واکسیناسیون و نظام بازار آزاد

آمریکا تا امروز بیش‌ترین تعداد واکسن را به شهروندان خود تزریق کرده است. تا دیروز، نوزدهم آوریل، حدود ۲۱۰ میلیون دوز واکسن تزریق کرده بود که به این ترتیب حدود ۶۴ % از شهروندانش حداقل یک دوز و حدود ۲۹% دوز کامل را دریافت کرده‌اند. اگر به رتبه‌بندیِ کشورها بر اساس درصد جمعیتِ واکسینه‌شده نگاه کنیم، تعداد واکسن تزریق‌شده در آمریکا برابر با تعداد واکسنی است که در ۳۴ کشور انجام شده است

با این سرعت خیره‌کننده‌ای که واکسیناسیون در آمریکا دارد، به زودی اکثر جمعیت آمریکا واکسینه خواهد شد و آن‌گاه آن‌ها می‌توانند بگویند «کرونا را شکست داده‌اند». پیش از آن‌که به آمریکا برگردم، به آمار چند جای دیگر هم اشاره کنم: از جهت درصد واکسینه‌شده به ترتیب اسرائیل ، بحرین (۲۹.۵ درصد، با ۱.۱ میلیون دوز)، شیلی (۲۸.۶ درصد با ۱۳.۲ میلیون دوز) جای دارند و چهارمین کشور آمریکاست که به آن اشاره شد. طبعاً جمعیت کشورها متفاوت است و بحرین با یک میلیون دوز درصد جمعیتی بیشتری را به نسبت آمریکا واکسینه کرده است. از جهت تعداد دوز تزریقی نیز انگلستان با ۴۳ میلیون، برزیل با ۳۳ میلیون، آلمان با ۲۲ میلیون و ترکیه با ۲۰ میلیون دوز کم‌وبیش مؤفق بوده‌اند. البته حساب چین و هند را جدا کرده‌ام: چین ۱۹۵ و هند ۱۲۷ میلیون دوز تزریق کرده‌اند که این میزان درصد اندکی از جمعیت عظیم آن‌ها را تشکیل می‌دهد.

برگردم به آمریکا: این همان آمریکاست که از دیرباز به انحای مختلف نظام سلامت آن را نقد می‌کنند. اما در بزرگ‌ترین بحرانی که در سدۀ اخیر در زمینۀ بهداشت و درمان و سلامت عمومی گریبان جهان را گرفته است، پس از آن شوک آغازین به سرعت به بحران واکنش نشان داد و می‌توان انتظار داشت تا در چند ماه آینده شرایط کاملاً عادی به آمریکا بازگردد. این واکنش سریع اتفاقاً برآمده از اقتصاد بازار آزاد بود؛ همان اقتصادی که سیبل تهاجم دیرینۀ برخی منتقدان است. مطالعۀ این مسئله می‌تواند پاسخ به بسیاری از پرسش‌ها در این باره باشد که معمولاً بازار آزاد را سیستمی غیرانسانی قلمداد می‌کنند که در بحران‌های بزرگ انساندوستی را کنار می‌گذارد… در حالی که سیستم بازار آزاد با رقابت بی‌محابا سر خدمت‌رسانی به انسان‌ها دستاوردهای بشری را شتاب بخشیده و زمینۀ پیدایش فناوری‌ها را پدید آورده است. نمی‌توان این سیستم را فقط بر اساس زباله‌ای که تولید می‌کند قضاوت کرد!

فعلاً سه واکسن در آمریکا تزریق می‌شود: فایزر‌ـ‌بیونتک، مودرنا و جانسون اند جانسون. به ترتیب ۱۱۰، ۹۳ و ۷ میلیون دوز از هر یک از این واکسن‌ها تزریق شده است. آنچه بیش از همه باعث شد این مطلب را بنویسم، این بود که دیدم فردی ایرانی‌تبار که خود را روزنامه‌نگار مستقل می‌نامد، از تصویر خندان خود موقع تزریق واکسن سلفی گرفته و بابت واکسن از اوگور شاهین و اوزلم تورچی تشکر کرده است. این سطح از میانمایگی در فهم مسائل طبعاً نه تنها برای مخاطبان، بلکه برای خود فرد هم زیانبار است. شاهین و تورچی از پایه‌گذاران شرکت بیونتک هستند که سال ۲۰۰۸ شرکت خود را آلمان تأسیس کردند. این شرکت داروسازی در زمینۀ مبارزه با سرطان فعالیت می‌کند. در این‌که این دو انسان‌های بزرگی‌اند و خدمت شایسته‌ای مانند بسیاری از پژوهشگران دیگر انجام داده‌اند تردیدی نیست. اما این‌که تولید و تزریق صدها میلیون ــ و به زودی میلیاردها ــ دوز واکسن در یک جامعۀ مدرن و پیچیده را خدمت دو نفر بدانیم، یعنی ساده‌ترین دریافت را از جهان امروز نداریم!

نظام بازار آزاد است که این تقسیم کار بین‌المللیِ پیچیده و کارآمد را ایجاد کرده است تا بشر به کارآمدترین شکل از خود دفاع کند. این تقسیم کار بین‌المللی و بازارمحور به روشن‌ترین شکل در ساخت و تولید انبوه واکسن‌های کرونا قابل مشاهده است. این نیروی واکنش سریع، دقیق، کارآمد در وهلۀ نخست دستاور علم و فناوری نیست که اکنون برای آن‌ها هورا بکشیم! بلکه دستاورد سیستمی است که خود پدیدآورندۀ فناوری است. برای مثال اگر ویروس خطرناکی وارد بدن شود و چند گلوبول محافظ در اسرع وقت خود را به این ویروس برسانند و آن را دفع کنند، این نتیجۀ سیستم فراگیر و پیچیدۀ بدن است که در اسرع وقت و به کارآمدترین شکل گلوبول‌های محافظ را به ویروس مهاجم می‌رساند و با پشتیبانی کامل از آن‌ها زمینۀ موفقیت را فراهم می‌کند. بازار جهانی و نظام تقسیم‌کار بین‌المللی دقیقاً همین کارکرد را دارد. امثال اوگور شاهین‌ها و دیگر دانشمندان و شرکتداران به لطف این سیستم بازارمحور و سرمایه‌محورِ کارآمد است که می‌توانند با سرعت، دقت و کارآمدی بالا فناوری را تولید و در خدمت سلامت بشر قرار دهند.

خواننده معزز سلام ارسال نظر پیشنهاد و انتقاد نسبت به خبر بالا در پایین صفحه ( ثبت دیدگاه) موجب امتنان است .

ع