تاریخ انتشار : دوشنبه 12 اسفند 1398 - 13:22
کد خبر : 6366

‍ ✍️دست آلوده و دست نامریی

‍  ✍️دست آلوده و دست نامریی

نویسنده : دکتر فاطمه پاسبان استاد موسسه پژوهش‌های برنامه‌ریزی، اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی 📌اقتصاد از جمله علومی است که با رفتار انسان‌ها سروکار دارد، یعنی هر بازیگری در مسیر انتخاب و گزینش است، مصرف کننده انتخاب می‌کند چه کالا و خدماتی بخرد و به چه میزان؟ تولید کننده انتخاب می‌کند چه تولید کند و

نویسنده : دکتر فاطمه پاسبان استاد موسسه پژوهش‌های برنامه‌ریزی، اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی

📌اقتصاد از جمله علومی است که با رفتار انسان‌ها سروکار دارد، یعنی هر بازیگری در مسیر انتخاب و گزینش است، مصرف کننده انتخاب می‌کند چه کالا و خدماتی بخرد و به چه میزان؟ تولید کننده انتخاب می‌کند چه تولید کند و به چه میزان؟ فروشنده کالا انتخاب می‌کند چه کالایی را با چه قیمتی و چگونه بفروشد؟ و برای تمام بازیگران در اقتصاد این انتخاب وجود دارد .

📌در “انتخاب‌ها” عوامل مختلفی موثر است که رفتار را شکل می‌دهد و بازتاب این رفتار ممکن است منفعت فردی، اجتماعی و توسعه ای را به همراه داشته باشد یا ضد توسعه باشد.

📌در همین راستا مفهوم “عقلانیت” در اقتصاد مطرح است . مفهوم عقلانیت به این معناست که بازیگران اقتصادی از تمام پیامدهای احتمالی آگاهی دارند و قادر به انتخاب‌هایی منطقی و سازگار هستند که مطلوبیت آنها را حداکثر می‌کند. در مقابل، منتقدان عقلانیت اقتصادی استدلال می‌کنند که این بازیگران گاهی از خود رفتارهای غیرعقلایی بروز می‌دهند و همواره از تمام پیامدهای احتمالی انتخاب‌های خود آگاه نیستند. بسیاری از اقتصاددانان رفتاری و روانشناسان ادعا می کنند که بازیگران اغلب نمی‌دانند که چه چیزی برای آنها مفید است و به شیوه‌هایی نابهنجار، غیراستدلالی و ناسازگار رفتار می‌کنند. این مبنای تحلیل اقتصاد رفتاری است .

📌با شیوع بیماری کرونا در ایران، اخبارهای آزاردهنده در سطح جامعه منتشر می‌شود که خروجی و پیامد آن بروز عدم اعتماد و اطمینان بین آحاد مردم و حتی ایجاد خشونت، رعب، ترس و انزجار است. یکی از این موارد کمبود ماسک و مواد بهداشتی است که موضوع “احتکار و افزایش قیمت” را مطرح نموده است . اگر از دیدگاه اقتصاد رفتاری به این پدیده یعنی “انتخاب فروشنده ماسک و مواد بهداشتی ” نگاه کنیم فرد فروشنده در انتخاب خود یعنی فروش کالای خود با قیمت بیشتر از قیمت خرید، به شیوه ای نابهنجار و ناسازگار با منفعت اجتماعی عمل نموده است.

📌فروش ماسک و مواد بهداشتی و شوینده یک “کسب و کار” است و در این کسب و کار فرآیند خرید، انبار و فروش مرتب جریان دارد تا چرخ این کسب و کار بچرخد. در این شرایط بحرانی ،قیمت ماسک در بازار به دلیل تقاضا افزایش می‌یابد اگر فروشنده بخواهد با قیمت قبلی ماسک را بفروشد به فرض ۵ هزار تومان موجودی انبارش که تمام شد از عمده فروش و یا تولید کننده اقدام به خرید ماسک می کند باید با قیمت جدید که افزایش یافته خریداری کند که به طور مثال ۳۰ هزار تومان شده یعنی در این فرآیند به قیمت ۵ هزار تومان فروخته و الان ۳۰ هزار تومان بایستی بخرد . چطوری قادر به ادامه فعالیت خواهد بود ؟

📌اگر مدیریت توزیع اقلام بهداشتی مورد نیاز برای مبارزه با این بیماری از قبل توسط ستاد مدیریت بحران ،پیش بینی و الگوسازی شده بود از این آشفتگی بازار کاسته می شد. البته در هر بحرانی در روزهای ابتدایی ممکن است آشفتگی بازار به دلیل انتخاب مردم اتفاق بیفتد به خصوص در کشور ما که الگوی انتظارات به گونه ای است که مردم منتظر وضع بدتر هستند نه بهبودی اوضاع .

📌بخشی از آشفتگی بازار به دلیل نبود سیستم هوشمند و کارآمد توزیع اقلام بهداشتی مورد نیاز مردم در مناطق در گیر با بیماری است که این ناکارآمدی به حاکمیت بر می گردد، حالا چقدر ؟ نیازمند مطالعه و تحقیق است . بخش دیگر به رفتار مردم و الگوی رفتاری آنان در شرایط بحران بر می گردد که از تجربیات گذشته کشور در شرایط بحران الگو می گیرند . اما بخش دیگری از آن نه به کسب و کارها بلکه به مافیای رانت خورانی بر می‌گردد که به قصد و عمد وسایل مورد نیاز مردم را در سطح وسیع انبار کرده تا با کاهش عرضه در بازار و در کنار آن افزایش تقاضا، سود کثیف و آلوده خود را حداکثر کنند. شاید تعداد این افراد به انگشتان یک دست هم نرسد که سرچمشه فساد هستند . این افراد که ضدمنافع ملی عامدانه در تلاشند و مستوجب مجازات هستند .

📌 یکی از دوستان درفضای مجازی نوشته بود : ” پزشکان می گویند مهم ترین عامل شیوع ویروس کرونا “دست های آلوده “است. اقتصاددانان هم ریشه ی شیوع فساد را “دست های آلوده” می دانند. هر دو کشنده و ویرانگرند .یکی را باید شست ویکی راباید برید. ” شناسایی دستهای آلوده و مجازات آن ضرورت دارد در اولویت قرار گیرد .

📌نکته اخر امیدوارم کشورمان از این بیماری به سلامت عبور کند اما نگرانی بعد از بیماری است با این اخبار و پیام ها و نحوه مدیریت بیماری قرار است چه ضرباتی بر پیکر نیمه جان سرمایه اجتماعی کشور وارد شود ؟ هیچ اندیشه کرده ایم ؟قبل تر از این نوشته بودم اعتماد اجتماعی همان “دست نامرئی” اقتصاد است که منجر به انباشت سرمایه اجتماعی برای توسعه پایدار می شود ، این دست نامرئی را با دست آلوده اشتباه نگریم و قطع نکنیم .

#توسعه_پایدار_با_سرمایه_اجتماعی

 

 

 

ارسال نظر شما
مجموع نظرات : 0 در انتظار بررسی : 0 انتشار یافته : ۰
  • نظرات ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط مدیران سایت منتشر خواهد شد.
  • نظراتی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
  • نظراتی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نخواهد شد.

اقصاددان رسانه با مجوز برخط اخبار اقتصاد - فناوری - کسب و کار - اجتماعی و ....