۱۰ عامل اساسی نیازمند تحقق جهش تولید

اقتصاددان‌ها معتقدند که جهش تولید به یک گام قبل از توسعه یافتگی و رفاه گفته می‌شود که برای تحقق و گذار از این مرحله باید بتوان زیرساخت‌های کشور را از لحاظ عوامل تولید، نوآوری، تکنولوژی و همچنین حمایت‌های دولتی و قانونی تقویت کرد.

آیا تاکنون به نامگذاری چهارسال گذشته ایران که از سوی رهبر معظم انقلاب انتخاب شده توجه کرده‌اید؟ سال ۹۵ اقتصاد مقاومتی، اقدام و عمل، سال ۹۶ اقتصاد مقاومتی، تولید – اشتغال، سال ۹۷ حمایت از کالای ایرانی، سال ۹۸ رونق تولید و امسال نیز به نام جهش تولید نامگذاری شد؛ به راستی چه ارتباطی بین این نام‌ها وجود دارد؟

استادان اقتصاد معتقدند که ایران در این چند سال گذشته به دلیل تحریم‌های ظالمانه آمریکا، کاهش قیمت نفت و همچنین تکیه بر اقتصاد مقاومتی، اکنون به حدی رسیده که می‌تواند دوران گذار از جهش تولید را تجربه کرده و رقم بزند.

به باور مدرسان علم اقتصاد، جهش تولید در مدل فرآیند توسعه اقتصادی، همانند تیک آف و پرش به سمت توسعه یافتگی و رفاه تلقی می‌شود که البته برای محقق شدن آن از پنج سال تا یک دهه نیازمند آینده پژوهی ، برنامه‌ریزی و جاری سازی ایده های ناب توسعه متوازن در سیاست های قتصادی است.

یکی از اتفاقات خوبی که باعث شده تا امکان اجرایی شده جهش تولید و حرکت به سمت شکوفایی اقتصادی در کشور مورد توجه جدی قرار گیرد، مقابله جدی با اقتصاد نفتی و رها شدن از درآمدهای آن بود که به پس از دهه‌ها در دولت اجرایی شد.

اما همچنان کارشناسان حوزه اقتصاد معتقدند که برای آغاز جهش تولید لازم است که حمایت های دولت از تولیدکنندگان و نیروی کار افزایش یافته و با تقویت عوامل تولید، تحول در نظام مدیریتی صنایع و ادارت و سازمان ها و همچنین گزینش نخبگان و حرکت به سمت نوآوری این شعار را عملیاتی کرد.

اینشان معتقد است سلسه نامگذاری‌ها هرساله در جمهوری اسلامی، دارای یک فلسفه خاصی است که اگر عمیق به آن نگاه کنیم، به یک ژرف اندیشی و استراتژی اقتصادی دست پیدا خواهیم کرد.
سیاستگذار توسعه در حوزه صنعت کشور به بهره‌وری اشاره کرد و گفت: متاسفانه نقدینگی و سرمایه‌های کشور که از درآمدهای نفتی حاصل شده بود، به جای تقویت صنایع موجود بدون توجه به بهره برداری مناسب از زیر ساخت های موجود صرف راه‌اندازی شهرک های صنعتی جدیدی شد؛ که امروز شاهد از بین رفتن بسیاری از شهرکهای صنعتی شناخته شده از جمله شهر صنعتی البرز قزوین هستیم که به گورستان ماشین آلات تبدیل شده و تکنولوژی وارداتی ما به جای جذب و استفاده بهینه، فقط در انبارها مانده و به ضایعات صنعتی سوق داده شده اند.

دکتر صمدی مقدم خاطرنشان کرد: در این برهه زمانی خاص برای تحقق شعار سال باید با استفاده از تمام جریانات فکری و اندیشه های علمی ، به سمت فضای باز تحقیقات و نوآوری گام برداریم و تلاش کنیم افرادی که صاحب اندیشه و نوآوری بوده، حتی نخبگان علمی که در خارج از کشور هستند نیز بتوانند سهمی در ارایه طرح و ایده و عملیاتی ساختن آن داشته باشند تا در آینده سطح زندگی مطلوب و با کیفیت نسبت به گذشته رقم زده شود و این حاصل نمی شود جز با نگاه به توسعه و جهش تولید.

دکتر صمدی مقدم در مورد شعار سال جاری مبنی بر جهش تولید افزود: این واژه در دهه ۱۹۷۰ تا ۸۰ میلادی به عنوان یک کلیدواژه در جهان مورد توجه قرار گرفت و معادل لاتین آن Jump Up بود که خیلی از کشورهای توسعه یافته امروزی مانند کره و ژاپن برای رسیدن به این جایگاه از آن گذر کردند.

وی با بیان این که ۱۰ عامل اساسی برای تحقق جهش تولید در کشور باید دستور کار قرار بگیرد، اظهار داشت: نهادهای تولید، تکنولوژی و ماشین آلات، زیرساخت، مواد اولیه، سیاست گذاری کلان و پرهیز از موازی کاری و جزیره ای عمل کردن، توجه به تولید داخلی یا GDP، قوانین، بازار، پژوهش و نوآوری و جذب نخبگان از مهمترین مواردی است که باید به آن توجه کرد.

یحیی صمدی مقدم اضافه کرد: باید جهت تحقق شعار سال شاخص هایی همانند سطح آمادگی فناوری ( TRL) و سطح آمادگی بازار ( MRL) در سطح ملی و سطح بنگاه های اقتصادی سنجیده شود و واقعیت این است که برای جهش تولید باید بازار آمادگی هضم کالاهای تولیدی را داشته باشد که این مستلزم به کار بستن شیوه ها و ابزارهای کسب و کار نوین است.

این مدرس دانشگاه به اقتصاد دانش بنیان که از محورهای اصلی اقتصاد مقاومتی است اشاره کرد و گفت: اگرچه چندسالی در حوزه دانش بنیان کار شده است، اما اساسا این نوآوری است که موتور محرک صنعت و تولید را تشکیل می‌دهد و در نهایت سازمان‌هایی باقی خواهند ماند که به مسئله نوآوری بیش از پیش توجه کنند. صمدی مقدم در خصوص اهمیت پژوهش و جذب نخبگان گفت: در خیلی از سازمان‌ها و ادارات اسم پژوهش و پژوهشگر وجود دارد، اما واقعا به صورت جدی مورد توجه قرار نمی گیرند و ساختارهای لازم برای ارتباط هرچه بیشتر بین دانشگاه وصنعت در جامعه وجود ندارد، بنابراین خروج از شرایط فعلی و برای ایجاد یک ساختار پژوهشی از مهم ترین مواردی است که پیش زمنیه جهش تولید محسوب می‌شود.

وی ادامه داد: متاسفانه امروز فارغ التحصیلان دانشگاهی بسیاری در مقطع دکتری وجود دارند، اما کمتر علم محور بوده و نمی توانند علم را به ثروت تبدیل کنند، البته این مسئله در حوزه جذب و گزینش نخبگان نیز صادق است، به طوری که هنوزم احساس می کنیم باید مثل حاجی بازاری‌ها حجره داری کنیم، درحالی که روابط تولید و کسب و کار به روز شده و ما باید به جای جذب افراد از طریق روابط، به سمت گزینش نخبگان رفته و شرایط جدیدی متناسب با اوضاع و احوال کشور پدید آوریم.

صمدی مقدم با بیان اینکه هم راستایی بین بخش خصوصی و دولتی وجود ندارد، گفت: چشم اندازهای ۱۴۰۴ که قرار بود از دهه ۸۰ به تقویت بخش خصوصی در کشور منجر شود، با نموداری صعودی و نزولی همراه بود و حتی به فراموشی سپرده شد.
این کارشناس سیاستگذار توسعه در حوزه صنعت کشور به بهره‌وری اشاره کرد و گفت: متاسفانه نقدینگی و سرمایه‌های کشور که از درآمدهای نفتی حاصل شده بود، به جای تقویت صنایع موجود بدون توجه به بهره برداری مناسب از زیر ساخت های موجود صرف راه‌اندازی شهرک های صنعتی جدیدی شد؛ که امروز شاهد از بین رفتن بسیاری از شهرکهای صنعتی شناخته شده از جمله شهر صنعتی البرز قزوین هستیم که به گورستان ماشین آلات تبدیل شده و تکنولوژی وارداتی ما به جای جذب و استفاده بهینه، فقط در انبارها مانده و به ضایعات صنعتی سوق داده شده اند.

دکتر صمدی مقدم خاطرنشان کرد: در این برهه زمانی خاص برای تحقق شعار سال باید با استفاده از تمام جریانات فکری و اندیشه های علمی ، به سمت فضای باز تحقیقات و نوآوری گام برداریم و تلاش کنیم افرادی که صاحب اندیشه و نوآوری بوده، حتی نخبگان علمی که در خارج از کشور هستند نیز بتوانند سهمی در ارایه طرح و ایده و عملیاتی ساختن آن داشته باشند تا در آینده سطح زندگی مطلوب و با کیفیت نسبت به گذشته رقم زده شود و این حاصل نمی شود جز با نگاه به توسعه و جهش تولید.