پنج مشکل زیست محیطی تهران (۱)

در یادداشت قبل ۲۵ مشکل زیست محیطی که مدیریت شهری در تهران با آنها دست به گریبان است را بطور اجمالی معرفی کردیم. در اینجا قصد داریم طی پنج یادداشت و در هر کدام به پنج مورد از این مشکلات بپردازیم.

۱- انباشت و افزایش مواد زائد جامد شهری: رشد روز افزون جمعیت به ویژه جمعیت شهری در تهران و به تبع آن افزایش مواد زائد جامد مستهلک شده باعث گردیده تا معضل مواد زائد و بلامصرف توجه کارشناسان محیط زیست و تصمیم گیران فعال در این حوزه را به خود جلب کرده، چرا که بسیاری از این مواد بطور غیر استاندارد توسط افراد سودجو دوباره وارد چرخ مصرف می‌شوند و خطرات جانی زیادی برای شهروندان به بار می آورند. همچنین لزوم توجه به معیارها و ضوابط زیست محیطی جهت مکان یابی، محل های دفن بهینه مواد زائد جامدشهری را به مساله ای اساسی تبدیل کرده است.

۲- افزایش میزان مصرف منابع طبیعی: با افزایش جمعیت میزان تقاضا برای مصرف منابع طبیعی به مراتب زیادتر می‌شود این منابع به دو دسته تقسیم می‌شود: الف) منابع تجدیدپذیر: منابعی هستند که به طور عمده از جانداران بدست می آیند، سرعت تولید این منابع زیاد است و متناسب با مصرف تولید می‌شوند. مثل پشم، پنبه… ب) منابع تجدید ناپذیر: منابعی هستند که چرخه تولید آنها بسیار طولانی است اما سرعت مصرف آنها بسیار بسیار زیادتر از سرعت تولید آنهاست مانند نفت و گاز. پیشرفت در شهرنشینی عملا سبب شده است از منابع کره زمین به طور فزاینده ای مصرف گردد و بشر در آینده نزدیک با کمبود منابع تجدید ناپذیر مانند سوخت های فسیلی مواجه خواهد شد ضمن اینکه مصرف بی رویه این منابع آلودگی هوا و مشکلات مرتبط با آن را بدنبال دارد.

۳- آلودگی هوا: آلودگی هوا با توجه به پیامدهای زیان آور به یکی از ملموس‌ترین معضلات زیست‌محیطی تهران و چندین شهر دیگر ایران تبدیل شده‌ است. نخستین زنگ خطر جدی درباره آلودگی هوای تهران در سال ۱۳۷۴ به صدا درآمد.
در آن هنگام نزدیک به یکصد نفر از کارشناسان محیط زیست، جغرافیا و شهرسازی در پی نشستی در سالن اجتماعات پارک شهر تهران، متنی موسوم به بیانیه «هوای تهران ۷۴» منتشر کردند که در آن برای نخستین بار از آلودگی هوای پایتخت به عنوان یک «بحران ملی» که راه مقابله با آن «عزم ملی» است، نام برده شد.
در حال حاضر اکثر روز های سال هوای تهران آلودهاست و برای برون رفت از این مشکل، اقدامات زیر بنایی و سلسله واری باید صورت بگیرد.

۴- آلودگی صوتی: بیشترین سهم آلودگی صوتی در کلانشهر تهران ناشی از سیستم حمل و نقل موتوری است، عاملی پنهان از چشم که یکی از ابعاد مهم و تاثیر گذار در بهبود کیفیت زندگی و محیط زیست شهری به شمار می آید. کاهش آلودگی صوتی می‌تواند تضمین کننده سلامت روحی و ایجاد شادابی و نشاط در جامعه باشد. حوادث ناگوار گزارش شده در تهران در اثر جر و بحث‌های صورت گرفته در مورد وجود سر و صداهای مزاحم از طرف همسایگان، رانندگان و … اتفاق افتاده است؛ که این رفتارهای پرخاشگرانه و تهاجمی بعضی از مواقع منجر به قتل و جرح گردیده است.

۵ – حاشیه نشینی و ساخت و ساز غیر مجاز در حریم شهر : شامل تمام کسانی است که در محدوده فضایی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی شهر حضور و سکونت دارند ولی نحوه اسکان و معیشت آنها از جامعه شهری کاملاً متمایز است و در نتیجه با جامعه شهری هماهنگ نشده اند.
این وضعیت پیامدهایی زیادی را در پی دارد که از نظر زیست محیطی مهمترین پیامد آن پایین بودن سطح بهداشت عمومی و سلامتی می باشد.
حاشیه نشین ها فاقد بهداشت عمومی و خصوصی در حد و اندازه استانداردهای جهانی و حتی ملی هستند و اقدام علیه بهداشت عمومی و محیط زیست در چنین مناطقی شایع است. انباشت زباله های جمع آوری شده توسط زباله گردها، تجمع آسیب دیدگان اجتماعی و معتادان متجاهر در این سکونتگاه ها، عدم رعایت بهداشت فردی و شهری، جریان فاضلاب منازل در کوچه ها و عدم دفع بهداشتی آن، وجود گارگاه های تولید مواد غذایی غیر سالم، سوزاندن زباله ها و آلودگی کردن هوا و غیره در این محلات مشهود است.

ادامه مطلب را در یادداشت بعدی مطالعه فرمایید.

دکتر سید حسین حسینی

رئیس کمسیون بهداشت و درمان جمعیت حامیان انقلاب اسلامی، دبیر انجمن حامیان سلامت منطقه ۱۸، دبیر جمعیت انسجام ایران، عضو کارگروه سلامت و محیط زیست شورایاری منطقه ۱۸تهران

خواننده معزز سلام ارسال نظر پیشنهاد و انتقاد نسبت به خبر بالا در پایین صفحه ( ثبت دیدگاه) موجب امتنان است .

ع