واکنش دولت بعدی مقابل فیلترینگ چیست؟

مسئولان می گویند که قانونی برای جرم بودن فروش فیلترشکن و VPN وجود ندارد. پرسش اینجاست که اگر فروش VPN قانونی است، چه الزامی برای فیلترینگ وجود دارد؟ و آیا باید دولت بعدی نیز همین رویه را در فضای مجازی دنبال کند؟ ایا همچنان باید تمامی کاربران از فیلترشکن و VPN برای ورود به شبکه های اجتماعی استفاده کنند در حالی که یک گروه بسیار فعال در توئیتر و تلگرام که فیلترشده اند همان مراجع قانونی هستند که دستور فیلترینگ این شبکه ها را داده اند.

       به گزارش اقتصاددان به نقل از بازار  ،   حال که فیلترینگ هیچ تاثیری بر محدودسازی شبکه های اجتماعی ندارد چه نیازی به اجرای آن است و دولت بعدی چه باید بکند؟  کارشناسان می گویند فیلترینگ به خودی خود ابزار مفیدی است؛ سایت های مستهجن، ترویج تروریست و خشونت، فروش مواد مخدر و مواردی از این قبیل با استفاده از فیلترینگ مهار می شوند اما اکنون که VPN به راحتی در اختیار همگان از کودک تا بزرگسال قرار می گیرد، دسترسی به این سایت ها و محتواهای نامناسب نیز برای تمام سنین آسان شده و احتمالا بیشتر کاسبی با فیلترینگ  به هدف تبدیل شده تا نگرانی های فرهنگی!

در واقع فیلترینگ راهی است برای نشان دادن چگونگی دسترسی به سایت های مستهجن و تروریست محور. از سویی دیگر فیلترینگ در ایران تبدیل به ابزاری برای نابودی و تهدید کسب و کارهای اینترنتی شده است تا محدودسازی شبکه های اجتماعی جهانی. فیلترینگ نه تنها امکان به روزرسانی نرم افزارهای مفید را از بین می برد بلکه دسترسی به خدمات امنیت سایبری را نیز محدود می کند. همچنین استفاده از VPN ها خطر هک شدن اطلاعات و سیستم های کاربران را به همراه دارد و بدافزارهایی که با عنوان VPN ارائه می شوند نیز بسیار مضر هستند.

مافیای VPN نداریم!
به گفته ابوالحسن فیروزآبادی، دبیر شورای عالی فضای مجازی اگر هم بر اساس گفته برخی دولتمردان در کشور مافیای VPN وجود داشته باشد در قانون صراحتی مبنی بر غیرمجاز بودن فروش وی‌پی‌ان وجود ندارد و نمی‌توان با آن‌ها برخوردی کرد.

او در رابطه با فروش  VPN قانونی و فروشندگان فیلترشکن تاکید کرد: نباید از لفظ مافیای VPN فروشی در کشور استفاده کرد چرا که مافیا فقط به دنبال پول به هر روشی است. او درباره اینکه آیا اطلاعاتی از این گروه دارد یا خیر گفته که جهرمی (وزیر ارتباطات) باید در این مورد پاسخ بدهد و چیزی که او می‌داند این است وی‌پی‌ان فروش‌های کشور مشخص هستند و حدود ۱۳ الی ۱۴ وی‌پی‌ان فروش اصلی را داریم. فیروزآبادی افزود: شاید آقای جهرمی در ارتباط با مافیای وی‌پی‌ان اطلاعاتی را داشته و سلطان VPN داشته باشیم اما با وجود مشخص بودن فروشنده‌های فیلترشکن در کشور، در قانون صراحتی مبنی بر غیرمجاز بودن فروش آن نداریم و طبق قانون اساسی ما حق هیچگونه کسب و کاری را نمی‌توانیم سلب کنیم. لذا در مجلس دوره قبل و همچنین این دوره راجع به دسترسی غیر مجاز و استفاده از وی‌پی‌ان‌ها بحث شد و هیچ‌گاه در مجلس به نتیجه‌ای مبنی بر این که در کشور وی‌پی‌ان مجاز یا غیر مجاز داشته باشیم، نرسیدیم.

او با اعتقاد بر این که پیاده‌سازی طرح فروش VPN قانونی کار سختی بوده و نیاز به اجماع نظر دارد، افزود: من موافق نیستم لغت‌ مافیای وی‌پی‌ان فروشی در کشور مطرح شود. قطعا آن‌ها برای ادامه کسب‌وکار خود تلاش می‌کنند ولی تاثیری در تصمیم‌گیری‌های به این‌ مهمی ندارند.

دبیر شورای عالی فضای مجازی با رد این موضوع که فروشندگان فیلترشکن وابسته به دستگاه‌های حکومتی هستند می‌گوید افرادی مانند «محمود احمدی نژاد» که ادعا داشتند در این زمینه اطلاعاتی دارند در این مورد نظر بدهند. او افزود: آن‌ها به ما خبر دهند تا بررسی کنیم اما تا جایی که ما مطلعیم، فعالین این حوزه مالکان بخش خصوصی هستند.

فیلترینگ کم کم منتفی می‌شود
دبیر شورای عالی فضای مجازی در بخش دیگری از مصاحبه خود خود ابراز خرسندی کرد که کارآمدی فیلترینگ کم کم دارد منتفی می‌شود زیرا تکنولوژی‌هایی که امروز در بازار عرضه می‌شود کار فیلترینگ را به شدت سخت و پر هزینه کرده است.

او با تاکید بر این که در کنار پیام رسان‌ها و شبکه‌های اجتماعی خارجی، باید نمونه‌های داخلی را رشد بدهیم، اظهار کرد: از ابتدا در شورای عالی فضای مجازی شعارمان این بود که برای همه پلتفرم‌ها و حتی پلتفرم‌های داخلی جایگزین داشته باشیم. رسانه در حقیقت بعنوان رکن‌ دموکراسی معرفی می‌گردد. ما رکن حکومت مان را نباید برای یک بستری لرزان و خارج از اراده ملی قرار بدهیم. به همین دلیل همیشه اعتقاد دارم که باید متناسب بسترهای رسانه‌های غربی که همین پلتفرم‌ها خارجی هستند، پلتفرم‌های داخلی را داشته باشیم.

فیلترینگ باید به طور جدی بازنگری شود. متصدیان امر نشان دادند که در این حوزه توانمند نیستند. باید مسئولان دیگر با نگاه دیگر فیلترینگ را بررسی کنند

ابزاری برای تهدید
فیلترینگ تبدیل به ابزاری برای تهدید و نابودی کسب و کارهای اینترنتی شده است چراکه نه تنها شبکه های اجتماعی با فیلترینگ از میان نمی روند بلکه خود فیلترکنندگان در این شبکه ها حضور فعال دارند.

عادل طالبی، دبیر انجمن صنفی کسب و کارهای اینترنتی اظهار کرد: فیلترینگ ذاتا بد نیست، مشکل ما این است که رویکرد فیلترینگ تغییر کرده است. هرکسی مانند من که صاحب فرزند است، ترجیح می دهد سایت های مستهجن و محتوای تروریستی فیلتر شوند و بازی ها نیز بر اساس گروه سنی در اختیار کودکان قرار بگیرند.

او افزود: فیلترینگ باید ابزاری باشد برای مقابله و مسدود کردن سایت هایی که تروریست را اشاعه می دهند اما به ابزاری برای تهدید و از بین بردن کسب و کارهای اینترنتی تبدیل شده است.

طالبی در ادامه بیان کرد: فیلترینگ ابزاری شده برای مسدودسازی شبکه های اجتماعی بین المللی اما این شبکه ها با وجود فیلترینگ به حیات خود ادامه می دهند. حتی فیلترکنندگان در توئیتر و تلگرام حضور پررنگ دارند. با این وجود کسب و کارهای اینترنتی بر اثر فیلترینگ از میان می روند.

او تاکید کرد: فیلترینگ تبدیل به چاقویی شده است در دست زنگی مست. ابزاری که می توانست جلو اشاعه فحشا و تروریست را بگیرد، اکنون تهدید بزرگی برای استارتاپ ها و کلیه کسب و کارهای اینترنتی محسوب می شود.

دبیر انجمن صنفی کسب و کارهای اینترنتی گفت: وزیر ارتباطات پیشنهاد داد سایت پیوندها فیلتر شود و این پیشنهاد نیز تایید شد. فیلترینگ باید به طور جدی بازنگری شود. متصدیان امر نشان دادند که در این حوزه توانمند نیستند. باید مسئولان دیگر با نگاه دیگر فیلترینگ را بررسی کنند.

اولین کاری که در حوزه آموزش و پروش دولت بعدی انجام دهد ، تهیه یک بروتکل نحوه تعامل مدارس با دانش آموزان و آموزش از راه دور است. وگرنه ! نمی توان فیلتر را به بهانه  انحراف اخلاقی و فکری بچه ها  اعمال کرد و در مقابل  آنها را مجبور به استفاده از  فیلترشکن کرد و دقیقا بچه ها را با وی پی ان  به سایت های مستهجن هدایت کرد

فیلتر برای فرهنگ یا کاسبی با سایت های مستهجن؟

مهران  ابراهیمیان خبرنگار  نیز می گوید: پسر ۱۲ ساله من در مدرسه ای خصوصی درس می خواند که برای  ارتباط با مدرسه  مجبور به استفاده از تلگرام شده است و و برای دسترسی به این کانال و تکالیف و راهنمایی ها مجبور به استفاده از  انواع وی پی ان شده است که  شخصا بارها  شاهد هدایت بچه ای ۱۲ ساله  به سایت های همسریابی؛ صیغه یاب و  یا سایت های مستهجن و… بوده ام.

وی افزود:  در سالی که گذشت وقتی با مسئولان  مدرسه درباره این مشکل  طرح مساله کردم و  گفتم چرا از نرم افزار دیگری مانند  واتس آپ  استفاده نمی کنید، گفتند: برخی از پدران افراد سر شناسی هستند که نمی خواهند  شماره تلفن آنها را کسی بداند و لذا ما مجبور به راه اندازی  کانال مدرسه در تلگرام شدیم.

او گفت:  واقعا اگر دست هایی از سر خیانت وجود نداشت به راحتی  قادر بودیم که به جای کاسبی با  فیلترشکن و وی پی ان به فکر  فرهنگ فرزندانمان بودیم و  فیلتر هوشمند را  عملیاتی می کردیم.

وی تاکید کرد:  اگر قرار است سال آینده نیز به شکل مجازی مدارس دائر باشند،  با اتمام امتحانات و سر کار آمدن دولت پیشنهاد می کنم  اولین کاری که در حوزه آموزش و پروش دولت بعدی انجام دهد ، تهیه یک بروتکل نحوه تعامل مدارس با دانش آموزان و آموزش از راه دور است. وگرنه ! نمی توان فیلتر را به بهانه  انحراف اخلاقی و فکری بچه ها  اعمال کرد و در مقابل  آنها را مجبور به استفاده از  فیلترشکن کرد و دقیقا بچه ها را با وی اجبار  به استفاده از وی پی ان به سایت های مستهجن هدایت کرد.

بدافزارها با اسم وی پی ان رایگان در گوشی های اندرویدی ارائه می شوند که خود خطرات بسیاری را برای دارندگان گوشی ها به همراه دارد

خطرات فیلترینگ و فیلترشکن ها برای سیستم های کاربران
اما این تمام ماجرا نیست. هم فیلترینگ و هم استفاده از فیلترشکن ها امنیت سایبری سیستم های کاربران را به خطر انداخته و موجب حملات سایبری می شود.

جواد دادگر، کارشناس امنیت سایبری  اظهار کرد: به طور کلی از چند جنبه فیلترینگ به سیستم های کاربران آسیب می رساند. در وهله نخست فیلترینگ موجب می شود که نرم افزارهای بسیاری به روزرسانی نشوند، دسترسی به سرویس هایی که خدمات مربوط به امنیت اطلاعات ارائه می دهند مسدود شود، آنتی ویروس ها به روزرسانی نشده و آپدیت سیستم ها نیز قطع شود.

او افزود: عدم به روزرسانی می تواند موجب حملات سایبری و هک سیستم ها شود چراکه باگ های نرم افزارها از بین نمی رود و از طرفی، امکان دسترسی به آنتی ویروس های به روز شده و استفاده از خدمات امنیت سایبری نیز غیرممکن می شود.

دادگر در ادامه بیان کرد: از سویی دیگر استفاده از فیلترشکن ها به ناچار در میان کاربران رواج پیدا می کند که مشخص نیست توسط چه افرادی راه اندازی می شوند و فردی که پراکسی ها را راه اندازی کرده می تواند به اطلاعات وبسایت ها و سیستم های کاربران دسترسی پیدا کند.

او افزود: بدافزارها با اسم وی پی ان رایگان در گوشی های اندرویدی ارائه می شوند که خود خطرات بسیاری را برای دارندگان گوشی ها به همراه دارد.

لذا با توجه به موارد  گفته شده به نظر می رسد یکی از اولویت های دولت  بعدی در فضای مجازی  ساماندهی  فیلترینگ و  تهیه پروتکل های  مناسب برای  استفاده از فضای مجازی به ویژه  برای چند میلیون دانش آموزش و آموزش از راه دور است.