آثار قیمت سه رقمی نفت بر اقتصاد جهانی

 قیمت نفت یکی از فاکتورهای مهم در اقتصاد دنیا است. برای صادر کنندگان نفت، قیمت این منبع انرژی عاملی تاثیر گذار در میزان درآمد در سالهای پیش رو است و برای مصرف کنندگان قیمت نفت می تواند نمادی از میزان هزینه ها باشد.

از طرف دیگر قیمت نفت در بازار می تواند در تصمیم گیری های سرمایه گذاری هم تاثیر زیادی داشته باشد. به عنوان مثال در زمانی که قیمت نفت بالا است، شرکتهای نفتی سرمایه گذاری در پروژه های اکتشافی و استخراج نفت را به صرفه می دانند ولی زمانیکه قیمت پایین است سرمایه گذاری در این حوزه صرفه اقتصادی ندارد.

افت سرمایه گذاری در این دوره باعث کاهش توان تولید و در نهایت رشد قیمت در سالهای بعد است. با این اطلاعات می توان به خوبی متوجه شد که چرا پیش بینی قیمت نفت برای تمامی فعالان اقتصادی اهمیت دارد و چرا بازارها با این پیش بینی ها تغییر می کند.

نکته دیگر این است که همواره قیمت بالای نفت با افت نرخ رشد اقتصادی در دنیا همراه است و به همین دلیل تلاش برای مقابله با این مساله از اهمیت بالایی برخوردار است. به خصوص در وضعیت فعلی که دنیا به دلیل همه گیری کرونا با چالشهای اقتصادی زیادی روبرو است.

اویل پرایش در گزارش اخیر خود با اشاره به احتمال افزایش قیمت نفت در ماه های آتی نوشت: «پیش بینی قیمت نفت هم برای تولیدکنندگان و هم برای مصرف کنندگان از اهمیت بالایی برخوردار است.»

رویترز در گزارش اخیر خود با اشاره به این مطلب که قیمت نفت در سال ۲۰۲۱ بالغ بر ۵۰ درصد رشد کرده است نوشت: «انتظار می رود روند افزایش قیمت نفت در سال ۲۰۲۲ ادامه داشته باشد و ما شاهد گذشتن قیمت هر بشکه نفت از مرز ۱۰۰ دلار باشیم.»

بانک جی پی مورگان در گزارش خود با اشاره به این مطلب که در مورد وضعیت همه گیری در سال جاری و میزان تقاضا نمی توان با قطعیت سخن گفت، نوشت: «آنچه قیمت نفت را در سال ۲۰۲۲ مشخص می کند، میزان تقاضا نیست بلکه میزان عرضه است. شرکتهای نفتی در یک سال اخیر سرمایه گذاری کمی در زیر ساختهای خود انجام داده اند و شمار زیادی حتی سرمایه گذاری های خود در تولید انرژی های پاک را افزایش دادند و از بازار سوختهای فسیلی فاصله گرفته اند. در این شرایط حتی اگر تقاضا هم رشد کند، باز هم نمی توان انتظار رشد عرضه را داشت و این مساله بازار را تنش قیمتی روبرو می کند. تنشی که رشد شدید قیمت را برای بازار نفت به همراه خواهد اورد.»

این بانک در ادامه گزارش خود نوشت: «فضا برای تداوم روند افزایشی قیمت فراهم است. اوپک پلاس تمایلی برای افزایش شدید میزان عرضه ندارد و تولیدکنندگان غیر اوپکی هم آمادگی لازم را برای این کار ندارند. بنابراین رسیدن قیمت به ۱۰۰ دلار در سال جاری کاملا قابل پیش بینی است و حتی اگر سویه های تازه کرونا ایجاد نشود و اومیکرون پایان دهنده همه گیری کرونا در دنیا باشد، رسیدن قیمت هر بشکه نفت به مرز ۱۰۰ دلار در فصل اول سال ۲۰۲۱ اتفاق می افتد و روند افزایشی تا مرز ۱۲۰ دلار در سال جدید ادامه خواهد یافت.»

در هفته های اخیر سازمان های بین المللی بارها در مورد کاهش نرخ رشد اقتصادی دنیا هشدار داده است. صندوق بین المللی پول در گزارش اخیر خود تاکید کرده است نه تنها در سال جاری بلکه در سال ۲۰۲۳ هم ما شاهد افت نرخ رشد اقتصادی دنیا خواهیم بود.

بانک جهانی هم در گزارشهای اخیر به این مساله تاکید کرده است. نگرانی اصلی این است که کاهش نرخ رشد اقتصادی در سالهای پیش رو چه تاثیری روی وضعیت اشتغال و روند بازسازی آسیب های اقتصادی ناشی از کرونا خواهد داشت؟ آیا این روند را می توان متوقف کرد؟