تاریخ انتشار : سه شنبه 20 دی 1401 - 13:48
کد خبر : 111517

۲۸۷۷ میلیارد دلار ثروت نفتی برباد رفته در ۱۲ سال تحریم+نمودار

۲۸۷۷ میلیارد دلار ثروت نفتی برباد رفته در ۱۲ سال تحریم+نمودار

برای فهم بهتر مقدار هزینه ۲۸۷۷ میلیارد دلاری وارد شده از صادرات نفتی از دست رفته تا پایان سال میلادی گذشته، می‌توان به ارزش ریالی آن با توجه به قیمت دلار در بازارهای امروز اشاره کرد که بالغ بر ۱۰۰٫۷ هزار هزار میلیارد تومان می‌شود. اقتصاددان: بررسی‌ها نشان می‌دهد از سال ۲۰۱۰ تا سال گذشته

برای فهم بهتر مقدار هزینه ۲۸۷۷ میلیارد دلاری وارد شده از صادرات نفتی از دست رفته تا پایان سال میلادی گذشته، می‌توان به ارزش ریالی آن با توجه به قیمت دلار در بازارهای امروز اشاره کرد که بالغ بر ۱۰۰٫۷ هزار هزار میلیارد تومان می‌شود.

اقتصاددان: بررسی‌ها نشان می‌دهد از سال ۲۰۱۰ تا سال گذشته حدود ۲۸۷۷ میلیارد دلار از درآمدهای ارزی ممکن برای کشور از ناحیه صادرات نفتی از دست رفته است.

این بازه زمانی مصادف با اوج‌گیری تحریم‌ها و تنش‌های خارجی بوده که البته همزمان به دلیل سیاست‌های اقتصادی داخلی مانند عدم سرمایه‌گذاری کافی در میدان‌های نفتی و نیز واگذاری بازارهای از پیش موجود به دیگر رقبا مثل عراق، آمریکا، روسیه و لیبی؛ کشور سهم خود را از بازار جهانی فروش نفت از دست داد و دیگر رقبا جایگزین نفت ایران شدند.

 2877 میلیارد دلار ثروت نفتی برباد رفته در 12 سال تحریم+نمودار

این درآمد در صورتی محقق می‌شد که ایران قادر بود متناسب با سهم ۱۳٫۵ درصدی خود از ذخایر نفتی بین‌المللی (طبق آمار اوپک)، به همین میزان نیز یعنی ۱۳٫۵ درصد از تولید نفتی جهان را به خود اختصاص دهد.

این فرض با توجه به سابقه نفتی ایران و نیز سهولت نسبی استخراج از ذخایر نفتی ایران در مقایسه با دیگر کشورها، فرض چندان دور از ذهنی هم نیست. به ویژه این که در فاصله سال‌های ۱۹۷۱ تا ۱۹۷۷ میلادی (تقریبا معادل با ۱۳۵۰ تا ۱۳۵۶) سهم تولید نفت ایران در جهان به بالای ۹ درصد رسیده بود.

چند میلیارد دلار ثروت نفتی از دست رفت؟

برای فهم بهتر مقدار هزینه ۲۸۷۷ میلیارد دلاری وارد شده از صادرات نفتی از دست رفته تا پایان سال میلادی گذشته، می‌توان به ارزش ریالی آن با توجه به قیمت دلار در بازارهای امروز اشاره کرد که بالغ بر ۱۰۰٫۷ هزار هزار میلیارد تومان می‌شود. همچنین با فرض جمعیت ۸۴ میلیونی ایران در سال گذشته، می‌توان گفت هر ایرانی به طور متوسط در حدود یک میلیارد و دویست میلیون تومان تنها در همین فاصله زمانی دوازده ساله از ناحیه عدم فروش نفت متضرر شده است.

یا به طور متوسط، سالانه صد میلیون تومان، ماهانه ۸٫۳ میلیون تومان و روزانه تقریبا ۲۷۳ هزار تومان میزان درآمد از دست رفته برای هر ایرانی بوده است. در سطح خانوار نیز، می‌توان تصور کرد که هر خانوار ۴ نفره در صورت تحقق سهم ۱۳٫۵ درصدی کشور از تولید نفت، می‌توانست طی این دوازده سال حدود ۴٫۸ میلیارد تومان پس‌انداز بیشتر داشته باشد که معادل با قیمت خانه‌ای نسبتا متوسط در بسیاری از شهرهای کشور می‌شد.

 2877 میلیارد دلار ثروت نفتی برباد رفته در 12 سال تحریم+نمودار

البته، با توجه به تجربه دیگر کشورهایی که درآمدهای نفتی را از طریق صندوق‌های ثروت ملی صرف توسعه و رفاه نسل‌های آینده خود کرده‌اند، شاید بتواند گفت که توزیع مسقیم این درآمدها یا صرف آنها در هزینه‌های جاری، احتمالا بهینه‌ترین راه برای استفاده از آنها نبوده و نیست و در صورتی که این درآمدها صرف سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های عمرانی و گردشگری، منابع نوین و پاکیزه‌تر انرژی، احیای محیط زیست و نیز بهبود نهادهای آموزشی و فرهنگی کشور می‌شد، بازدهی رفاهی بین‌نسلی بسیار بزرگتری حاصل می‌شد. همچنین، می‌توان زیان مشابهی را نیز از ناحیه عدم حضور فعالانه ایران در بازارهای جهانی گاز متصور شد.

در کنار این موضوع، با توجه به این که از دهه ۱۳۷۰ شمسی سهم ایران از تولید نفتی جهان از حدود ۳ درصد به بالای ۵ درصد رسیده بود و در صورت تداوم در پایان دهه ۱۳۸۰ شمسی می‌توانست به ۶ درصد نیز برسد، می‌توان سناریوی شاید واقع‌بینانه‌تر دیگری را هم متصور شد که طبق آن، از سال ۲۰۱۰ به بعد ایران سهمی ۶ درصدی را از تولید جهانی نفت به خود اختصاص می‌داد. بررسی آمارها نشان می‌دهد که حتی با چنین سناریویی نیز، درآمد نفتی کشور تقریبا ۴۷۴ میلیارد تومان بیش از میزان محقق شده اخیر می‌بود. با توجه به برخی از گزارش‌های دولتی که موجودی صندوق توسعه ملی در پایان دولت گذشته را حدود ۵۰ میلیارد تخمین زده‌اند، روشن است که حتی در این سناریو و با فرض حفظ سهم ۶ درصدی نیز، ذخایر نفتی ایران می‌توانست بیشتر از ۱۰ برابر میزان کنونی آن باشد.

در بررسی این آمارها از داده‌های موجود در وب‌سایت سازمان اوپک و نیز شرکت BP استفاده شده است. همچنین، فرض شده که تولید مازاد صرف صادرات می‌شد و برای محاسبه درآمدها با توجه به مقدار صادرات به‌دست‌آمده و با فرض ثبات عرضه کلی نفت در جهان با توجه به سازوکارهایی مثل اوپک، از قیمت‌های واقعی و معاملاتی نفت در بازارها در این بازارها در این بازه زمانی استفاده شده است.

اکوایران در این بررسی آماری از داده‌های گردآوری شده در پروژه‌ی «اکودیتا» استفاده کرده و در روزهای آینده دسترسی به این آمارها، در کنار دیگر آمارهای داخلی و خارجی، از طریق وب‌سایت اکودیتا ممکن خواهد بود.

ارسال نظر شما
مجموع نظرات : 0 در انتظار بررسی : 0 انتشار یافته : ۰
  • نظرات ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط مدیران سایت منتشر خواهد شد.
  • نظراتی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
  • نظراتی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نخواهد شد.

اقصاددان رسانه با مجوز برخط اخبار اقتصاد - فناوری - کسب و کار - اجتماعی و ....