیات، بانک‌ها، پی‌پال و فیسبوک به عنوان اشخاص ثالث معتمد شناخته می‌شوند. اما در دنیای رمز ارز ها هیچ شخص ثالث معتمدی وجود ندارد!

۴- نام مستعار: این مورد یعنی برای استفاده از رمز ارز ها یا به تملک درآوردن آن‌ها لازم نیست حتما اطلاعات شخصی خود را ارائه کنید. شما می‌توانید با یک نام مستعار و به صورت ناشناس به معامله رمز ارزها بپردازید.

۵- بدون نیاز به اعتماد: عدم وجود اشخاص ثالث معتمد به معنای این است که برای استفاده از سیستم لازم نیست لزوماً به شخص یا سازمان دیگری برای نظارت و کنترل دارایی خود اعتماد کنید. کاربران در همه حال کنترل کامل پول و اطلاعات خود را در اختیار دارند.

۶- رمزنگاری ‌شده : هر کاربر کد ویژه‌ای دارد که از دسترسی سایر کاربران به اطلاعات او جلوگیری می‌کند. به این عمل رمزنگاری گفته می‌شود و هک کردن آن تقریباً غیرممکن است. این‌جاست که بخش Crypto از اصطلاح Cryptocurrency وارد بازی می‌شود. Crypto به معنای رمزنگاری شده و مخفی شده است. وقتی اطلاعات از طریق رمزنگاری مخفی می‌شود، اصطلاحاً می‌گویند اطلاعات رمزنگاری شده است.

۷- جهانی : هر کشور ارز مخصوص به خودش دارد که به آن ارز فیات می‌گویند. انتقال ارزهای فیات در سطح جهانی کار دشواری است. رمز ارز ها را به راحتی می‌توان به سراسر جهان ارسال کرد. ارزهای رمزنگاری ‌شده به ارزهای بدون مرز موسوم‌اند!

ارز دیجیتال چگونه کار می‌کند؟

ارزهای دیجیتال به عنوان اختراعی جانبی در حین کار کردن روی پروژه پول دیجیتالی به وجود آمدند. این پروژه به دنبال تولید روشی بود که طی آن در بسترهای دیجیتالی، امکان تبادل و تراکنش مالی مقدور شود اما این سیستم، سیستمی متمرکز بود. در‌حالی‌که انواع ارز دیجیتال در بستری کاملا غیرمتمرکز قابل‌استفاده هستند و این دستاوردی تصادفی است که در طی کار کردن روی تولید پول دیجیتالی به دنیا معرفی شد.

دکتر کریم زاده  بیان کرد : از مزایای سیستم و شبکه غیرمتمرکز می‌توان به این موضوع اشاره کرد که تمام تراکنش‌ها در بستر بلاک‌چین مانند یک دفتر کل حسابداری بسیار بزرگ است. در این دفتر کل بزرگ، تمام تراکنش‌هایی که از سوی کاربران صورت می‌گیرد، کاملا در شبکه ثبت می‌شود و همه از آن خبر دارند. در این صورت، امکان ایجاد تغییر در اطلاعات ثبت‌شده در سیستم و دستکاری آنها وجود نخواهد داشت. هر تراکنش جدیدی که قرار است در سیستم به ثبت برسد باید مورد تایید تمام کاربرانی باشد که در شبکه بلاک‌چین و شبکه‌های مشابه آن با عنوان گره شناخته می‌شوند.

تاریخچه رمز ارزها

ارز‎های دیجیتال مدت‌ها قبل از اینکه اولین ارز مجازی به وجود بیاید، در اوایل دهه ۸۰ میلادی به عنوان یک ساختار تئوریک وجود داشت تا بتواند جایگزینی برای مدل‌ فعلی مبادلات و پول‌های رایج بشود.

بیت کوین به عنوان اولین ارز دیجیتال مدرن شناخته می‌شود که دارای کنترل غیرمتمرکز بود و برای تبادلات مالی مورد استفاده قرار می‌گرفت. بیت کوین برای اولین بار در یک مقاله نوشته شده توسط Satoshi Nakamoto به دنیا وارد شد. در اوایل سال ۲۰۰۹ Nakamoto بیت کوین را وارد بازار کرد و گروهی از افراد مشتاق و توسعه‌دهندگان شروع به تبادل و استخراج بیت‌ کوین کردند. در اواخر سال ۲۰۱۰ میلادی تعداد دیگری از رمز‌ ارزها مانند Litecoin نیز وارد کار شده بودند. در اواخر سال ۲۰۱۲ وردپرس اولین کمپانی بزرگی بود که پرداخت هزینه‌ها با بیت کوین را به رسمیت شناخت و از آن بهره برد. در ادمه کمپانی‌های دیگر مثل مایکروسافت، Expedia و… بیت کوین را وارد معاملات خود کردند و هم اکنون صد‌ها کمپانی بزرگ و کوچک از مهم‌ترین و معتبر ترین رمز ارز دنیا برای پرداخت‌های خود استفاده می‌کنند. بعد از ظهور  بیت کوین تعداد زیادی ارز‌های دیجیتال دیگر وارد بازار جهانی شدند.

ده  ارز دیجیتال برترشامل:  بیت کوین (BTC)، اتریوم (ETH) ، ریپل (XRP)، بیت کوین کش (BCH)، لایت کوین (LTC)، بایننس کوین (BCH)، EOS (EOS) ، بیت کوین SV (BSV) ، استلار (XLM) ، مونرو (XMR)

برخی از مزیت‌های استفاده از ارز دیجیتال

اگر بخواهیم به صورت دقیق‌تر و جزئی‌تر در مورد نکات مثبت استفاده از این واحد پول بین‌المللی صحبت کنیم، می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:

• با استفاده از ارز دیجیتال برخی از محدودیت‌های استفاده از واحد پول واقعی حذف می‌شوند.
• این واحد پولی گزینه‌ مناسبی برای معاملات سنگین با مبلغ بالا است؛ چرا که تبادل پول را آسان می‌کند.
• اکثر واحدهای ارز دیجیتالی ارزش بالایی در مقابل واحدهای پول واقعی دارند.
• امکان پیگیری تراکنش‌های انجام شده توسط ارز دیجیتالی در هیچ نقطه‌ای از دنیا وجود ندارد.
• برای درآمدهای حاصل از ارز دیجیتال مالیاتی اعمال نمی‌شود و این در زمینه‌‌ انجام معاملات بزرگ مزیت بسیار بزرگی به حساب می‌آید.
• در معاملاتی که توسط ارز دیجیتال انجام می‌شوند هر دو شخص خریدار و فروشنده ناشناس می‌باشند.
• امنیت این ارزهای دیجیتالی بسیار بالاست. این ارزها با روش‌های رمزگذاری پیشرفته از سوء استفاده حفظ می‌شوند.
• احتیاجی به خرید اسکناس و یا تهیه‌ کارت بانکی برای استفاده از آن نیست.

برخی معایب ارز های دیجیتال عبارتند از:

• در نگهداری رمز کیف پول دیجیتالی باید نهایت دقت را داشت. فراموش کردن رمز عبور کیف پول مجازی می‌تواند باعث از دست دادن پول‌ها شود.
• باید مراقب کیف پول و اکانت اینترنتی بود؛ چرا که با وجود در نظرگرفتن تدابیر امنیتی شدید، همواره احتمال حمله‌ هکرها وجود دارد.
• همیشه باید اطلاعات را به روز نگه داشت ؛ چرا که نوسانات ارزی در این واحد پول مجازی بالا است. به همین دلیل غفلت می‌تواند باعث از دست دادن ارزش پول شود.
• در برخی از کشورها استفاده از ارز دیجیتال رواج زیادی پیدا نکرده است. همچنین در برخی کشورها نیز استفاده از آن ممنوع است.
• برای وارد شدن به این حوزه باید آگاهی خود را نسبت به آن بالا ببرید.

استفاده از ارز دیجیتال در ایران

دکتر کریم زاده اظهار کرد : ایران جز کشورهایی است که استفاده از ارز دیجیتال در آن قانونی بوده و تا حدودی جا افتاده است. گرچه انواع مختلفی از ارزهای دیجیتال در دنیا وجود دارد، اما بیت کوین معروف‌ترین و جا افتاده‌ترین نوع آن در ایران است. البته این به آن معنا نیست که سایر انواع ارز دیجیتال در ایران کاربردی ندارد. با در دست داشتن سهام هر یک از این ارزها می‌توان به صرافی رفته و ارز دیجیتال خود را به پول واقعی تبدیل کرد. نرخ ارز دیجیتال به صورت جهانی تعیین می‌شود و در تمامی صرافی‌ها قابل تبدیل کردن به دلار، ریال و … است. نکته‌ قابل توجه دیگر این است که در ایران نیز ارز دیجیتال ایرانی به تازگی وارد بازار شده است.  این ارز دیجیتال “رمزارز پیمان“ نام دارد. البته استفاده از آن با اینکه بر روی بستر بلاک چین قرار گرفته است، اما فعلا در مرحله‌ آزمایشی قرار دارد.

رایج‌ترین انواع ارز دیجیتال در ایران

بیت کوین- اتریوم- ریپل- بیت کوین کش- ای او اس (EOS) – لایت کوین- استلار لومنز- کاردانو- تتر

جایگاه ارز دیجیتال در ایران

با اینکه تخمین زده می‌شود در آینده نه چندان دور اکثر معاملات و داد و ستدها در ایران توسط انواع ارزهای دیجیتالی انجام شود، اما همچنان این واحد پول مجازی نتوانسته است به صورت گسترده‌ای در ایران استفاده شود. به این معنا که رایج‌ترین واحد پولی ارز دیجیتال در ایران بیت کوین است که از آن صرفا به عنوان خرید و فروش خود بیت کوین با توجه به نوسانات ارزی استفاده می‌شود. ناگفته نماند که ارز دیجیتال به دلیل اینکه هویت اشخاص را افشا نمی‌کند در دوران تحریم نقش بسیار موثری در معاملات ایران با کشورهای دیگر داشته است.

ع